Vísir - 14.03.1977, Blaðsíða 8

8
Mánudagur 14. mars 1977
Þótt enn séu rúmlega þrjú ár
þar til næstu Ólympiuleikar verða
haldnir, I Moskvu 1980, er búið aö
ganga frá hvernig tilhögun leik-
anna verður I meginatriöum.
Einn liðurinn er sjónvarpsút-
sendingar. Bandariska sjón-
varpsstöðin NBC hlaut einkarétt
á þeim fyrir litla 17 milljarða is-
lenskra króna.
ógnvekjandi saga
Undirritun samninganna milli
NBC og sovésku ólympiunefndar-
innar i Moskvu fyrir nokkrum
vikum gaf litið til kynna hvað á
undan hafði gengiö. En sagan um
samskipti sovétmanna og banda-
risku sjónvarpsstöðvanna er ógn-
vekjandi, ef hún gefur eitthvaö til
kynna hvernig verður að eiga við
þá fyrrnefndu i sambandi við
aðra liði Ólympiuleikjanna. Þó
má það ekki gleymast að þarna
var verið að ræöa um peninga,
þar sem annar aðilinn vildi fá
sem mest, og hinn vildi borga
sem minnst.
Risarnir þrír hitta björninn
Bandarisku sjónvarps-
stöðvarnar ABC, NBC, og CBS
hafa sjónvarpað frá ólympiu-
leikunum frá þvl að sjónvarpiö
kom fyrst tilsögunnar. ABC hefur
lengst af haft forystuna eða
samtals sex leiki. ABC hafði m.a.
einkaréttinn á siðustu ólympiu-
leikjum i Montreal 1976.
Þegar Moskvu var úthlutaö
Ólympiuleikjunum 1980 iVIn 1974,
voru fulltrúar allra sjónvarps-
stöðvanna nærstaddir til að taka i
höndina á þeim heppnu. Ekkert
var rætt um viöskipti þá, enda
kannski fullsnemmt. ABC hafði
þó mestar vonir um að hreppa
réttinn enn einu sinni.
Það var ekki fyrr en i Montreal,
meöan á Ólympluleikjunum stóð
að farið var að nefna tölur og skil-
mála. Sovéska viðræðunefndin,
meö hinn sjötuga Ignati Novikov i
fararbroddi, hélt dýrðlega veislu
fyrir fulltrúa bandarisku sjón-
varpsstöðvanna. Vodka flaut i
striðum straumum, og borðin
svignuöu undan kaviar og öðrum
krásum.
En brosin stirðnuðu á vörum
bandarikjamannanna þegar
hverri sjónvarpsstöð fyrir sig var
tilkynnt I einrúmi að fyrir einka-
rétt til sjónvarpsútsendinga vildu
sovétmenn hafa 42 milljaröa
króna (210 milljónir dollara).
Siðan varð almennur hlátur.
Einn fulltrúa NBC sagði viö
sovétmann: „210 milljónir
dollara? Við vorum að hugsa um
210milljón sent”. Rússinn gekk á
brott I fússi. En einn sovétmann-
anna trúði fulltrúum CBS fyrir
þvi að þrátt fyrir þessa háu tölu
væri ekki búist við meiru en 13
milljörðum króna i Moskvu, eöa
tæplega þriöjungi nefndrar upp-
hæöar. Sovétmennirnir virtust
vera að kanna hversu langt væri
hægt að ganga.
Hagstæöar fréttir/ elleg-
ar.,.
Þótt upphæðin skipti kannski
ekki svo miklu máli þarna, var
um ýmsa aðra skilmála að ræða.
Novikov, formaður viðræöu-
nefndarinnar. gaf i skyn að búist
væri við hagstæöum pólitiskum
fréttaflutningi um Sovétrlkin sem
hluta af „greiðslu” fyrir einka-
réttindin.
Roone Arledge, forsvarsmaður
ABC.sagði Novikov að hann vildi
algjör yfirráö yfir útsendingum.
En Novikov sagði honum að ef
eitthvaö yröi sýnt sem sovét-
mönnum likaöi ekki yrði bara
skrúfað fyrir útsendirigarnar.
Sovétmennirnir nefndu aldrei
hvernig þeir vildu nákvæmlega
að fréttaflutningur yrði hag-
stæöur þeim. Þessi krafa þeirra
Ósvífnar sölu-
aðferðir Sovét á
Ólympíusjónvarpi
- -
Bandarísku risasjónvarpsstöðvarnar ABC, NBC og CBS
höfðu svo sem áður kynnst ruddalegum viðskiptaháttum.
En þegar farið var að að bjóða i einkaréttinn á sjónvarpi frá
Ólympiuleikunum i Moskvu 1980, hitti skrattinn ömmu sína
-
varð undir á endanum, en hafði
slæm áhrif á allar samræöur frá
byrjun.
Velritað og innsiglaö
Þegar Ólympiuleikunum i Mon-
treal lauk, tilkynntu sovétmenn
aö þeir byggjust viö tilboöum þá
um haustiö. Þeir sögðu að fariö
yrði með öll tilboö sem trúnaðar-
mál. NBC fór meö tilboö sitt með
sérstakri varúð. Tilboöið var vél-
ritað, innsiglaö og falið I hendur
flugstjóra þotu á áætlunarflugi
frá New York til Moskvu. I
Moskvu afhenti flugstjórinn
sendiboöa NBC innsiglaö tilboöið
á flugvellinum, og sá flutti það
beint til sovésku olympiunefndar-
innr. Klukkustundu siðar var Ro-
bert F. Wussler, aðalmanni CBS,
kunnugt um efni tilboðs NBC.
NBC bauð 14 milljaröa króna
fyrir einkaréttinn, CBS bauð 200
milljónum meira og öllum til
mikillar furðu bauð ABC ekki
nema tæpa 7 milljaröa. Þaö
tilboö var þó byggt á þvi að
sjónvarvarpsstöðvarnar kæmu
sér saman um útsendingar.
Skömmu siðar bauð ABC tæpa 15
milljaröa króna fyrir einka-
réttinn.
Lothar kemur til sögunnar.
CBS virtist hafa mesta mögu-
leikana á að hljóta einkaréttinn,
ABC næstmesta, og NBC
minnsta. Ástæðan fyrir velgengni
CBS var milliganga þjóðverja að
nafni Lothar Bock.
Bock þessi hafði i nokkur ár séð
um útvegun sovéskra skemmti-
krafta til Evrópu. Hann hafði
unnið sig allnokkuð i álit hjá
sovétmönnum og þeir treystu
honum. Einn sovétmannanna
sem CBS átti samskipti við sagði
við Wussler: „Allar bandarisku
sjónvarpsstöövarnar eru slæmar.
V
Bréf veitingamanna tií Alþingis:
Eins og drepiö var á fréttum VIsis sendi Samband veítinga- og gisti-
húsaeigenda aiþingismönnum bréf fyrir skömmu. Tilefni bréfsins
er nýframkomiö frumvarp tii breytinga á áfengislögum og telja
veitingamenn þaö lltt til bóta. Bréfið I heild fer hér á eftir. En undir
það skrifuöu Þorvaldur Guðmundsson, formaður og Hólmfrlöur
Arnadóttir, framkvæmdastjóri.
Til: Alþingismanna
Efni: Lög og reglur um vinveit-
ingar.
Tilefni þessara skrifa er ný-
framkomiö frumvarp til breyt-
inga á Afengislögunum nr.
47/1969.
1 þessu frumvarpi er nánast
ekkert nýtt annaö en að heröa
enn á boðum og bönnum um
veitingarekstur. Er þó til efs aö
nokkur atvinnugrein búi við
annaö eins net af lögum, reglu-
geröum, lögreglusamþykktum
og sérstökum tilskipunum hér á
landi og þótt viðar væri leitað.
Fyrsta tillaga þessa nýja
frumvarps segir að vinveitinga-
leyfi skuli veitt til eins árs i
senn, i staö fjögurra áöur. Til-
gangur meö þessu er óljós, sér-
staklega þar sem segir I núgild-
andi lögum aö ráöherra sé
heimilt án skaöabótaskyldu fyr-
ir rikissjoö að stytta leyfistim-
ann, ef ástæöur mæli meö þvl.
Það veitir hins vegar visst
rekstursöryggi , að þaö skuli þó
þurfa úrskurö ráöherra til leyf-
issviptingar á móti þvi sem
fjölmargir aöilar I kerfinu geta
tafið fyrir eða hindrað endur-
nýjun leyfa hverju sinni. Þess
má og geta, aö almenn leyfi til
atvinnurekstrar eru 4-5 ár.
önnur breyting segir, að leyf-
isgjald skulihækka úr kr. 4.00,-
til fjögurra ára 1 kr. 40.000.- ár-
lega eöa um 4.000% (Geta inn-
flutningsmenn þess I greinar-
gerö „aö nefndin heföi þó gjarn-
an viljað gera tillögu um enn
meiri hækkun, en lætur hér við
sitja.”) Þessi tillaga bendir til
þess, aö flytjendur frumvarps-
ins hafi litt kynnt sér gildandi
lög og reglugerðir. Skv. lögum
nr. 79/1975 hækkaði vinveitinga-
leyfið i kr. 9.600.- og skv. reglu-
gerð nr. 532/1975 1 kr. 80.000.-
Áfengiskaup og persónu-
skilríki
Þriöja breyting er að öll sala
og afhending áfengis skuli ó-
heimil nema gegn framvisun
nafnsklrteinis með mynd af
skirteinishafa. Ætli mönnum al-
mennt þyki það ekki skerðing á
persónufrelsi aö geta ekki keypt
sér drykk á bar eða vin meö mat
án framvisunar persónuskil-
rikja? 1 raun er hugmyndin svo
hlægileg aö fáum dettur vlst i
hug aö hún nái fram aö ganga.
Fjórða breytingartillagan er,
aö ungmennum yngri en 20 ára
skuli óheimil með öllu dvöl á
vinveitingastaö eftir kl. 8 að
kvöldi. 1 núgildandi lögum er
aldurstakmarkiöl8 ár, en yngra
fólki er heimilt aö dveljast á
stööunum I f ylgd með foreldrum
eöa maka. Héöan i frá er ætlun-
in að foreldrar fari með stálpuö
börn sin á kaffiteriu þegar fjöl-
skyldan vill gera sér dagamun,
ung kona, löglega gift og e.t.v.
móðir eins eða fleiri barna, má
ekki fylgjast meö eiginmanni
sinumá opinberan skemmtistaö
og, þótt heföin sé að brúðhjón
hverfi fyrst úr brúðkaupsveisl-
unni, er dálitiö snemmt að
senda þau i háttinn klukkan
átta, þótt annaö hafi ekki náö
fullum tveim tugum ára.
1 fimmta lagi er I frumvarp-
inu tillaga um Leiöbeiningar-
stöð i ofdrykkjuvörnum, og er
hún allra góðra gjalda verö.
Aörar breytingar eru ekki utan
hækkunar á sektarákvæöum
gegn brotum á áfengislöggjöf.
Ekki rætt við veitinga-
menn
I greinargerð með frumvarp-
inu segir, að nefnd sú er aö þvi
vann hafi gert það meö „al-
mennri, viðtækri gagnasöfnun
og átt viðtal viö marga þá, sem
þessi mál snerta, beint eða ó-
beint”. Svo bregður þó viö, að
viö þá, sem frumvarpið einkum
snertir, þ.e. veitingamenn hefur
ekki veriö rætt, né heldur sam-
tök þeirra, Samband veitinga-
og gistihúsaeigenda.
Þótt horft sé burt frá sjónar-
miði rekstursaðila skemmti-
staða viö athugun þessa frum-
varps, þá er erfiðara að horfa
fram hjá þvi hvaöa áhrif það
hefur á möguleika fólks til
kvöldskemmtana og afþreying-
ar. Fólk á aldrinum 18-20 ára
hefur flestum öðrum frekari
þörf fyrir aö sýna sig og sjá
aðra. Það er ennþá tiltölulega
frjálstaf þeim böndum er fylgja
fullorðinsárunum, og þetta er sá
aldur æfinnar sem þaö hefur til
þess a 6 skvetta úr kiaufunum og
hlaupa af sér homin. Hver er
hugmynd flutningsmanna
frumvarpsins um skemmtistað
fyrir þetta fólk? A það að taka
Innan viö 13% af áfengisneyslu Islendinga fer fram á vinveitinga-
húsum. Veitingamenn teija það stuðla að bættri vlnmenningu ef
þetta hlutfall hækkaði.