Alþýðublaðið - 03.12.1996, Qupperneq 1

■ Mikil ánægja með fund um sameiningu á vinstri væng
sem haldinn var í Hafnarfirði á laugardaginn
■ Kaupfélagið vildi koma
höndum yfir sérleyfi
starfsmannsins
Kosningabandalag fyrir næstu
kosningar lágmarksáfangi
Vildi sjá þá
rasskellta
segir Sigurbjörn Á. Friðriksson
fyrrverandi starfsmaður Kaupfé-
lags Skagafjarðar sem vann meið-
- segir Össur Skarphéðinsson
og aðrir fundarmenn taka í
sama streng.
„Það er engum blöðum um það að
fletta að fundurinn var skref í átt sam-
einingar,“ segir Guðmundur Arni
Stefánsson
Á fundi sem haldinn var í Hafnar-
firði, á vegum Alþýðuflokksfélaganna
■ Skólakerfið og málefni
báma og unglinga
Gamlar
aðferðir
nýtast ekki
- segir Hugo Þórisson sálfræðing-
ur. „Þarf að móta heildarstefnu,"
segir Þórhildur Líndal.
,dýú ræðir menntamálaráðherra um
að taka upp gamlar aðferðir eins og
röðun í bekki og fleiri aðferðir sem
reyndust ekki vel á sínum tíma, um
þetta er talað eins og hægt sé að snúa
til baka. En þær aðferðir munu ekki
skila okkur betri einstaklingum. í þess-
ari umræðu um aðhald og aga óttast ég
stundum að farið verði yfir æskileg
mörk og gripið til gamalla aðferða sem
byggja jafnvel á heraga. í Japan hafa
slíkar aðferðir hleypt af stað bylgju
sjálfsmorða meðal ungmenna. Þegar
litið er á samkeppni og aga sem æski-
lega þátt skólakerfisins þá er einblínt á
stöðu sigurvegaranna. En þeir sem
tapa, ætlar enginn að láta sig nokkru
skipta hvað um þá verður?" segir Hugo
Þórisson sálfræðingur, en hann er einn
þeirra einstaklinga sem Alþýðublaðið
ræddi við um málefni bama og ung-
linga.
Umboðsmaður bama, Þórhildur Lín-
dal, segir að móta verði heildarstefna í
málefnum barna og unglinga hér á
landi. „Ef engin stefna er þá er hætta á
geðþóttaákvörðunum og vanhugsuðum
ákvörðunum. Þegar stefnan er mótuð
þarf framkvæmdaáætlun til einhverra
ára þar sem kveðið er á hvaða málefni
eigi að hafa forgang og hvaða úrræðum
eigi að beita,“ segir Þórhildur.
„Orð eru ekki sama og athafnar,"
segir Hugo. „Það er ekki nóg að segja
við foreldra og skólayfirvöld: Sinnið
börnum og unglingum betur. Okkur
skortir hvorki stefnu né orð heldur að-
stoð til að fræða foreldra og kennara
um það hvemig þeir eiga að fara að því
að standa sig betur.“ Sjá miðopnu.
Sophia hitti
dætur sínar
Sophia Hanscn hitti dætur sínar í
fyrradag eftir Iangan aðskilnað. Ólafur
Egilsson sendiherra undirbjó fundinn
sem fór fram á iögreglustöð í Bakirköy í
Istanbul. Sophia fékk tækifæri til að
vera ein með dætrunum í kiukkutíma en
ails vörðu samvistir þeirra í fimm
klukkustundir. Ráðgert er að mæðgum-
ar hittist aftur næstkomandi laugardag
og sunnudag og verði þá saman í sex
klukkustundir.
í Hafharfirði, höfðu alþingismennimir
Kristín Halldórsdóttir Kvennalista,
Svavar Gestsson Alþýðubandalagi og
Össur Skarphéðinsson Alþýðuflokki
ffamsögu um málefni er lúta að sam-
einingarþreifingum á vinstri væng
stjórnmálanna. Þau taka öll í sama
streng og Guðmundur Ámi.
„Það er öðmvísi hljóðið f mönnum
núna og ákveðin hæð eða blómaskeið
í þessari umræðu. Það markast mikið
af þeim mikla áhuga sem kemur ffam
hjá unga fólkinu. Ég verð mikið vör
við hann. Á þeim fundum sem ég hef
setið hefur gætt mikillar óþolinmæði
hjá þeim og þau eru pirruð útí var-
færni þeirra sem eldri eru,“ segir
Kristín Halldórsdóttir.
Svavar Gestsson segir pólitík í nútíð
og framtíð kalla á víðtæka samvinnu
vinstri manna og jafnaðarmanna og
Össur Skarphéðinsson er þeirrar skoð-
unar að stefna beri að því að sameina
Kvennalista, Alþýðubandalag og Al-
þýðuflokk í einn, stóran jafnaðar-
mannaflokk. „Ég tel að þetta eigi að
gerast sem fyrst, og að kosninga-
bandalag fyrir næstu kosningar sé lág-
marksáfangi að mínu viti,“ segir Öss-
ur. Sjá blaðsíðu 6
101
Reykjavík
í Kaffi-
leikhúsinu
Á miðvikudagskvöld verða flutt
leikin atriði úr nýútkominni bók
Hallgríms Helgasonar, 101
Reykjavík, í Kaffileikhúsinu í
Hlaðvarpanum. Bók Hallgríms
fjallar um 33 ára gamlan mann
sem býr hjá móður sinni og er
iíf hans í föstum skorðum þar
til móðir hans ákveður að
koma út úr skápnum og vin-
kona hennarflyst inn á heimil-
ið. Hallgrímur er gestum Kaffi-
lekhúss að góðu kunnur því
hann hefur staðið þar fyrir vin-
sælu uppistandi. Leikstjóri
þessarar sýningar er Baltasar
Kormákur en leikendur eru Ari
Matthíasson, Margrét Helga
Jóhannsdóttir og Steinunn
Ólína Þorsteinsdóttir.
yrðamál gegn yfirmönnum Kaup-
félagsins.
„Þetta er slíkt óhæfuverk, að það
má segja að sigurinn sé ekki sætur,“
segir Sigurbjöm Á. Friðriksson. Dóm-
ur féll Sigurbimi í vil fyrir Héraðs-
dómi Norðurlands síðastliðinn mið-
vikudag en hann höfðaði meiðyrðamál
gegn Kaupfélagi Skagfirðinga og fyrr-
verandi starfsmanni þess, Einari Bald-
urssyni framleiðslustjóra Grasköggla-
verksmiðjunnar. „Þeir reyndu að hafa
af mér aleiguna með rógi en það er
slegið á finguma á þeim og ekki meira
en það. Eitt er að sigra og annað að
vinna. Ég vildi að þeim yrði gert að
greiða miskabætur vegna þess að ég
vildi sjá þá rasskellta. Þeir koma fram
við menn eins og þeim sýnist og það
má segja að það sé komin á það hefð
hérna. Ég þarf hinsvegar að standa
straum af lögfræðiskostnaðinum sjálf-
ur.“
Sigurbjöm stóð fyrir framleiðslu á
Horse Hage dýrafóðri og hafði til þess
sérleyfi frá fyrirtækinu Mark Westa-
way and Son allt frá árinu 1989 en
síðustu þrjú árin stóð hann að fram-
leiðslunni í samvinnu við Kaupfélag
Skagfirðinga en hann var jafnframt
starfsmaður þess. Fyrirtækið sagði
honum síðan upp störfum og ritaði í
kjölfarið á því bréf til erlenda fyrir-
tækisins til að freista þess að ná við-
skiptasérleyfinu til sín. Sigurbjörn
stefndi vegna bréfsins sem er undirrit-
að af Einari Baldurssyni en í því koma
fram niðrandi ummæli sem Héraðs-
dómur Norðurlands dæmdi dauð og
ómerk. Einar Baldursson bar fyrir rétti
að hann hefði lagt bréfið fyrir yfir-
menn sína sem lögðu blessun sína yftr
innihaldið. „Þeir gefa í skyn í bréfmu
að ég sé ófær til allrar vinnu, svo sem
sölumála, og spyrja síðan í framhaldi
af því hvort að þeir geti ekki fengið
sérleyfið sem að ég hef haft til rnargra
ára,“ segir Sigurbjörn. „Þegar þetta
gerðist var búið að panta hjá mér fóð-
ur fyrir um fimmtíu milljónir króna.
Erlenda fyrirtækið hefur verið ánægt
með viðskipti okkar og það kom
aldrei til greina að þeirra hálfú að taka
af mér sérleyfið."
■ „Verðbólgukynslóðin" fær ekki góða einkunn í Ijósi nýrrar skýrslu um málefni LlN
milli kynslóða
Trúnaða
- segir Dagur B. Eggertsson
háskólastúdent.
„Stjómvöld verða að gera sér grein
fyrir því hversu alvarleg þessi umræða
er,“ segir Dagur B. Eggertsson há-
skólastúdent í samtali við Alþýðublað-
ið. Dagur er formaður nefndar sem ný-
verið gerði skýrslu um Lánasjóð ís-
lenskra námsmanna en málefni sjóðs-
ins voru skoðuð frá ýmsum hliðum
svo sem endurgreiðslubyrgði. „í
skýrslunni er reynt að bregða ljósi á
aðstöðumun kynslóðanna: Hvernig
námslánakerfi, húsnæðiskerfi og
skattakerfi fléttast saman," segir Dag-
ur. Hann dregur þær ályktanir útfrá
niðurstöðum skýrslunnar að uppvax-
andi kynslóð eigi sér ekki mikla von
við núverandi aðstæður.
„Við sem erum uppvaxandi kynslóð
rbrestur
eigum til dæmis enga möguleika á því
að hasla okkur völl innan sjávarútvegs,
grundvallaratvinnuvegs þjóðarinnar,
nema sem launamenn hjá einhverjum
sem fengu úthlutað kvóta við upptöku
kerfisins eða að okkur tæmist arfur.
Sömu sögu er að segja af búskapi í
hefðbundnum landbúnaði. Þar veltur
framtíðin á því hvon að giftast megi
inní ljölskyldu sem hefur framleiðslu-
kvóta.“ Dagur segir jafnframt engar
áætlanir eða útreikninga fyrirliggjandi
um hvaða áhrif grundvallarbreytingar
sem gerðar voru á námslána-, húsnæð-
is- og skattakerfi hefur haft á fjöl-
skyldur og heimili eða ungt fólk eins
og tíðkast víðast erlendis. „Það stefnir
í trúnaðarbrest milli kynslóðanna. Það
er yftrvofandi að æ meiri fjöldi ungs
fólks velji sér einfaldlega að vetja stór-
um hluta starfsævi sinnar á erlendri
grundu. Það er ekki óskastaða uppvax-
andi kynslóðar heldur óumflýjanleg og
eðlileg viðbrögð skynsamra og frjálsra
einstaklinga - sem í raun hafa lítið val.
Þess vegna er nauðsynlegt að kynslóð-
imar fari að tala saman. Það má byrja
á málefnum LÍN,“ segir Dagur og
vonast til þess að skýrslan verði þarft
innlegg í málefrialega umræðu um lífs-
kjör ungs fólks. „Umræða undanfar-
inna ára hefur einkennst af hártogun-
um og deilum um tölur. Fyrsta skrefið
er að breyta lögum um LÍN sem væm
mikilvæg skilaboð til ungs fólks þess
efnis að verið sé að koma til móts við
þeirra aðstæður. Síðan þyrfti að taka til
í húsnæðis- og skattakerfinu í fram-
haldi af því. Það verður til dæmis að
taka mið af því í skattakerfmu hvort
einstaklingar eða fjölskyldur þurfi að
standa undir endurgreiðslum bæði
námslána og húsnæðislána á sama
tíma.“
Dagur segir lengi von en vissulega
verði ríkjandi kynslóð að hugsa sinn
gang fyrr en seinna.
„Uppvaxandi kynslóð nær ákaflega
vel saman við þá Islendinga sem núna
em á gamals aldri. Sú kynslóð ólst upp
við það að bara böm efnafólks gátu
komist til mennta. Hún breytti því og
námsmenn núna em að hefja til vegs
og virðingar hugsjónir þeirrar kynslóð-
ar. Ef að glímu má kalla þá er verið að
taka glímuna núna við verðbólgukyn-
slóðina. Val þeirrar kynslóðar stendur
um það að hlusta ekki, vísa þessu á
bug og búa svo hér afskipt og einangr-
uð í ellinni og eiga samskipti við böm-
in sín í gegnum tölvupóst eða setjast
niður og gera það sem gera þarf,“ segir
Dagur B. Eggertsson.