Vísir - 06.01.1976, Side 5

visir Þriðjudagur 6. janúar 1976.
5
I
Áramót eru timi uppgjörs,
veisluhalda og jafnvel heitstreng-
inga eins og allir vita og þegar
hefur verið vel starfað á öllum
þessum sviðum. Stjórnmálaleið-
togar okkar hafa gert úttekt á ár-
inu i formi sinna hefðbundnu
langhunda, sem yfirleitt eiga það
sameiginlegt, að upplýsa þá les-
endur blaða þeirra, sem komast i
gegnum öll þau skrif, hversu vel
þeir hafi nú staðið sig á árinu,
sem • var að liða —
hve alvarlegt ástandið sé
á hinum ýmsu sviðum, o.s.frv.
Þegar svo þeirri hrinu er lokið,
upphefjast leiðaraskrif viðkom-
andi blaða, þar sem vitnað er i
orð leiðtoganna — þau túlkuð á
viðeigandi hátt og þá er eftir
næsta skrefið: Aðlita á orð þeirra
leiðtoga, sem þessa stundina eru i
stjórn eða i stjórnarandstöðu og
sýna fram á hversu rangt við-
komandi hafi fyrir sér. Ætli þessi
vinna bryji ekki nú i þessari og
næstu viku. Þannig má alltaf
finna eitthvað til að gera fram
til þess tima, að Alþingi kemur
saman á ný — en þá verður aftur
nóg að skrifa um.
En hvernig hafa blöðin staðið
sigá árinu? Hefur þeim fariðeitt-
hvað fram, hjakkar allt i sama
farinueða hefurþeim fariðaftur?
Niðurstaðan er sú, að minu mati,
að þau hafi á árinu, sem var að
liða, uppfyllt öll þessi atriði:
Stundum hefur þeim farið fram,
oftast hafa þau hjakkað i sama
farinu og þvi miður hefur einnig
komið fyrir, að þeim hafi farið
aftur. Skal það rökstutt nokkru
nánar hér á eftir en staðreynd er
það engu að siður, að þeim hefur
fjölgað og er það ekki litill at-
burður i okkar fábreytta blaða-
heimi.
ivið meira frjálslyndi
Þróunin á árinu sýndi sig halda
áfram að vera sú, að meira
frjálslyndis gætti hjá sumum
blöðum i þvi, að birta greinar um
aðskiljanleg efni eftir ýmsa höf-
unda, sem ofterukunnirað þvi að
vera ekki stuðningsmenn við-
komandi blaðs i pólitikinni. Má i
þessu tilviki benda á Morgun-
blaðið, sem oft og iðulega birtir
greinar eða athugasemdir eftir
aðila utan blaðsins og Sjálfstæðis-
flokksins og gengur jafnvel það
langt. oft eitt ailra blaða, að leita
til talsmanna allra stjórnmála-
flokka og birta svör þeirra við til-
teknum spurningum. Var þetta
gert nú seinast um áramótin. En
auk þess á blaðið heiðurinn af þvi,
að benda á nokkur atriði i sam-
bandi við mikið hitamál, sem
gaus hér upp i lok ágúst og fyrri
hluta september. Var mikið ham-
ast og rifist og krafist og margar
ályktanir gerðar um algjört af-
greiðslubann á þýska togara og
eftirlitsskip i höfnum landsins:
I
Afgreiðslubann í i
síðan í október
,1.S7 namþukkti þa t innig askorun um afori iOnlubann |
Blaðið birti siðan leiðara um
þetta mál daginn eftir, 13. sept-
ember, en þar sagði i niðurlags-
orðum:
En eftir stendur sú stað-1
reynd, að opinbera um-l
ræðu þarf að hefja á hærral
svið en veriö. hefur oft-1
sinnis í þjóðmálum okkar.|
Það er almannakrafa. Þad
: er og verðugt viðfangsefni I
..fjölr.iióia í landinu, bæðij
dagblaðanna og rfkisfjöi-1
miðlanna, útvarps og sjöh-1
■varps.
Já, flestir hljóta að vera þvi
sammála að hefja umræðuna upp
á hærra svið, en það vill nú ganga
misjafnlega eins og við er að bú-
ast.
DRÖG AD ÚTTIKT
SETNING ÁRSINS:
„Eg héf ekki þrek
til þess að minnast á
Borgarfjarðarbrúna"
En stundum eiga óvæntir hlutir
sér stað, eins og t.d. að menn séu
beðnir velvirðingar á missögnum
i pólitiskum dálkaskrifum — og
það meira að segja pólitískur
andstæðingur. Raunar get ég ekki
tilgreint nema eitt dæmi þar um á
árinu — vonandi voru þau samt
fleiri, en eftirfarandi gat að lesa i
„Klippt og skorið” Þjóðviljans
frá 28. október s.l.:
Hafður fyrir
rangri sök
Föstudaginn 17. var I þessum
þætti látib at> þvl liggja aö Gu5<
mundur H. Garöarsson, alþing-
ismaöur, hefði á fundi Félags
áhugamanna um sjávarútvegs-
mál túlkaB málstafi breta og
honum gert upp kjörorhiB:
Semjum hvaö sem þaB kostar.
Pétur GuBjönsson, formaBur
Félags áhugamanna um sjávar-
útvegsmál, hefur upplýst aB á
tilvitnuBum fundi, sem ekki var
almennur fundur, hafi ekki fariB
fram nein þau skoöanaskipti,
kern geti rennt stoBum undir
/framangreindar fullyrBingar.
' Jafnframt hefur GuBáaundur
H. GarBarsson fært rök aö þvl
viB undirritaBan aö honum sé
gert rangt til þegar hann er
sagBur túlka málstaB breta' I
landhelgismálinu. Tii stuönings
þvl hefur veriB bent á ýmis
dæmi um afskipti hans af land-
helgismálum.
UndirritaBur biBur GuBmund
velvirBingar og óskar honum
velfarnaBar á samningafundun-
um I Lundunum, þar sem hann -
lætur væntanlega ekki deigan
slea.
Páll Heiðar
Jónsson skrifar:
Nýjung er það lika og framför að
minu mati, að síðdegisblöðin bæði
flytja „kjallaragreinar” eftir
ýmsa menn, sem margir hverjir
geta ekki talist vera pólitiskir
samherjar ritstjóra þeirra.
Hjakkað i sama farinu.
Þá er komið að þvi atriðinu, að
færa rök fyrir þvi að blöðin hafa
hjakkað i sama farinu og þvi
miður er þar af svo mörgu að
taka, að valið er fjarska erfitt.
Kannski nægir að minnast á tvö
mál, sem talsvert voru til um-
ræðu, hið fyrra i september sl.:
ÍÚtgerðarfélag Belga
|og íslendingg stofnað
Þjóðviljinn tók fréttina upp á
sinaarma þann 17. september, og
hélt áfram rannsóknum sinum og
birti niðurstöður þann 18.
I>a& vlr&lst nú liggja fyrir aft
sterkir aftilar á belgiska fisk-
markaftinum séu aft reyna aft
komast bakdyramegin inn I land-
belgi islendinga. Stofnaft hefur
verift hlutafélag, sem nefnist Faxi
og enn hefur ekki verift slcráft i
firmaskrá, en I ráftl er aft lélagift
kaupi fimm Islensk fiskisklp, sem
veifta eiga I fs og selja eingöngu I
Belglu. Af hálfu belga hefur verift
. reynt aft koma þessu I kring sam-
„hlifta samningunum milli rikls-
stjórna Islands og Belglu. Fisk-
kaupendur I Belglu hafa I hyggju
aft bæta sér upp hugsanlega fekk-
un I flota belga á lslandsmiftum
meft þvf aft láta Isiendinga
,,leppa” hráefnistöku sina I is-
lenslui landheli
Nú heyrðist ekkert um málið
nokkurn tíma, og sennilega hafa
þessi „véfréttarlegu” orð i leið-
ara Timans þann 19. september,
haft sin áhrif, eða þá túlka stjórn-
arstefnuna:
Islendingar eiga þvi ekki neitt að hvika frá þeirri |
stefnu, sem þeir hafa fylgt áratugum saman, aöl
íslendingar eigi einir fiskiskipin, sem veiöa á V
tslandsmiöum, og fiskvinnslustöövarnar, sem eru I
rstarfræktar i landi eöa viö landiö. Aöeins undir al-1
I veg sérstökum kringumstæöum er hægt aö leyfa I
r\indantekningu, eins og i sambandi viö norska I
I loðnubræösluskipiö i vetur. Annars veröur aö gæta I
I þess stranglega, aö Islendingar einir séu hér aö |
| verki.
Og siðan hefur enginn minnst á
belgfska fjárfestingu i fiskiskip-
um hér á landi og raunar vonandi
að svo verði ekki. En blöðin hafa
að minu mati brugðist i þvi að
upplýsa þetta mál til fulls.
Man nokkur eftir þeim mikla
úlfaþyt, sem varð i hitteðfyrra,
þegar menn þóttust hafa þó
nokkur rök fyrir þvi, að islend-
ingar hefðu leyft sér þá ósvinnu
að fjárfesta i ibúðum — já jafnvel
hótelum — á Spáni. Seinustu
fréttir af þvi máli voru i Alþýðu-
blaðinu þann 13. ágúst s.l. —
raunar þess efnis að ekkert væri
að frétta — og þar við situr.
Og afturförin.
Þá er komið að seinasta atrið-
inu — dæmum um að blöðunum
hafi farið aftur. Þvi miður er þar
svipaða sögu að segja og i dæm-
inu hér að framan, að þar er
verulega vandasamt að velja
dæmi — vegna þess aragrúa, sem
þar má tilfæra. Að öllu saman-
lögðu heid ég að skrif þeirra
Magnúsar Jónssonar kvikmynda-
gerðarmanns og leikstjóra og
nafna hans Bjarnfreðssonar i
Þjóðviljanum frá þvi i ágúst veröi
að flokkast undir efni, sem ekki á
heima i blöðum og best er að
reyna að gleyma sem allra fyrst.
Þá held ég að einnig megi tilfæra
eftirfarandi „skáldskap”, sem
birtist i Þjóðviljanum s.l. sunnu-
Eyvindur: Gættu aö I
Leið er lygaþvælan
l rás timans hafa þessi orð fengið nyja og viðfatkari I
merkingu. Ollum ætfi að vera Ijóst. að lygaþvæla I
morgunblaðsins veldur alvarlegri mengun en önnur I
þvæla. Sannað hefur verið. að morgunblaðslestur f
-getur valdið lifshættulegum sálarmeinum svo sem I
fáfræði. rótgrónum fordómum og fasisma. Besta I
.ráðið til þess að komast hjá þessari hættu er að
byrja aldrei að lesa morgunblaðið. en ef þú ert van
ur að lesa það. ættirðu að hætta því feigðarflani
sem f yrst. Rannsoknir sýna. að hjá fólki sem hættir
I morgunblaðslestri. minnka jafnt og þétt likurnar á I
þvi, að það verði varanlegum fordómum og fas
isma að bráð.
Setning ársins.
Það er gjarnan tiðkað erlendis.
að velja „mann ársins” en hér
verður það látið nægja, að velja
„setningu ársins 1975”. Hún er
tekin úr viðtali, sem Morgunblað-
iðáttivið Sverri Hermannsson al-
þingismann og annan kommissar
Framkvæmdastofnunarinnar,
þann 19. október:
Umboðsmenn
SÍBS
íReykjavíkog nágrenni
Borgarbúöin, Hófgerói 30, sími 40180
Aðalumboð, Suöurgötu 10, sími 23130
Halldóra Ólafsdóttir, Grettisgötu 26, sími 13665 Bókabúóin Gríma, Garöaflöt 16,
Hreyfill bensínsala, Fellsmúla 24, sími 85632 Garóahreppi, sími 42720
Versl. Straumnes, Vesturbergi 76, sími 72800
Félagið Sjálfsvörn, Reykjalundi, Mosfellssveit
Happdrætti 4^^ moguíeikarallna
Sigríöur Jóhannesdóttir, c/o Bókabúö
Olivers Steins, Strandgötu 3,
Hafnarfirði, sími 50045.