Alþýðublaðið - 22.01.1997, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR 1997
ALÞVÐUBLAÐO
7
m e n n i n g
Sambandsbankinn tengist áætlun nasista um að endurreisa veldi Hitlers í nýrri kvikmynd.
Ný víglína hefur opnast í stríðinu sem Þjóðverjar og
kvikmyndabærinn Hollywood heyja munnlega sín á
milli. Að mati Þjóðverja kemur árásin í þetta skiptið
ekki frá glyskenndum kvikmyndastjömum Vísinda-
kirkjunnar, heldur framleiðend-
um sem eru staðráðnir í að túlka
Sambandsbankann þýska og Evr-
ópusinnaða stjómmálamenn sem
leynda erfmgja Hitlers.
„Hollywood-mynd rægir
Þýskaland,“ segir í fyrirsögn víð-
lesna dagblaðsins Bild, en íhalds-
sama blaðið Frankfurter Allge-
meine Zeitung lét sér nægja að
nota fyrirsögnina „Heimur og
bijálæði“.
Þessi nýjasta uppspretta óró-
leika meðal Þjóðverja er mynd
sem er í framleiðslu og byggir á
bókinni The Day After To-
morrow eftir handritshöfundinn
Allan Folsom. Spennusagan, sem
hefur einnig verið þýdd á þýsku,
lýsir samsæri milli höfuðsmanna
Sambandsbankans, stjórnmála-
manna og bisnessmanna. Mark-
mið þeirra er að koma aftur á
þjóðlegum sósíalisma undir því
yfirskyni að vera í forvígi fyrir
sambandslega Evrópu. Hápunktinum er náð í sviss-
nesku Ölpunum þar sem Sambandsbankinn og aðrir
illir Þýskarar reyna að græða höfuð Hitlers (en því
hafði verið bjargað úr byrgi í Berlín) við Iifandi lík-
ama. „Þetta hljómar allt mjög ógeðslega,“ skrifar
Frank Schirrmacher, áhrifamikill fréttaskýrandi hjá
Frankfurter, „og manni býður við tilhugsuninni um að
mjög vinsælar bækur láta alltaf eitthvað uppi um
ómeðvitað hugarfar fjöldans."
Hneykslun Þjóðverja fylgir beint í kjölfar ásakana
meðlima Vísindakirkjunnar í opnu bréfi til Helmut
Kohls kanslara, undirrituðu af 34 merkismönnum í
Hollywood, þar á meðal Goldie Hawn, Dustin Hoff-
man og Oliver Stone. Bréfið var
birt í International Herald Tri-
bune fyrir skemmstu og í því er
meðferð meðlima Vísindakirkj-
unnar í Þýskalandi borin saman
við ofsóknir á hendur gyðingum
á fjórða áratugnum, en trúin er
ekki viðurkennd af þýskum
stjómvöldum og þeir sem aðhyll-
ast hana em útilokaðir frá sumum
opinbemm störfum.
Schirnnacher sagði að bréfið „-
sýndi afleiðingar þess að líta
heiminn augum höfunda spennu-
sagna og bíómynda. Helförin
verður ekkert meira en saga.“
Sömu gagnrýni er beint gegn bók
Folsoms og myndinni eftir henni.
Þjóðverjar hafa löngum verið
óánægðir með þá mynd sem
Hollywood dregur upp af þeim.
Þýskir herforingjar eru annað-
hvort heimskir (The Goose Steps
Out, The Great Escape), haldnir
kvalarlosta (To Also Die, The
Night of the Generals), svikulir
(Lifeboat) eða ofstækisfullir (49th Paralell). Þegar séð
þótti að í Þýskalandi var einn stærsti markaðurinn í
Evrópu fyrir Hollywood-myndir læddust að örlitlu lát-
lausari aðferðir. Myndin Escape to Victory frá 1982
sem sameinar þjóðfræðilegar klisjur og þær úr fótbolta
sýndi, öllum að óvömm, heiðarlega þenkjandi þýskan
herforingja (leikinn af Max von Sydow) í baráttu við
harðneskjulega liðsmenn sína, nasistana.
Annar hluti Holly wood-nasistans er að það var oftar
en ekki Englendingur sem fór með hlutverk hans. Að
hluta til stafar þetta af því að Englendingar em taldir
valda íyrirhtningarglottum betur (Peter O’Toole í The
Night of the Generals) en einnig þar sem þeir virka
ekki eins móðgandi á Evrópska (og sérstaklega þýska)
áhorfendur. Þannig lék Michael Cane hinn bráðfeiga
fallhlífaliðsforingja í The Eagle Has Landed, Robert
Shaw hinn bráðfeiga skriðdrekaforingja í The Battle
of the Bulge, Laurence Olivier óþolandi tannlækninn í
Marathon Man og Paul Scofield hið geðveika (og
bráðfeiga að sjálfsögðu) illmenni í The Train Escape.
Þetta þurftu Þjóðverjar að þola áratugum saman en
þeir vonuðust eftir breytingu til betri vegar eftir að Li-
am Neeson lék aðalhlutverkið í Schindler’s List,
nokkurs konar þýska stríðshetju. Sú skoðun sem látið
var reyna á var sú að sameinað þéttsteypt lýðveldið
Þýskaland ætti betra skilið frá Hollywood. Þess í stað
rigndi handritum um Fjórða ríkið yfir framleiðendur.
Vísunin til nasistatímabilsins í bréfi Vísindasafnaðar-
meðlima virðist hafa dregið mikinn kjark úr þýsku
menningarlífi. Vera má að þessi dmngalega lífsseigja
Hollywood-nasistans hafi ýtt við Þjóðveijum sjálfum
til að taka stefnuna á kvikmyndabæinn. Nú er talað
um þriðju bylgjuna af þýskum innflytjendum til
Hollywood, sú fyrsta hafí átt sér stað á þriðja áratugn-
um með hæfileikaríkum leikstjómm á borð við Ernst
Lubitsch og önnur þegar flóttamenn flúðu frá nasist-
unum á þeim fjórða. Þessi nýjasta bylgja ber mest-
megnis með sér tökumenn en einnig leikstjóra eins og
Roland Emmerich sem átti stórmynd síðasta sumars,
Independence Day.
Kvikmyndarétturinn að bók Folsoms var keyptur
fyrir óneftida upphæð af MGM kvikmyndaverinu sem
upp á síðkastið hefur verið að rétta úr kútnum. Fram-
leiðandi myndarinnar er Richard Zanuck. Folsom er
sagður hafa hagnast um að minnsta kosti ljórar millj-
ónir dollara á bókinni.
Þýtt og endursagt SS)
Folsom: Sagður hafa hagnast um fjóra millj-
ónir dollara á bókinni.