Alþýðublaðið - 07.05.1997, Blaðsíða 5

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ1997
menning
MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ1997
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
mennin
Sérstæð myndlistarsýning í Gallerí Ingólfsstræti 8.
Hver eram viö? - það er biíið að ræna okkur svar-
- segir myndlistarkonan Anna Líndal í samtali við Þóru Krístínu Ásgeirsdóttur en Anna rakar sig undir höndunum
“Ég hef skoðað athafnir fólks og
það ósýnilega afl sem þjóðfélagið er
og hvemig það stjómar einstakling-
unum, en þeir hafna ekki þjóðfélaginu
heldur verða að spila með,“ segir
Anna Líndal myndlistarkona en hún
sýnir um þessar mundir í gallerí Ing-
ólfstræti 8, en hún fór í gegnum öll
stig fegrunariðnaðarins og skrásetti
og gefur afraksturinn að líta á sýning-
unni.
Ertu feminískur listamaður?
“Það hefur ekki flækst fyrir mér í
mínu starfí að vera kona og auðvitað
er ég femínisti. En ég er fyrst og
fremst að fást við myndlist og mín
glíma er við formið, það em skemmti-
leg og krefjandi átök.“
Stimplað sem
femfnismi
En hvað er að vera femíniskur
listamaður?
Það em listfræðingar sem hafa búið
til þetta hugtak og við listamenn höf-
um nóg á okkar könnu, þó að við lát-
um listfræðingum eftir að búa til hólf
til að láta list okkar í. Konur era
flokkaðar eftir kynferði og þannig er
hægt að afgreiða þær á fljótari hátt.
Ég get tekið dæmi af samsýningu
skúlptúrista að Kjarvalsstöðum þar
sem ég sýndi eldhússkúlptúra. Gagn-
rýnendur vora fljótir að afgreiða þetta
sem reynsluheim kvenna en við hlið-
ina á mér var kollegi minn að sýna
málningarfötur, pensla og slíkt, eng-
um datt £ hug að tala um það sem
reynsluheim karla.“
Hefur þá umrœðan um femíniska
list og reynsluheim kvenna leitt til
annarrar tegundar af sexisma?
“Þetta er bara aðferð listfræðinga til
að flokka. Myndlistarheiminum er
stjómað af körlum og þegar konur
koma með sínar áherslur er það
stimplað sem femínismi.“
Enginn grundvöllur
Finnst þér þá erfitt að vera kona í
myndlist?
Konur eru flokkaðar eftir kynferði og þannig er hægt að afgreiða þær á
fljótari hátt. Ég get tekið dæmi af samsýningu skúlptúrista að Kjarvalsstöð-
um þar sem ég sýndi eldhús. Gagnrýnendur voru fljótir að afgreiða þetta
sem reynsluheim kvenna en við hliðina á mér var kollegi minn að sýna
málningarfötur, pensla og slíkt, engum datt í hug að taia um það sem
reynsluheim karla.“
“Það er erfitt og flókið að vera
listamaður á fslandi í dag. Hér er eng-
inn grandvöllur fyrir nútfmamyndlist
og enginn fjárhagslegur grandvöllur.
Það er ekki hægt að vera í þessu nema
að sýna erle'ndis líka. Þrátt fyrir að
það sé allt í mínus, skipta sýningar
máli upp á að fá starfslaun og kannski
fyrst og fremst til þess að fá tækifæri
til að þroskast í sínu starfi."
En segðu mér aðeins frá tildrögum
þessa verks?
Ég bytjaði að vinna að þessu verki
fyrir rúmu ári síðan en þá var ég að
taka þátt í samsýningu á írlandi, part-
ur af sýningunni voru gemingar og ég
las upp úr krossaprófi í kvennablað-
inu Cosmopolitan. Ég hafði aldrei
áður lesið þessi „Kvennablöð,“ og
þama opnaðist fyrir mér heimur sem
hefur verið afar fróðlegt að skoða.
Þegar ég var að vinna að þessu verki
pantaði ég mér tíma í hefðbundinni
fót og handsnyrtingu, hárgreiðslu og
förðum og öðram standördum og
Helgi Braga ljósmyndaði allan feril-
inn. Þetta verk kemur í framhaldi af
mínum fyrri verkum þar sem ég er að
fjalla um hversdagslegar athafnir.
Þetta verk fjallar um orku í samfélag-
inu sem er hvergi skrásett.
Með verkinu er ég ekki að taka af-
stöðu til þess hvort konur eigi að raka
sig undir höndunum, heldur er ég að
segja, við geram þetta bara af því við
eigum að gera það. Ég raka mig til
dæmis undir höndunum, en ég hefði
aldrei tekið það upp hjá sjálfri mér,
upp úr þurru. Við eram markaðsvara
og markhópur og það sem að fylgir £
kjölfar þessarar svokölluðu velmeg-
unar er ófullnægja. Hvað er að vera
við sjálf, það er búið að ræna frá okk-
ur svarinu.“
Fremur gerendur en
þolendur
En við erum félagsverur, og hluti af
þvíað vera við sjálfhlýtur þvíað eiga
stoð íöðrum og umhverfinu?
Já, en það er ekki auðvelt að vera í
félagskap við aðra eins og lífið er í
dag. Fólk þarf að vera á mörgum stöð-
um og það leiðir af sér togstreitu."
En þú hugsar og vinnur eins og
mannfrœðingur?
“Já, og ég reyni að útfæra niður-
stöður mínar á myndrænan hátt. Ég er
að höfða til aukinnar meðvitundar í
þessu verki og hvetja fólk til að skoða
og velja fremur en að gleypa allan
pakkann. Það er búið að staðla ákveð-
ið fegranarferli og ég hef verið að
velta því fyrir mér hvort þetta ferli
“Þetta verk kemur í framhaldi af mínum fyrri verkum þar sem ég er að fjalla um hversdagslegar athafnir. Þetta
verk fjallar um orku í samfélaginu sem er hvergi skrásett," segir myndlistarkonan Anna Líndal meðal annars
um sýningu sína: Hluti úr lífi.
snúist meira um konur en þjóðfé-
lagslegan hagvöxt, en það skiptir
svosem ekki öllu máli hvort við
eram að tala um karla eða konur í
þessu samhengi. Við eram öll
þáttakendur í þessu síðkapítalíska
neyslusamfélagi. Ég vil hvetja fólk
til að vera fremur gerendur en
þolendur í eigin lífi.“
En hvort ert þú gerandi eða þol-
andi?
“Ég er gerandi, því ég geri mér
grein fyrir þessu. Það sleppur enginn
undan ógnarvaldi samfélagsins en
það skiptir máli að vita og vera með-
vitaður um ástandið. í því er fólgin
meiri fullnægja heldur en að taka
stöðugt við,“ segir Anna Líndal að
lokum.
STEFANSBLOM
SKIPHOLTI 50 B
SIMI 561 0771
Smásögukeppni Torfhildar og Stúdentaráðs
Vantar meira anarkí og læti
segir Huldar Breiðfjörð verðlaunahöfundur Stúdentaráðs númer eitt, tvö og þrjú, en er ekki skyldur Sigurði Breiðfjörð.
“Árangurinn kom á óvart, ég hafði gert mér
vonir um sæti, en ekki öll þrjú,“ segir Huldar
Breiðfjörð bókmenntafræðinemi og blaðamað-
ur en hann hreppti öll verðlaun í smásagnasam-
keppni Torfhildar, félags bókmenntafræðinema
og Stúdentaráðs.
“Ég sendi inn fjórar sögur,“ segir Huldar og
bætir við að dómnefndin hafi að sögn ekki haft
hugmynd um að einn og sami maðurinn væri
höfundur allra verðlaunasagnanna. Það hafi
fyrst komið í ljós þegar umslögin vora opnuð
með réttum nöfnum þáttakenda.
Stefnirðu að því að skrifa meira í framtíð-
inni?
“Ég er að klára bókmenntafræði og hef ver-
ið að vinna sem blaðamaður og er líka alltaf að
skrifa eitthvað annað öðra hvora. Ég stefni að
því að koma út bók en ég veit ekki hvað það
era margir dagar í þann dag. Smásögur komast
líklega næst því sem ég er að fást við, ég er að
leika mér dálítið með formið.
Ég stefni af því að skrifa í framtíðinni og á
alltaf eftir að vera skrifandi, ég veit ekki hvort
það verður fullt starf, það verður bara að koma
í ljós.
Er mikilvægt að höfundar fari í bókmennta-
fræði að þínum dómi?
“Ekki endilega, en það er hægt að læra bók-
menntafræði á tvo vegu. Það er hægt að liggja
í teoríum og svo er hægt að nýta þessi þrjú ár í
að lesa og lesa og öðlast þannig yfirsýn yfir
bókmenntirnar. Það reyni ég að gera. Það er
líka mjög hollt fyrir höfunda að þekkja bók-
menntateoríur, það er of algengt að þeir hafni
þeim án þess að þekkja þær.“
Hvaðfjalla verðlaunasögumar um?
“Sögurnar fjalla um fólk í tilvistarkreppu.
Þetta era nettar kreppur og ég reyni að sýna
þær í dálítið fyndnu ljósi. Sagan í þriðja sæti
segir frá pari sem situr í Perlunni og er nýbúið
að trúlofa sig og er að snæða dýrindis máltíð
þegar kærastinn tekur eftir því að hann er að
missa hárið. Þetta verður viðkvæmt mál og
samtalið endurspeglar þeirra
samband.
Sagan sem lenti í öðra sæti
fjallar um mann sem verður
ástfanginn af stelpu, þetta er
einmana maður sem eyðir
kvöldunum í að rangla á milli
strætóskýla og skrifa niður
nöfn á stelpum sem segjast
vilja ríða í veggjakrotinu.
Hann hringir í eina stelpuna
og með þeim tekst samband.
Sagan í fyrsta sæti fjallar um
fimm manneskjur sem segja
hvar þær voru þegar þær
heyrðu að Kurt Cobain hefði
skotið sig í hausinn."
Ert þú sjálfur ( tilvistar-
kreppu?
“Hver er það ekki.“
Þetta með smásöguna og til-
vistarkreppumar minnir dá-
lítið á Raymond Carver?
“Ég hef lengi verið hrifinn af
honum og hef í raun legið
yfir öllu sem hann hefur skrifað í þrjú ár. Það
er ekki óeðlilegt að þau áhrif skili sér inn í mín-
ar sögur. Það er hægt að læra svo mikið af hon-
um, hann gerir svo einfaldar sögur og notar svo
fá orð. Þetta eru miklar stemmningar."
En hvað með aðra uppáhaldshöfunda?
“Ef ég ætti að nefna einn höfund, þá yrði það
Þórbergur Þórðarson, hann er minn uppáhalds-
höfundur en það ræðst dálítið af því hvað ég er
að lesa hverju sinni. Ég er að lesa Tom Robb-
ins, Philip Roth, og Tjekov og Toby Litt. Svo
held ég líka upp á Erwin Wells og gamla jaxla
eins og Hemingway og Fitzgerald."
Finnst þér mikið um spennandi rithöfimda
sem eru að skrifa á Islandi í dag?
“Mér finnst alltof lítið af höfundun að koma
upp og það vantar meiri vídd í það sem er að
gerast. Margt er vel gert og vel skrifað en þetta
eru oft bókmenntir sprottnar af bókmenntum,
það vantar anarkí, læti og vídd. Þetta er fín
samsetning en alltof keimlík. Maður fær stund-
um á tilfinninguna að fólk lesi ekki annað en
það sem Mál og menning gefur út, það er sjón-
deildarhringur höfundanna. Mér finnst bæk-
umar hverri annarri líkar, þetta era sömu efnis-
tökin, sama framsetningin og sömu hugmynd-
imar, stundum fær maður á tilfinninguna að
það sé bara skipt um kápur milli ára. Það vant-
ar tiltölulega nýjan vettvang fyrir menningu og
núna er að koma út nýtt menningartímarit í
júní, sem Fjölnismenn gefa út. Það er mjög
spennandi," segir Huldar að lokum en hann er
ekki skyldur Sigurði Breiðfjörð, þótt hann sé
ítrekað spurður þeirrar spumingar. „Mig langar
alltaf jafn mikið að vera skyldur honum þegar
ég verð að svara þessu neitandi.“
Margt er vel gert og vel skrifað en þetta eru oft bókmenntir
sprottnar af bókmenntum, það vantar anarkí, læti og vídd.
Þetta er fín samsetning en alltof keimlík. Maður fær stund-
um á tilfinninguna að fólk lesi ekki annað en það sem Mál
og menning gefur út, það er sjóndeildarhringur höfundanna.
Mér finnst bækurnar hverri annarri líkar, þetta eru sömu efn-
istökin, sama framsetningin og sömu hugmyndirnar, stund-
um fær maður á tilfinninguna að það sé bara skipt um kápur
milli ára.
Nína Björk Árnadóttir
Forboðin
Þú heldur vitaskuld
að þetta sé
svo allt og alveg annað
Eitthvað stórbrotið
eins og heil hljómsveit
að fagna þér
við sólarupprás
eða ofurlítið og hvíslandi
kvæðiskom
sem þú söngst fyrir löngu
En þetta er bara ég
að elska þig
ég gat þá aldrei hætt því
og vitaskuld tárastu
vitaskuld
Langt er um liðið
langt
og ég lofaði svo allt öðru en því
að koma enn á ný
og vekja hjá þér það forboðna
og brenna þig
Því vitaskuld vilt þú eiga
klingjandi fögnuð
og brosin mild
og langt er um liðið
að ást mín færi þér
annað en sviða
og tár.
Ljóðiö er úr bókinni, Alla leiö hingaö sem kom út
hjá bókalorlaginu löunni fyrir jólin í fyrra.