Alþýðublaðið - 28.08.1996, Blaðsíða 1

■ Rekstrarútgjöld Félagsmálastofnunar Reykjavíkurborgar rúmlega tveir milljarðar
króna árið 1995
Fátæktin sýnilegri
- segir Guðrún Ögmundsdóttir
formaður félagsmálaráðs.
.fólk er orðið meðvitaðara um sinn
rétt sem búið er að tryggja í allskonar
löggjöfum. Þá verður vandinn sýni-
legri og fátæktin sýnilegri," segir
Guðrún Ögmundsdóttir formaður fé-
lagsmálaráðs í samtali við Alþýðu-
blaðið. Arskýrsla Félagsmálastofn-
unnar Reykjavíkurborgar 1995 er
komin út og verður kynnt í dag. Þar er
að finna ýmsar athyglisverðar tölur en
í heild segir Guðrún að lesa megi út úr
henni þá staðreynd að nú sé ekki eins
mikið tabú og áður að leita til stofn-
ana. „Það er ekki eins ofboðslegur
áhtshnekkir að leita sér aðstoðar þegar
á þarf að halda og var. Og mér fmnst
það skipta mjög miklu máli að fólk
geti komið beint í baki og fengið að-
stoð tímabundið í erfiðleikum. Til
þess er stofnunin og réttur fólks gagn-
vart lögum,“ segir Guðrún.
I skýrslunni kemur fram að rekstar-
útgjöld Félagsmálastofnunar Reykja-
víkurborgar voru 2.108.050 milljarð-
ar. Guðrún segir þá tölu ekki háa í
heildarsamhenginu. „Hátt og hátt.
Þetta hefur verið þróunin og er ekkert
sem kemur neinum á óvart sem til
þekkir. Ef við ætlum að bera okkur
saman við Norðurlönd erum við hlut-
fallslega bara með brotabrot af út-
gjöldum þrátt fyrir svipað atvinnu-
leysi,“ segir Guðrún.
Launakostnaður við stofnunina er
90 prósent og að sögn Guðrúnar er
það sambærilegt hlutfall og í öðrum
sambærilegum stofnunum hér á landi.
„Og ef tekið er mið af svipuðum
stofnunum erlendis þá er þar eflaust
um en hærra hlutfall að ræða,“ segir
hún.
Einnig vekur athygli að aukning út-
gjalda í íjárhagsaðstoð milli ára er 26
prósent. „Mesta aukningin sem við
höfum séð var sennilega milli áranna
1993-1994 sem var mjög sérstakt.
Eins og árar núna erum við að vona að
árið sem er að líða núna skili sér í
lækkun."
I úttekt í Alþýðublaðinu í dag er
fjallað um bamaklám en tilkynningum
sem berast til Félagsmálastofnunnar
sérstaklega vegna barna fjölgar um
heil 48 prósent. Guðrún segir það
mjög jákvætt. „Það gefur okkur þau
slálaboð að fólk er orðið miklu með-
vitaðra um hag bama. Þessi aukning
er góð því þá vitum við miklu meira
um þessi mál en áður,“ segir Guðrún
en hún túlkar þessar tölur á þann veg
að fólk veigri sér síður við að tilkynna
um slæman aðbúnað bama fremur en
að aðbúnaður bama hafi versnað sem
þessu nemur. „Aðbúnaður bama hefur
auðvitað verið að versna í gegnum ár-
in með auknu vinnuálagi á fjölskyldur
og lágum launum. Það segir sig sjálft.
En að það skuli verða fleiri tilkynn-
ingar sýnir það að fólk er ekki eins
hrætt við að ræða þessa staðreynd og
vill reyna að gera eitthvað í því að
rétta hag þessara bama,“ segir Guðrún
Ögmundsdóttir.
■ Ljósmyndir
Metaðsókn
á Jón Kaldal
„Á opnunina komu hátt í 1.500
gestir og mér skilst að þar með höfum
við slegið aðsóknarmet á sýningu í
Nýlistasafninu þegar á opnunardag"
segir Jón Kaldal III sýningarstjóri ljós-
myndasýningarinnar Kaldal - Aldar-
minning. Mikil aðsókn hefur verið á
sýninguna sem stendur til 15. septem-
ber. Flestir sem hafa sótt einstaka sýn-
ingu í Nýlistasafninu em 1.300 manns
en meðalaðsókn á sýningar þar er 500
manns. Á sýningunni getur að líta
portrett- eftir Jón Kaldal og þar má
meðal annars sjá ýmsa kunna ísiend-
inga á sfnum yngri ámm.
■ Heilsugæslulæknar og
ríkissáttasemjari á mara-
þonfundum
Ekkert miðar
í samkomu-
lagsátt
- segir Magnús R. Jónsson.
Stjórn Landsamtaka heilsu-
gæslustöðva skorar á stjórn-
völd að ganga til samninga.
„Þetta er ekki að leysast og ekkert
miðar í samkomulagsátt," segir Magn-
ús R. Jónasson læknir í samninganefnd
heilsugæslulækna. Fundir stóðu í karp-
húsinu til hálftvö aðfararnótt þriðju-
dags og var haldið áffarn í gær. Magn-
ús segir réttast að spyrja ríkissáttasemj-
ara hvað verður ef deilan fer ekki að
leysast. Hann segir jafnframt að lítið
hafi verið á gagntillögum ríkissátta-
semjara að græða. „En við höfum
fundið fyrir miklum stuðningi frá okkar
baklandi," segir Magnús.
Guðmundur Sigvaldason formaður
stjórnar Landssamtaka heilsugæslu-
stöðva sendi í gær bréf stílað á Friðrik
Sophusson þar sem skorað er á aðila að
ganga nú þegar til samninga, þannig að
;ifstýrt verði alvarlegra ástandi en orðið
er. I bréftnu kemur fram að læknaskort-
ur á landsbyggðinni muni leiða til bú-
ferlaflutninga í þéttbýlið, versnandi
heilsufars almennings og þar með
meiri kostnaðar við heilbrigðiskerfið í
heild. „Fyrir liggur að kostnaður við
heilbrigðiskerfið getur orðið allt að 30
prósent minni en ella þar sem heilsu-
gæsla er öflug,“ segir í bréfinu.
■ Breytt hegningarlög sem varða barnaklám
Kemur klám íveg
fyrir kynferðisbrot?
Fyrsta september ganga í gildi breyt-
ingar á almennun hegningarlögum,
sem gera refsivert að hafa í vörslu sinni
efni með grófu bamaklámi. Samkvæmt
210. grein almennra hegningarlaga er
ekki refsivert að búa til, eiga eða flytja
inn klámrit og klámmynd til eigin af-
nota. Tilbúningur og innflutningur í út-
breiðsluskyni og öll dreifing er aftur á
móti refsiverð. Við þessa lagagrein
bætist ný málsgrein, sem tekur gildi 1.
september. Hún er svohljóðandi: „Hver
■ Fjárlög
Getum skilað
fjárlögum í plús
-segir Gísli S. Einarsson þingmaður.
„Tekjumar verða verulega meiri en áður og það er ástæða til að kanna hvemig
menn ætla að fara með það. Það er grundvöllur fyrir því að skila Qárlögum vem-
lega í plús og aðstæður til að vera með betri afkomu ríkissjóðs heldur en að núll-
stilla hann,“ segir Gísli S. Einarsson, þingmaður Alþýðuflokksins og fulltrúi í
Qárlaganefnd Alþingis, um framkomnar tillögur að fjárlögum næsta árs. Gísli
benti á, að í fyrra hefðu þingmenn Alþýðuflokksins lagt fram tillögur sem mið-
uðu að hallalausum fjárlögum. .Fjármálaráðuneytið kallaði það naglasúpu, en
þetta hefði verið hægt með upptöku veiðileyfagjalds."
Gísli sagði að stjómarandstöðunni hefðu ekki verið kynntar tillögur að fjárlög-
um, og hann hefði aðeins séð umfjöllun um málið í fjölmiðlum. Hann kvaðst
hinsvegar eiga von á því að stjómarandstaðan yrði fljótlega upplýst um fyrirætl-
anir ríkisstjómarinnar. „Það vantar töluvert á:að þetta sé þannig útfært að það sé
raunverulega hægt að setja fullmótaðar tillögur ffarn til umræðu. Ég er sann-
færður um að það er mikið ferli eftir og minnihluú Qárlaganefndar mun gera
kröfu til þess að fyrirætlanir verði ýtarlega skýrðar," sagði Gísli S. Einarsson.
sem hefur í vörslu sinni ljósmyndir,
kvikmyndir eða sambærilega hluti sem
sýna böm í holdlegu samræði eða öðr-
um kynferðismökum skal sæta sektum.
Sömu refsingu varðar að hafa í vörslu
sinni ljósmyndir, kvikmyndir eða sam-
bærilega hluti sem sýna böm í kynferð-
isathöfnum með dýmm eða nota hluti á
grófan klámfenginn hátt.“ Þegar laga-
frumvarpið var lagt fyrir Alþingi vakti
það nokkra gagnrýni að aðeins væri
talað um gróft bamaklám, en í greinar-
gerð með lagaffumvarpinu segir að því
hafi verið haldið ffam að ,,í einstaka til-
vikum geti efni með bamaklámi, sem
kynferðislega misþroska menn hafa í
vörslu sinni, hugsanlega að einhveiju
leyti komið í veg fyrir kynferðisafbrot
gegn bömum.“ Samkvæmt heimildum
Alþýðublaðsins em afskaplega tak-
markaðar sönnur til fyrir því að klám
geti komið í veg fýrir kynferðisafbrot.
Sjá umfjöllun í miðopnu.
• „I dag koma tvö dagblöð út
í síðasía sinn, og eiga bæði að
baki langa og sumpart merki-
lega útgáfusögu. Tíminn var
stofnaður17. mars 1917 og
var málgagn hins unga og
táprhikla Framsóknarflokks.
Óhætt er að segja að blaðið
hafi átt mikinn þátt í sókn
flokksins á uppvaxtarárum
hans, enda engir aukvisar sem
þar stýrðu pennum,“ segirí
leiðara Alþýðublaðsins í dag
• „Reynslan að vestan á auð-
vitað að verða til þess að við
látum ekki staðar numið. Vel
færi á því að við tækjum
ákvörðun sem fyrst um frekari
móttöku erlendra flóttamanna.
Sýnir ekki einmitt reynslan frá
ísafirði það, að önnur byggð-
arlög geta allt eins boðið fram
skjól fyrir stríðshrjáð fólk úr
fjarlægum heimshlutum,“ seg-
ir Einar Kristinn Guðfinnsson
alþingismaður um íslendinga,
ísfirðinga og flóttamenn í
grein á blaðsíðu 2
• „Jack og Jackie Kennedy
voru veraldarvön og sjálf
ólæknandi slúðurberar og það
hefði líkast til ekki komið þeim
á óvart að sjá hversu vasklega
þessir tveir höfundar hafa
gengið fram í því að opinbera
einkalíf þeirra,“ segir í frásögn
af tveimur nýjum bókum um
Kennedyfjölskylduna
Fjölmiðlar
Dagur-Tíminn kem-
ur út á morgun
Hildur Helga Sigurðardóttir rit-
stjórnarfulltrúi og Valgerður
Jóhannsdóttir fréttastjóri.
Dagur-Tíminn, nýtt dagblað með
bækistöðvar á Akureyri og í Reykja-
vík, kemur út á morgun. Þar með er
endi bundinn á útgáfu Tímans, sem
stofnaður var 1917, og Dags sem hóf
göngu sína fyrir 79 árum.
Stefán Jón Hafstein verður ritstjóri
Dags-Timans, Birgir Guðmundsson
aðstoðarritstjóri með aðsetur á Akur-
eyri, ritstjómarfulltrúar verða Oddur
Olafsson og Hildur Helga Sigurðar-
dóttir, sem verið hefur fréttaritari
Rflcisútvarpsins í Lundúnum, og Val-
gerður Jóhannsdóttir verður frétta-
stjóri en hún hefur verið þingfréttarit-
ari Utvarpsins.
Þing Eistlands hafnar Lennart Meri forseta í þrígang
Einsog að segja móður Theresu í þjónustu kölska
- segir Jón Baldvin Hannibals-
son um ásakanir á hendur
Meri um að hann hafi starfað
fyrir KGB.
„Að Meri hafi verið KBG agent er
fjarstæðukennt. Það er einsog að segja
að móðir Theresa hafi verið í þjónustu
Kölska eða Nelson Mandela agent ap-
artheit stefnunar,“ segir Jón Baldvin
Hannibalsson fyrrum utanríkisráð-
herra um ásakanir á hendur Lennart
Meri forseta Eistlands um að hann
hafi unnið í þágu sovésku leyniþjón-
ustunnar.
Meri gegndi lykilhlutverki þegar
Eistland öðlaðist sjálfstæði ffá Sovét-
ríkjunum og var kjörinn fyrsti forseti
landsins í almennum kosningum.
Hann sækist eftir endurkjöri, en það er
nú þingið sem velur forsetann. Meri
hefur ekki náð tilskildum fjölda at-
kvæða, en hann þarf stuðning 68 af
101 þingmanni eistneska þingsins.
Hann hlaut 45 atkvæði í fyrstu umferð
á mánudag en keppinautur hans, Rutt-
el, fékk 34 atkvæði. I annarri umferð
hlaut Meri 49 atkvæði og 52 í þeirri
þriðju.
Meri er gagnrýndur fyrir linkind í
samningum við Rússa um brottflutn-
ing herliðs þeirra frá Eistlandi, og
þingmönnum finnst hann hafa sýnt
þinginu lítilsvirðingu með því að snið-
ganga það að mestu leyti., Jlann hefur
aðeins komið fram í þinginu fjórum
sinnum á síðustu ljórum árum. Hann
er farinn að haga sér einsog kóngur,“
var haft eftir eistneskum þingmanni.
Jón Baldvin segir að Meri hafi lent í
átökum við ýmsa af forystumönnum í
eistneskum stjómmálum á þingi en að
vegur hans hafi vaxið meðal þjóðar-
innar. „Forsetaembættið í Eistlandi er
samkvæmt stjórnarskrá ekki mjög
valdamikið. Lennart Meri hefur hins
vegar tekist að gera það afar áhrifa-
mikið, fyrst og fremst í krafti sinna
hæfileika og athafna. Það er þrátt fyrir
allt meiri stöðugleiki í stjómmálum í
Eistlandi en í hinum Eystrasaltslönd-
unum og með því að hafa verið við
völd í þetta langan tíma, fyrst sem
utanríkisráðherra og síðan forseti, þá
hefur Meri nýtt tímann og tækifærið
með þeim hætti að hann hefur öðlast
viðurkenningu sem frumkvöðull og
talsmaður fyrir sjálfstæði þessara
þjóða gagnvart öðmm ríkjum og al-
þjóðastofnunum. Ræður hans vekja
athygli vegna þess að þær em djúp-
hugsaðar, boðskapur hans er markviss
og hann eyðir efasemdum með mark-
vissum málflutningi. Hann er með
öðmm orðum engin pjattrófa. Smám
saman hafa menn lært að hlusta á
hann, taka tillit til sjónarmiða hans,“
sagði Jón Baldvin.