Alþýðublaðið - 31.01.1997, Blaðsíða 2

2
ALPVDUBLADD
FÖSTUDAGUR 31. JANÚAR 1997
MNWLMIIB
21249. tölublað
Hverfisgötu 8-10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjóri Sæmundur Guðvinsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Úmbrot Gagarín ehf.
Prentun (safoldarprentsmiðjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Tölvupóstur alprent@itn.is
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
Breytingar á vínsölu
Stjóm Afengis- og tóbaksverslunar ríkisins hefur kynnt skýrslu
um stefnumótun þar sem fram kemur framtíðarsýn stjómarinnar
að því er varðar starfsemi íyrirtækisins. Meginatriðin em þau, að
lagt er til að verð á léttum vínum og bjór verði lækkað hlutfalls-
lega og þjónusta ÁTVR við neytendur verði aukin og bætt. Það á
meðal annars að gera með því að afgreiðslutími vínbúða verði í
betra samræmi við það sem tíðkast í öðmm verslunum og fjölga
vínbúðum á landsbyggðinni. Rekstur vínbúða verði boðinn út.
Ennfremur er lagt til að sú stefna verði mörkuð, að ÁTVR hætti
innflutningi, heildsölu og dreifingu tóbaks. Þegar til lengri tíma
er litið leggur stjóm fyrirtækisins til aukið frjálsræði í smásölu
áfengis. Fyrst verði dregið úr hömium á sölu bjórs og léttra vína.
Afnám einkasölu áfengis er lokatakmarkið. Fjármálaráðherra
hefur falið stjóm ÁTVR að undirbúa gerð fmmvarpa til breytinga
á lögum svo þessi stefna geti náð fram að ganga.
Á undanfömum ámm hefur afgreiðslutími vínveitingahúsa ver-
ið rýmkaður mjög frá því sem áður var. Ekki er hægt að sjá að
það hafi orðið til tjóns eða aukið áfengisneyslu landsmanna. Það
er eðlilegt að afgreiðslutími vínbúða sé færður í átt til þess sem
tíðkast í öðmm verslunum í landinu. Sömuleiðis er sjálfsagt að
opna vínbúðir á þeim stöðum út um land þar sem meirihluti íbú-
anna hefur samþykkt áfengisútsölu í almennri atkvæðagreiðslu.
Það er óeðlilegt að landsmönnum sé mismunað eftir búsetu svo
mjög sem nú er og það af einkasölufyrirtæki ríkisins. Bætt þjón-
usta ÁTVR við neytendur hvað varðar afgreiðslutíma vínbúða
ætti ekki vekja upp neinar deilur.
Hins vegar má búast við að fyrirhuguð verðlækkun á bjór og
léttum vínum valdi ágreiningi. Ekki er gert ráð fyrir að ríkið verði
af neinum tekjum við þessa verðlækkun. Stjóm ÁTVR telur að
fólk færi neysluna meira frá sterkum drykkjum yfir í hina veikari
og að erlendir ferðamenn auki kaup sín á bjór og borðvínum.
Vissulega er það svo að verð á léttu áfengi og bjór er hátt í vín-
verslunum ríkisins. Á veitingahúsum eru áfengir drykkir seldir á
hreinu okurverði, enda er veitingamönnum í sjálfsvald sett hvaða
þeir leggja mikið á vöruna. Frjáls álagning á að kalla á sam-
keppni um verð, en þess verður ekki vart að slík samkeppni eigi
sér stað milli veitingahúsa. Lækkun á heildsöluverði bjórs og
léttra vína getur því fyrst og fremst orðið til þess að auka áfengis-
gróða veitingamanna, þótt viðskiptavinir þeirra njóti kannski
lækkunarinnar að einhveijum hluta.
Það leikur vart vafi á að verðlækkun á bjór og léttum vínum í
vínbúðum hefur í för með sér aukna sölu og neyslan eykst. Lík-
legt er að fleiri fari að líta á það sem sjálfsagðan hlut að drekka
bjór eða léttvín á hverjum degi. Það er ekki æskileg þróun að
böm alist upp við það að bjór eða vín sé eðlilegur hluti af kvöld-
verði foreldranna. Þótt slíkt þyki sjálfsagt víða um lönd er ekki
þar með sagt að sá siður sé til fyrirmyndar. Stjóm ÁTVR telur að
verðlækkun dragi úr sölu á landa og heimabmggi. Það kann að
vera rétt, en helstu kaupendur landa em böm og unglingar. Ef-
laust er bjórinn ekki eins óhollur bömunum og landinn, en það er
ekki þar með sagt að ríkið eigi að efna til samkeppni við landa-
sala um áfengissölu til ungmenna. Stjómvöld verða því að gæta
hófs þegar kemur að verðlækkun á bjór og léttum vínum og rata
þann meðalveg sem veldur sem minnstu tjóni. ■
Unga fólkið, gamla liðið
og Alþýðubandalagið
Liðinn janúarmánuður verður
mörgum minnisstæður. í það
minnsta þeim sem vilja sjá samvinnu
jafnaðarmanna verða að veruleika.
Það fór í gang þróun með sameiningu
þingflokka Alþýðuflokks og Þjóðvaka
sem er smátt og smátt að bera ávöxt.
Með þessum orðum er ég ekki endi-
Pallborð
Rannveig
Guðmundsdóttir
skrifar
lega að setja fram þá kenningu að
Gróska hefði ekki orðið til ef þing-
flokkur jafnaðarmanna hefði ekki ver-
ið stofnaður. Hinsvegar er það sam-
dóma álit margra þeirra sem velta íyrir
sér gangi mála undanfama mánuði að
þróunin hafi orðið mun hraðari en
nokkur þorði að vona
Fyrir utan stofnun Grósku eru víða
hræringar. í Reykjanesbæ hafa A-
flokkamir myndað sameiginlegt bæj-
armálaráð. A fyrsta fundinn mættu
milli 50 og 60 manns bæði frá flokk-
unum tveimur en einnig fólk utan
flokka og var kosin sérstök fram-
kvæmdastjóm fyrir þetta samstarf. Á
Vesturlandi hafa A - flokkamir gefið
út myndarlegt blað þar sem þingmað-
ur Alþýðuflokksins og fyrrverandi
þingmaður Alþýðubandalagsins skrifa
saman leiðarann. f blaðinu getur að
líta fróðleg viðtöl við fólk úr Alþýðu-
flokki, Alþýðubandalagi og Kvenna-
lista um sameiningarmál. Formaður
Alþýðubandalagsfélags Kópavogs var
gestur félagsfundar í Kópavogi síðast-
liðið mánudagskvöld og að lokinni
framsö'gú hans spunnust jákvæðar og
hressilegar umræður um möguleika á
samvinnu í næstu sveitarstjómarkosn-
ingum. Að störfum er samstarfsnefnd
Alþýðubandalags, Alþýðuflokks og
Kvennalista sem haldið hefur nokkra
fundi um hugsanlegt samstarf.
Formaður Alþýðuílokks, formaður
Þjóðvaka og fulltrúi Kvennalista
ávörpuðu miðstjórnarfund Alþýðu-
bandalagsins um síðustu helgi og
Margrét Frímannsdóttir ávarpaði
flokksstjómarfund Alþýðuflokksins.
Þetta era allt áþreifanlegir atburðir
sem margir hefðu talið óhugsandi lyrir
fáum mánuðum. En auk þessa hafa
margir fróðlegir samráðsfundir - svo-
kallaðar morgunstundir jafnaðar-
manna - verið haldnir í öllum kjör-
dæmum landsins í haust á vegum
þingflokks jaíhaðarmanna.
Þau sýna gott fordæmi
Þegar ungt fólk úr ungliðahreyfmg-
um stjómmálaflokkanna kom af helg-
arfundi sínum í Bifröst í haust til-
Með fordæmi sínu er ungt fólk í stjórnmálaf lokkunum að
þrýsta á þá sem eru f forystuhlutverkum í flokkunum um að
hlíða kalli tímans, að ræða það sem sameinar og ræða hvern-
ig leysa má það sem hingað til hefur skilið að.
kynntu þau áform um að mynda sam-
eiginlegan stjómmálavettvang. Það er
nú ekki alveg víst að allir hafi sann-
færst um að slíkum áformum yrði
hrint í framkvæmd en þetta hefur
gerst. Á glæsilegum stofnfundi
Grósku í Loftkastalanum um miðjan
janúar þar sem mættu hátt á sjötta
hundrað manns urðu draumar þessa
unga fólks að veruleika. Ungir og
„gamlir“ mættu á staðinn og tóku þátt
í stofnun Grósku. Á þessum skemmti-
lega fundi byggðu eflaust margir sína
eigin loftkastala um stóran jafnaðar-
mannaflokk og sterkt sameiginlegt
stjómmálaafl. Og það sem í dag eru
ennþá loftkastalar og draumar um nýja
framtíð verður jafnvel orðið að vera-
leika fyrr en nokkum órar.
Það sem er eftirtektarvert og aðdá-
unarvert hjá stofnendum Grósku er
hve meðvitaðir þeir eru um að byggja
upp samstarf og stuðla að samvinnu
flokkanna um leið og þau laða að nýtt
fólk. Þau génfsérgtejn fýrifaðjptrö'jið
stofna nýtt stjófnrhálaáfl í merkirig-
unni ffamboðsafl er ekki leiðin í dag.
Slík tilraun gæti endað í enn einni
sundmngu jafnaðarmanna.
Þeirra leiðarljós er að skapa vett-
vang til umræðu. Þannig hafa þau náð
til ungs fólks utan flokka og fengið
jafnframt til liðs „gamla liðið“ sem
skynjar mikilvægi þess að sækja fram
með nýjum hætti. Með fordæmi sínu
er ungt fólk í stjómmálaflokkunum að
þrýsta á þá sem eru í forystuhlutverk-
um í flokkunum um að hlíða kalli tím-
ans, að ræða það sem sameinar og
ræða hvemig leysa má það sem hing-
að til hefur skilið að. Það unga fólk
sem hafði frumkvæði að stofnun
Grósku veit að það verður engin sam-
vinna um framboðsmál nema „gamla
liðið“ nái saman og samvinna stjóm-
málaflokkanna verði þannig að veru-
leika.
Gott hjá Möggu
Margir bundu vonir við kjör Margr-
étar Frímannsdóttur sem formanns Al-
þýðubandalagsins. Ég var ein þeirra
sem trúði og vonaði að með veru
hennar á formannsstóli myndi margt
breytast í samskiptum flokka okkar.
Það virðist loks vera að gerast. Hún
orðaði það svo í ávarpi sínu á flokk-
stjórnarfundi Alþýðuflokksins „að
þetta væri tíðindahelgi" og það var
hún svo sannarlega í fleiri en einum
skilningi.
Það voru tíðindi að formenn flokk-
anna væru að heimsækja og ávarpa
flokksstjórnarfundi hvors annars.
Ræða Margrétar Frímannsdóttur á
miðstjómarfundi Alþýðubandalagsins
var stórtíðindi. Það voru líka tíðindi að
hún sýndi kraft og þor með því að
brydda upp á breytingum í afstöðu Al-
þýðubandalagsins til mikilvægra
stefnumála. Enda virðist sem þessi
sterka opnun hennar á miðstjórnar-
fundinum hafi komið ýmsum þar í
opna skjöldu ... •; /.
Éftir heígina hefur verið reynf að
draga úr þessum pólitísku tfðindum
með gagnrýni á að afgreiðsla mið-
stjórnarinnar og orðalag stórnmála-
ályktunar fundarins hafi verið með
öðmm brag. Það má endalaust deila
um hvort niðurstaða miðstjómarfund-
ar hafi verið í anda ræðu formannsins
eður ei en það er sannfæring mín að
ræða Margrétar Frímannsdóttur á
þessum miðstjórnarfundi sé vendi-
punktur. Það er mín skoðun að hún
standi uppi sem sterkari formaður.
Formaður sem hefur talað til flokks
síns á tímamótum þegar mikil gerjun
er að eiga sér stað þvert á stjómmála-
flokkana, formaður sem þorir að setja
viðkvæm mál á dagskrá. Þessvegna
tek ég undir það að síðasta helgi var
tíðindahelgi og tek hattinn ofan fyrir
Margréti Frímannsdóttur. ■
Höfundur er formaöur þingflokks
jafnaöarmanna.
K1
a II e r í
e i n a r