Alþýðublaðið - 13.02.1997, Page 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1997
f r é t t i r
■ Sólin skín á ný um allan Seyðisfjarðarbæ, eftir þriggja mánaða fjarveru, en
Menn bíta frá sér og brýna busana
áður en þeir láta 25% níðurskurð til sjúkrahússins yfir sig ganga
Veðráttan hefur verið okkur blfð í vetur, snjókoma og önnur óáran hefur aðeins verið í fjölmiðlum.
“Atvinna er á uppleið um þessar
mundir hér á Seyðisfirði. Fiskiðjan
Dvergasteinn, sem hefur starfað hér í
um fimm ár, hefur nýlega sameinast
Skagstrendingi hf. á Skagaströnd. Við
bindum miklar vonir við að þessi
sameining verði til að hér eflist
vinnsla á uppsjávarfiski sérstaklega
og vonandi útgerð í framhaldinu”,
sagði Magnús Guðmundsson, bæjar-
stjómarmaður á Seyðisfirði, í spjalli
við blaðið um h'fið og tilveruna þar í
bæ.
“f vetur hefur sfldarvinnslan gengið
vel og loðnufrysting fyrir Rússlands-
markað hefur verið í gang fram undir
þetta, á næstu dögum verður loðna
fryst fyrir Japansmarkað og mikið
hefur borist af loðnu hingað og
bræðsla er í fúllum gangi.
Annar atvinnurekstur er í þokka-
legum gangi líka, enda byggist hann á
töluverðu leyti á að veiðar og vinnsla
sjávarafurðanna gangi vel. í Vél-
smiðjunni Stál hf. er verið að ljúka
við að smíða hráefnistanka fyrir sfld-
ar- og loðnuvinnslu fyrir Búlandstind
hf. á Djúpavogi og hugsanlega verður
framhald á smíði slíkra tanka fyrir
aðra en Búlandstind. Þar er einnig
verið að leggja upp í annan áfanga á
smíði á loku- og ristarbúnaði fyrir
Landsvirkjun, sem á að fara í Sogs-
virkjanir, þar sem verið er að endur-
nýja. í heild lítum við því björtum
augum fram á veginn.
Þetta er það stærsta sem er að ger-
ast í atvinnulífinu hér, en eftir sem
áður erum við að mestu háðir veiðum.
Veikleiki okkar er að útgerð á staðn-
um er tiltölulega fábrotin. Hér er að-
eins gerður út einn skuttogari, sem að
vísu hefur landað afla sínum að mestu
leyti hér, en ekkert nótaveiðiskip er
gert út frá Seyðisfirði. Við bindum þó
vonir við að Skagstrendingur bindi
sig ekki eingöngu við landvinnslu á
loðnu og sfld, heldur fari einnig út í
nótaveiðar.
Það sem veldur okkur hins vegar
mestum áhyggjum í atvinnulífinu er
meðferð hins opinbera á sjúkrahúsinu
héma, sem er auðvitað snertir bæði
atvinnu og þjónustu. Samkvæmt nýj-
ustu upplýsingum er sjúkrahúsinu
gert að spara 25% á næstu árum og ef
það gengur eftir þýðir það ekkert ann-
að en grundvallarbreyting á eðli
stofnunarinnar og mikla fækkun á
starfsfólki. Hætt er við að það kunni
að leiða til fólksflótta ffá staðnum. Að
minnsta kosti er sumt af þessu fólki
sérmenntað til heilbrigðisstarfa og
hefur ekki í önnur hús að venda hér,
fyrir utan að versnandi þjónusta ýtir
ekki undir fólksfjölgun aímennt.
Þetta er hið versta mál og hér verð-
ur bitið frá sér áður en þetta verður
látið yfir sig ganga. Við eigum hér
hálfan annan þingmann, sem báðir
eru í stjómarliðinu og að auki forseti
bæjarstjómar og formaður bæjarráðs
hér, þannig að nú er að brýna busana
og sjá hvort þeir geta ekki tekið til
hendinni. Væntanlega em þeir að því.
Það sem ber hæst á pólitíska svið-
inu, fyrir utan onustuna við rfldð um
sjúkrahúsið er, að því er ég best veit,
að ákveðið hefur verið að ráðast í
byggingu íþróttahúss, sem er mikið
og langþráð firamfaraspor fýrir bæinn.
Það hjálpar til við að gera bænum
það kleifit nú er að losað hefur verið
um eignir f Dvergasteini, sem bærinn
átti stærsta hlutann í. Sammninn var
gerður á þann hátt að bærinn eignað-
ist hlutabréf í Skagstrendingi hf., sem
hann getur svo selt, ef og þegar hon-
um hentar og vel viðrar á markaðn-
um.
Mannlífið gengur alltaf í takt við
atvinnulífið, þegar vel gengur þar,
eins og nú er, þá ganga menn hnar-
reistari en ella. Annars er mannlíf hér
í tiltölulega föstum skorðum, hér er
ýmiss konar félagslíf í gangi, árlegt
þorrablót ný afstaðið og hér starfa
kórar og klúbbar af ýmsu tagi. Það
sem menn hlakkar helst til núna er að
18. febrúar er opinber sólardagur
Seyðfirðinga, þá fer sólin að skína á
ný um allan bæinn, eftir þriggja mán-
aða íjarvem.
Veðráttan hefur verið okkur blíð í
vetur, snjókoma og önnur óáran hefúr
aðeins verið í fjölmiðlum. Það kom
þama smá snjóflóð um daginn, sem
við heimamenn litum frekar á sem
sýnishorn heldur en hitt, og öll
óveðra- og hættuumræða var mjög
mikið orðum aukin og í okkar augum
var frekar litið á hana sem hálfgerðan
farsa. Ég er þó ekki með þessu orðum
að gera lítið úr því að á tímabili skap>-
aðist ákveðin hætta, en við henni var
bmgðist rétt, strax í upphafi, en þetta
dróst óþarflega mikið á langinn, eirik-
um í sjónvarpi, sagði Magnús Guð-
mundsson á Seyðisfirði.
■ Ávarp forseta íslands Ólafs Ragnars Grímssonar í hádegisverðarboði forsætisráðherra Noregs 12. febrúar 1997
Mikilvæg samfylgd
Það er hins vegar brýnt að stjórnvöld landanna beggja, íslands og Nor-
egs, leiti sem fyrst varanlegra lausna á þeim ágreiningi um nýtingu auð-
linda hafsins sem enn er óleystur.
Vinátta og frændsemi fslendinga
og Norðmanna eiga sér traustar rætur
í sögu og menningu þjóðanna.
Reyndar er sjálfsvitund okkar svo
samofin að oft er erfitt að greina í
sundur hvað er ísland og hvað er Nor-
egs í þeim verkum fomum sem orðið
hafa homsteinar sjálfstæðis okkar.
Þessi bönd hafa á okkar tíð gert
samfylgd og samvinnu þjóða okkar í
senn eðlilega og sjálfsagða. Engar
tvær þjóðir í veröldinni em tengdar á
jafn margvíslegan hátt í formlegu al-
þjóðlegu samstarfi. Sú staðreynd er
verðugt umhugsunarefni þegar mann-
kyn allt gengur á nýrri öld til móts við
gjörbreytta heimsmynd.
Við höfum, fslendingar og Norð-
menn, ásamt öðmm bræðraþjóðum
gert norrænt samstarf að fyrirmynd
annarra.
Við höfum í áratugi tekið höndum
saman í tillögugerð og ákvörðunum
innan Sameinuðu þjóðanna.
Við höfum verið þátttakendur í ör-
yggissamstarfi vestrænna þjóða, Atl-
antshafsbandalaginu, og þurfum þar
ásamt öðmm að taka á næstunni ör-
lagaríkar ákvarðanir um nýja öryggis-
skipan í Evrópu.
Við höfum verið samferða í þróun
eínahagssamvinnu, fyrst innan EFTA
og síðar með stofnun Evrópska efna-
hagssvæðis. ísland og Noregur eru
önnur meginstoðin í þeirri skipan.
Við emm í Evrópuráðinu og Sam-
tökum um öiyggi og samvinnu í Evr-
ópu þar sem um 40 ríki leita nú leiða
til að festa í sessi lýðræði og mann-
réttindi í áifunni allri.
Við höfum bundist böndum við ný-
frjálsar þjóðir í austri með stofnun
Eystrasaltsráðsins og sérstökum sam-
ráðsvettvangi norrænna ríkja með
Eystrasaltsríkjunum þremur. Og til
vesturs hefúr hið nýstofnaða Norður-
heimskautsráð staðfest sameiginlega
hagsmuni íslands og Noregs, Banda-
ríkjanna og Rússlands og annarra á
svæði sem gegnir lykilhlutverki í
vemdun lífríkis jarðarinnar og nýrri
öryggisskipan í veröldinni.
Vissulega tekur fjöldi annarra ríkja
þátt í þessum stofnunum og samtök-
um en Noregur og ísland em einu rík-
in sem em í þeim öllum. Það er Dan-
mörk sem næst kemur okkur tveimur.
Þessi margbrotna og skipulega
samfylgd íslands og Noregs á al-
þjóðavettvangi knýr okkur ásamt
sameiginlegum uppmna okkar, sögu
og menningu til að íhuga og ræða í
mikilli alvöm hvemig við höldum til
móts við nýja tfma.
f ræðu minni í veislu konungs og
drottningar Noregs í gærkvöldi vakti
ég athygli á því að sérstaða Noregs og
íslands skapar okkur nú enn mikil-
vægara hlutverk en áður. Þróun lýð-
ræðis og mannréttinda, vemdun um-
hverfis og auðlinda em orðin brýn-
ustu verkefni mannkyns. Þessir lykil-
þættir nýrrar heimsmyndar skapa
Norðmönnum og íslendingum nýja
stöðu.
Ég nefni hér fjögur svið þar sem
samvinna Noregs og íslands er í senn
eðlilegt framhald fyrri tengsla, brýnt
framlag til lausnar á fjölþjóðlegum
vandamálum og tenging okkar við þá
geijun sem einkennir mannkyn allt.
I fyrsta lagi þróun lýðræðis og
mannréttinda víða um veröld. Margar
þjóðir munu leita liðsinnis í þeim efn-
um hjá ríkjum sem ógna engum og
hafa ekki annarlega hagsmuni.
f öðm lagi nauðsyn víðtækrar al-
þjóðlegrar samvinnu um vemdun um-
hverfis og lífríkis jarðarinnar. Þar hef-
ur forveri yðar, Gro Harlem
Bmndtland, sýnt hvemig norræn for-
ysta nýtur stuðnings og trausts við
stefnumótun og tillögugerð.
í þriðja lagi umræða um þróun ör-
yggismála í Evrópu á nýrri öld og
reyndar einnig nýskipan friðargæslu
og friðarstarfs á vettvangi Sameinuðu
þjóðanna. Hér skapar staða Noregs og
íslands ríkjum okkar möguleika um-
fram aðra til að leggja fram hug-
myndir og greiða úr ágreiningi.
í fjórða lagi vaxandi mikilvægi
hins norræna samstarfsforms og sam-
félagsgerðar íyrir fjölda þjóða í Asíu,
Suður-Ameríku og Afnku. í viðræð-
um mínum við forystumenn, ráðherra
og þingmenn, frá þessum heimshlut-
um á undanfömum árum hef ég sann-
færst um að sameiginlegur árangur
okkar er þeim hvatning til sérstakra
tengsla við Norðurlönd. Þetta álit for-
ystumanna í fjarlægum heimshlutum
gefur norrænni samvinnu nýtt gildi.
Það skapar löndum okkar einnig fjöl-
þætt ný tækifæri til efnahagslegrar
sóknar í því alþjóðlega hagkerfi sem
nú er í mótun.
Allir þessir þættir gera aldagömul
tengsl landa okkar enn mikilvægari
þegar nýtt árþúsund gengur í garð.
Þeir knýja einnig á um að hvergi
beri skugga á tengsl íslands og Nor-
egs. Til að vera öðrum þjóðum fyrir-
mynd og nýta okkur báðum til hags-
bóta þessi tækifæri til áhrifa og ávinn-
ings þurfum við að sýna í verki að við
getum leyst okkar eigin deilumál sem
ekki em stórvægileg í samanburði við
það sem þorri annarra þjóða glímir
við.
Vissulega vilja allir sjómenn sækja
fast á gjöfúl mið og sitja helst einir að
aflanum. Það er hins vegar brýnt að
stjórnvöld landanna beggja, íslands
og Noregs, leiti sem fyrst varanlegra
lausna á þeim ágreiningi um nýtingu
auðlinda hafsins sem enn er óleystur.
Aðeins á þann hátt verður málflutn-
ingur íslendinga og Norðmanna full-
komlega trúverðugur á alþjóðlegum
vettvangi.
í Heimskringlu Snorra Sturlusonar
og öðmm fomum sögum íslenskum
em vissulega glæstar lýsingar á átök-
um og baráttu en þar er einnig greint
frá hæfni höfðingja á fyrri tíð að setja
niður deilur og skapa sættir. Það er sú
arfleifð sem enn ber að heiðra.
Ég bið yðar öll að rísa úr sætum og
lyfta glöðum til heiðurs frændsemi
okkar og vináttu.
Megi sú skál vera heillaspá um
samfylgd íslendinga og Norðmanna
inn á nýja öld.