Alþýðublaðið - 18.10.1996, Page 4

B4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 1996
Hverjir eru helstu annmarkar á núverandi kvótakerfi?
Á að taka upp veiðileyfagjald?
Kristján: Veiðileyfagjald aðeins eitt form skattlagningar.
Kristján Pálsson alþingismaður
Sjómenn „neyddir" til
þátttöku í kvótaleigu
Helstu annmarkar á núverandi
fiskveiðistjórnunarkerfi er
hvernig sumar útgerðir
neyða“ sjómenn sína til að taka þátt í
kvótaleigunni. Það er álíka og að
kennarinn þyrfti sjálfur að kaupa bæk-
umar sem þarf að kenna yíir veturinn í
skólanum. Aflaframsalið hefur leyst
úr læðingi gríðarleg viðskipti með
aflaheimildir og er mjög athyglisvert
að sjá hvemig það hefur þróast á mjög
stuttum tíma. Dæmi um slfkt em út-
gerðir í Reykjaneskjördæmi fiskveiði-
árið 1995/1996, en til þeirra var milli-
LANDSSMIÐJAN
Sölvhólsgata 13 101 Reykjavík
Sími: 552-0680 Fax: 551-9199
Hraðpökkunarkerfi fyrir
Loðnu, Sfld og Makrfl
- Hefurí
áratug þjónað
fiskiðnaðiá
hagkvæman og
öruggan hátt.
fært það fiskveiðiár 16.817 þorskígild-
istonnum umfram það sem þær seldu.
Þetta gæti samsvarað því að útgerðir á
Reykjanesi hafi keypt nettó til sín
aflaheimildir fyrir um einn milljarð
króna á fiskveiðiárinu 1995/1996. Ef
litið er á kvótamillifærslur á landinu
öllu þá em þær að stærstum hluta til
Reykjaneskjördæmis, en þau kjör-
dæmi sem selja mest frá sér em Norð-
urland eystra, Norðurland vestra og
Vestfirðir.
Mín skoðun er sú að aflaframsalið
sé mjög mikilvægur þáttur í afla-
markskerfmu og dínamikin á bak við
hagræðinguna í sjávarútveginum og
bætta afkomu hans. Framsalið hefur
einnig myndað þann hvata til úthafs-
veiða sem hefur skapað hagvöxtinn að
miklu leyti sem við getum státað af í
dag. Það gengur hins vegar ekki að
ein stétt manna, í þessu tilfelli sjó-
menn, verði að greiða fyrir hagvöxt-
inn með skertum launum. Eg tel að
þetta þurfi að leiðrétta strax. Það tel ég
að mætti gera með því að styrkja út-
gerðir eða svæði vegna kvótaleigu svo
samræma megi það að sjómenn haldi
vinnu sinni og launum, útgerðir geri út
og sú hagræðing náist í sjávarútvegin-
um sem nauðsynleg er f landi sem
byggir allt sitt á þeirri atvinnugrein.
Útgerðin taki þátt í kostnaði
Varðandi veiðileyfagjald þá er ég
hlynntur því að útgerðin taki þátt í
hluta þess kostnaðar sem fylgir stjóm-
kerfi sjávarútvegsins og má alveg
kalla það veiðileyfagjald. Fyrirtæki í
landi greiða fastan kostnað af ýmsu
sem fylgir rekstri opinberra aðila eins
og holræsagjöld og fasteignaskatt sem
er hliðsfætt við það að útgerðir taki
þátt í föstum kostnaði af rekstri í þágu
atvinnugreinarinnar. Eins og flestir
vita þá eru lögð ýmis gjöld í þessa
veru á útgerðina í dag, það er veiðieft-
irlitsgjald og þróunarsjóðsgjald sem
nema um 140 krónum á hvert þorsk-
ígildistonn sem mjög hóflegt miðað
við núverandi aðstæður í greininni.
Þann kostnað sem sjómenn bera af
kvótaleigunni í dag tel ég að útgerðin
eigi að greiða til viðbótar. Eg tel fulla
ástæðu til að með bættum hag útgerð-
arfyrirtækja þá taki þau einnig meiri
þátt í kostnaði sem er vegna greinar-
innar.
í mínum huga er veiðileyfagjald að-
eins eitt form skattlagningar sem þarf
að beita með sanngimi eins og öðmm
álögum á einstaklinga og fyrirtæki í
þessu landi. Það hefur ekkert að gera
með stjómun veiða í fiskistofnana, út-
hlutun aflaheimilda eða aflaffamsalið.
Það má hins vegar nota slíka skatt-
lagningu til jöfnunar innan greinarinn-
ar og til sjómanna.