Tíminn - 03.09.1968, Blaðsíða 5

frRJÐJUDAGUR 3. september 1968.
TÍMINN
„Gömlu lögin“,
því það?
í gærkvöldi hlustuðum við
nokkrir félagar _ á þáttinn
„Gömlu lögin“ í Útvarpinu.
Við höfum tekið eftir þyí að
1 þennan þátt hafa verið valin
flest cvkkar fallegustu sönglög
sem þjóðin á, m. a. eftir Þór-
arin Guðmundsson, Árna Thor
steinsson, Bjarna Þorsteins, Sig
valda Kaldalóns, Sigfús Einars
son og fleiri af okkar ágætu
tónsfeáldum. Það, sem hefur
farið í taugarnar á okkur er
heitið á þættinum, þetta nafn
„Gömlu lögin'* Við erum nú
ekki gamlir menn, en að okk-
ar dómd eru flest þessara
laga síung og falleg, eða
með öðrum orðum klassisk ís-
lenzk lög. Það væri gaman að
fá að vita hvaða hvatir liggja
bak við þessa einkennilegu
nafngift á þessum mjög svo
ágæta þætti. Ef skýringin er
sú að svo langt sé síðan þau
eru samin, má nefna það að í
einum þessara þátta voru leik
in lög eftir Sigfús Halldórsson
og við höldum einnig eftir
Skúla Halldónss. og ekki eru
það gamlir menn. Þáð eru ein
dregin tiknæli okkar til þeirra
er ráða þessum þætti að þeir
breyti nafninu á honum og hafi
það eittihvað nær sanni, því
að þessi lög, sem þið eruð að
leika ve.rða aldrei gömul.
Þökkum annars fyrir þenn
an ágæta þátt oig hann mætti
vera oftar.
Fjórir 25—35 ára.
Kjarninn og kalið
Landfari sæll:
Hinn 22. ágúst s.l. skrifar
dr. Björn Jóhannesson grein í
Tímann um kjarnann. Það á
að vera á móti öllu, sem sagt
hefur verið satt um
kjarnann sem áburð. Þar
á meðal niðurstöðu Hvanneyr-
arskólans um áhrif hans á tún,
sem ekki eru nema í samræmi
við allt sem vitað er um kalk-
lausan súran áburð. Björn er
einn af fósturfeðrum kjarn-
ans, Amerikulærður, og sendir
þjóðinni þetta ‘frá Ameríku,
en þaðan er kjarninn ættaður
Björn neitar þvj, að kjarninn
eigi sök á túnadauðanum, og
segir að kjarninn sé ekki súr,
vitnar svo í tilraunir þeirra
vísindamanna og kann heilmik
ið í efnafræði. Hann segir þjóð
inni að kalklaus ammonium á-
burður sé ekki súr, en þó þarf
enga efnafræði til að vita að
hann er súr, það er bara eðli
máls. Hann segir að kjarninn
sé samansettur af ammoníum
og nitrati og geti ekki verið
súr áburður. Ammonium og
nitrat eru eimgild efni og þau
ganga ekki í samband til að
mynda kjarnann nema annað
sé súrt, en hitt stofn. Sýra geng
ur ekki í samband við sýru og
stofn ekki við stofn. Það
er ammonium, sem er súrt, og
áburðurinn verður ammonium
nitrat. Björn forðast að nefna
þennan eiginleika kjarnans og
kann þó að nefna brenni-
steinssúrt kalsium. Þessi áburð
ur leitar eftir samböndum' við
stofna í jarðveginum og verða
steinefnip. Þar á meðal kalkið
að lúta lögmálum efnafræðinn
ar og ganga í samband við súr
an kjarnann. Þannig eyðist
kalkið úr jarðveginum og með
an jarðvegurinn hefur kalk til
að ganga í samband við kjarn-
ann getur uppskeran orðið góð
og hefur þetta villt fyrir
mönnum um áburðargildi
kjarnans, að fyrst var uþp-
skera af kjarnanum mikil að
magni en alltaf gölluð að gæð-
um, eins og fram hefur kom-
ið í búfjársjúkdómum. Þegar
kalkið er búið úr jarðveginum
af áhrifum kjarnans er áburð-
argildi hans búið. Hann eyðir
kalkinu úr rótum jurtanna og
þær deyja. Þetta er kalið
fræga
Lærðir menn og
litlar rætur
Bóndi einn sagði mér að
hann hefði grafið í dauðan
túnblett til að athuga rætur
hinna dauðu jurta. Hann
fann engar rætur. Þær voru
gersamlega horfnar. Og hvert
skyldu þær hafa farið? Ef það
skyldi vefjast fyrir mönnum
um sýruálhrif kjarnans, þá vita
bændur það. að hann ræðst á
áburðardreifarana, svo þeir
kolryðga, ef þeir eru ekki
þvegnir að notkun lokinni, og
dugar ekki til, og sökkva sum-
ir bændur dreifurunum í renn-
andi vatn, og láta þá liggja
tímunum saman í vatninu. Það
vill svo til að bændur geta
borið saman kjarnann og hús-
dýraáburðinn, en af húsdýra-
áburði hafa öll tún verið rækt-
uð á íslandi og með húsdýra-
áburði hafa þau gefið afrakst-
ur, sem öll búsæld bóndans
hefur hvílt á og aldrei brugðist
í aldanna rás. Kjarninn getur
sprungið í loft upp og ekki
sés-t eftir hann aska, en allir
eldri bændur hafa reynslu
af því að brenna sauðataði í
hlóðum og eldavélum og hús-
freyjur hafa góða reynslu af
því, að bera út öskuna af þess-
um taðeldi. Askan er stein-
efni, þar á meðal kalk og geta
bændur dregið lærdóm af ösk-
unni um þá eiginleika sem á-
burður þarf að hafa. Af þessu
geta bændur séð hversu hús-
dýraáburðurinn er stein-
efnaríkur og hugsa sér hvaða
vit muni vera í því að bera
kalklausan sýruáburð á túnin,
sem ræktuð eru með húsdýra-
áburði. Það er ekki vonum
fyrr að illa hefur farið. Bænd-
ur munu skilja hvað hér er í
efni og þessu verður ekki fram
haldið, enda er hér orðið um
voða að ræða fyrir alla þjóð-
ina.jBændur munu aftur á móti
Volkswagen og Moskwitsch
áklæði fyrirlyggjandi
Útvegum með stuttum fyrirvara áklæði og teppi
í flestar gerðir fólksbifreiða. Dönsk úrvalsvara.
Lágt verð.
ALTIKA BÚÐIN, Frakkastíg 7, R. Sími 22677.
1

Fram-
-jjr JP-lnnréttingar frá Jónt' Péturssynl, húsgagnaframlenfanda
sjónvarpl. Stilhreinap sterkar og val um viðartegundir og harðpiast-
ieiOir einnig fataskápa.
A5 afiokinni viðtækri könnun teljum viö, aö staðlaðar hentl f flestar 2—5
herbergja fbúðir. eins og þær eru byggðar nú. Kerfi okkar er þannig gert, a5
oftast má án aukakostnaSar, staðfæra innréttinguna þannig a5 hún henti. (
allar fbúðir og hús.
Allt þefta
•k Seljum. staðlaðar eldhús-
innréttingar, það er fram-
leiðum eldhúsinnréttingu og
seljum me5 öllum raftækjum
og vaski. Verð kr. 61 -000,00 -
kr. 68.500,00 og kr. 73000,00.
ifc- Innifalið ( verðinu er eid-
húslnnrétting, 5 eub/f. (s-
skápur, eldasamstsSa me5
tveim ófnum, grlllofni og

VEUUM ISLENZKT
ISLENZKAN I0NA0
bakarofni, lofthreinsarl með
kolfilter, sinki - a - matic
uppþvottavél og vaskur, enn-
fremur söluskattur-
★ Þér getiö valið um inn-
lenda framleiðslu á eldhús-
um og erlenda framieiðslu.
(Tieisa sem er stærsti eldhús-
framleiðandi á meginbndi
Evrépu.)
■á- Einnig getum við smiðað
Innréttingar eftir teikningu
og éskum kaupanda.
★ Þetta er eina tilraunin, aö
því er bezt verður vitað til
að leysa öll • vandamál .hús-
byggjenda varðandi eldhúsið.
★ _ Fyrir 68.500,00, geta
margir boðið yður eldhúsinn-
réttingu, en ekki er kunnugt
um. að aðrir bjðði yður. eld-
húsinnréttingu, me5 eldavél-
arsamstæðu, viftu, vaski,
uppþvottavél og (sskáp fyrir
þetta verð- — Allt Innijaliö
meðal annars söluskattur kr.
4.800,00.
3 :
53

SöIuumboS
fyrlr
Umboös- & heildverzlun
Kirkjuhvoll • Reykjavik
Sfmar: 21718,42137
ekki skilja lærða menn, sem ®
ekki skilja málið og segja sitt ■
á hvað: kjarninn er óskaðleg-
ur, en það vantar kalk í jarð-
veginn. Ha-fa íslendingar nokk
urn tíma borið kalk á túnin
og hvers vegna þurfa þeir að
gera það nú! Orsakasambandið
er öllum ijóst nema þessum
lærða manni í Ameríku. Með
þessari grein og greinum mín-
um í Þjóðviljanum hef ég upp-
lýst þetta mál, svo hver mað-
ur má skilja hvað í efni er.
Hins vegar er voðinn í málinu 1
eigi til hlýtar skýrður, en K;
hann er margvíslegur og ein fe
tegund hans er lærðir menn, f|
sem vita ekki hvað þeir segja.
R. 2.9. 1968
Benedikt Gíslason
frá Hofteigi.
Áfengi í íþrótta-
höllinni
H. S. skrifar:
„Það má með sanni segja að
íþróttaihöllin í Laugardal hafi |
komið í góðar þarfir. Hún hef |
ur orðið Iþróttunum miikil lyfti 1
stöng og bætt úr brýnni þörf i
á því sviði, en þar að auki hef 1
ur hún komið 1 góðar þarfir ||
sem sýningahöll og fundarstað
ur. Þar hefur nú verið efnt til
sjávarútvegssýningar og land-
lyúnaðarsýningar og er mjög
gleðilegt til þess að vita að
hægt s>kuli að vera að nota
íþróttahöllina á þennan hátt.
Ekki var heldur amalegt að
geta gripið til flþróttahallarinn
ar í sambandi við forseta-
kosningamar 1 sumar, þegar
fo.rsetaframibjóðendurnir fengu
slíka aðsókn á framboðsfundi
sína, að aldrei hvorki fyrr né
síðar hefur jafnmikill mann
fjöldi verið samankomin inn-
au dyra á landinu.
Ekkert er nema gott um
siika nýtingu á frþótta-
höllinni yfir sumartím-
ann meðan íþróttaæfingar inn-
awhúss Íiggja niðri, enda er
varla í annað hús að venda
með svo fjölmennar samfcomur
eins og hér er áður getið.
Fyrir stuttu var hér haldin
fjöknennasta ráðstefna, sem
staðið hefur verið fyrir hér á
landi: ..Norræni byiggingardag
urinn“ Rjáðstefnuna sóttu um
2000 manns og ákveðið var að
bjóða gestunum til einnar sam
eLginlegrar máltíðar. Af skilj
anlegum ástæðum var ekki í
annað hús að venda en Laug B
ardalshöllina. Ekkert veitinga
hús hér 1 Reykjavík hefði rúm
að alla þessa gesti í einu og
í Laugardalshöliina voru bor
in 2 tonn af matvælum. Einnig
voru settar upp tvær vínstúk
ur í Höllinni og vín var á
hverju borði. Þegar ég las um
þetta í blöðunum hugsaði ég
með mér að þessari ósvinnu
hiytu forystumenn iþróttamála
að mótmæla, en enginn þeirra
hefur hreyft við slíku.
Það stendur þó skýrum stöf
um í lögum ÍSÍ að ekki megi
hafa vín um hönd í fþrótta-
mannvirkjum á vegum sam
bandsins. Neyzla áfengis er
mér ekki gífurlegur þyrnir í
augum en hvar er virðingin
fyrir lögum og reglum. Þetta
er skýlaust lagabrot og til
hvers eru menn að koma sam
an og setja ílþróttahreyfing-
unni reglur, þegar þær eru
ekki haldnar.
Það er ljóst að meðan regl
ur íþróttasamb. íslands eru
á þann veg að efcki megi neyta M
áfengis innan veggja íþrótta- S
húsa, þá er allt samkomuhald *
þar sem áfengi er haft um j|
hönd óleyfilegt og hrein hneisa ^
fyrir íþróttahreyfinguna.
Framihald á bls. 15. Hi
A VlÐAVANGI
Ekki minnisvert
Öll dagblöðin í Reykjavík
minntust þess s.l. sunnudag,
að tíu ár voru liðin frá einum
merkasta atbuKði lýðveldissög
unnar, útfærslu landhelginnar
í 12 mflur — öll nema eitt. —
Það blað nefnist Morgunblað
og gefur sjálfu sér þá einkunn,
að það sé langbezta fréttablað
landsins, stærst og útbreiddast
blaða og kennir sig við sjálf-
stæði. Forræðamenn munu
ekki eða vildu ekki muna eftir
þessum atburði, hvað þá minna
á hann.
Það er hins vegar annað,
sem Morgunblaðið man ævin-.
lega, þegar minnzt er á land-.
helgismálið — afsláittarsamn-
ingurinn við Breta árið 1961,
þegar ríkisstjói;nin hét því að
hreyfa ekki litla fingur í land
helgismáli nema segja Bretum
frá því áður með hæfilegum:
fyrirvara og seldi Bretum sjálf
dæmi um að leggja allan á-
greining um slíkt fyrir erlend-
an alþjóðadóm. Þetta man
Mbl. og kallar sigur. Hver er
sínum sigrum líkastur.
Óglæsilegur árangur
Alþýðublaðið minntist út-
færslu landhelginnar mjög
myndarlega, meðal annars með
ítarlegri yfirlitsgrein eftir.
Benedikt Gröndal, þar sem hlut.
ur Alþýðuflokksráðherra er
sízt gerður minni en efni
standa til. Áherzlukjarni Bene
dikts í greininni er sá, að á
áratugnum 1952—61 hafi ís-
lendingar unnið það þrekvirki
að þrefalda stærð fiskveiði- ’
landhelginnar úr 3 miliun í 12
mflur, auk grunnlínubreytinga.
Þegar Benedikt hefur tíundað
tölur þessu til sönnunar segir
hann:
„íslendingum tókst þannig
á einum áratug að þrefalda
þá fiskveiðilandhelgi sem þeir
höfðu 1901—1951. Er það ó-
neitanlega mikill og glæsileg-
ur árangur.“
Þetta er hverju orði sann-
ara og vert að muna. Hins
vegar minnir það óþyrmilega
á, að senn er nú liðinn annar
áratugur frá því látið var stað-
ar numið, og hlýtur hann því
á sama mælikvarða sögunnar
að verða kenndur við harla
„óglæsilegan árangur" í land-
helgismálinu. Og því óglæsi-
legri er hann, að sú ríkisstjórn,
sem setið. hefur að völdum á,
þessum tíma, hét því með ■
alveg sérstaklega dýrum heit-
um að vinna að útfærslu og
viðurkenningu á cignarétti ís--
lendinga á landgrunninu öllu.'
Um það hefur ekki heyrzt
stuna né hósti. Það er því ef
til vill engin furða, þótt minnis
leysi um 12 mflurnar þyki af-
farasælast í Morgunblaðinu.
Nátfúruvernd
Þorleifur Guðmundsson ritar
athyglisverða grein um náttúru
vernd í Morgunblaðið s.l. laug
ardag. Bendir hann þar á ýmsa
staði, sem eru í hættu og
hljóta mikið afhroð án hvert
af völdum ágangs ferðafólks.
Hann minnir eiimig á gott
gróðrarstarf ýmissa aðila víða
um land. En það er ekki síður .
mikilvægt að forða landinu frá .
skemmdum, líklega enn mikil
vægara, því að til hvers er að
græða með annarri hendi, ef
Framihald á bls. 15.