Vísir - 15.07.1977, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 15.. júll 1977 VISIR
VÍSIR
t'tf'ofandi: Hovkjapront hf
l'ramkvæmdastjóri: Davift (iuómundsson
Hílstjórar: Dorstoinn Púlsson áhm.
olafur Hajtnarsson.
Hitstjóruarfulltrúi: Bragi Guftmundsson. Kréttastjóri orlendra frótta: Guftmundur G. Pótursson.
l'msjón meft llelgarhlafti: Arni Dórarinsson. Blaftamenn: Anders Hansen, Anna Heiftur Oddsdóttir,
Edda Andrósdottir, Kinar K. Guftfinnsson, Elias Snæland Jónsson, Einnbogi Hermannsson, Guftjón
Arngrimsson. Hallgrimur H. Helgason. Kjartan L. Pólsson. Oli Tynes. Sigurveig Jónsdóttir, Sveinn-
Guftjónsson. Sæmundur Guftvinsson Iþróttir: Björn Blöndal. Gyl/i Kristjánsson i tlitsteiknun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olaísson. I.jnsmyndir: Einar Gunnar Einarsson, Jens Alexandersson,
Loítur Asgeirsson.
Hölustjóri: Páll Stefánsson Auglysiugastjóri: Dorsteinn Fr. Sigurftsson. .
Dreifingarstjóri: Sigurftur H. Pótursson.
Auglýsingar: Siftumúla K. Simar 822110. MtKill. \skriftargjald kr. f.tOO á mánufti innanlands.
Afgreiftsla: Stakkhulti 2-1 simi Kiltlll Verft i lausasiilu kr. 70 eintakift.
Hitstjóru : Síftumiila II. Simi Ktíllll. 7 Ifnur. Prentun: Hlaftapreul hf.
Horfum til Þýskalands úr
fúadýi verðbólgunnar
Opinber heimsókn Helmuts Schmidts kanslara
Sambandslýöveldisins Þýskalands út hingað er
fagnaðarefni fyrir ýmsar sakir. Ástæða er fyrir Is-
lendinga að treysta samskipti og samvinnu við Þjóð-
verja bæði á sviði menningar- og viðskiptamála. Auk
þess eiga þjóðirnar sameiginlegra hagsmuna að gæta
innan Atlantshafsbandalagsins.
En heimsókn Þýskalandskanslara gæti einnig orðið
okkur áminning um að læra lítið eitt af reynslu ann-
arra um stjórn efnahagsmóla. Þar sem við sitjum í
fúadýi óðaverðbólgunnar gæti verið skynsamlegt og
lærdómsríkt að líta til Þýskalands. Þar þekkja menn
af biturri reynslu, hvað verðlausir peningar eru og
hafa fyrir bragðið náð betri tökum á stjórn efnahags-
mála en flestar aðrar þjóðir.
Efnahagskerfi Þýskalands hrundi til grunna á sín-
um tíma fyrir þá sök, að peningarnir voru ekki lengur
ávísun á verðmæti. Á undanförnum árum höfum við
stefnt í sömu átt. í Þýskalandi þýðir hins vegar ekki
fyrir stjórnmálamenn og forvígismenn hagsmuna-
samtaka að leysa vandamálin, sem upp koma, með
verðbólgu eins og hér hefur verið gert.
Þýska efnahagsundrið er byggt á frjálsu markaðs-
kerfi. Þegar Ludwig Erhard hafði forystu um endur-
reisn efnahagslifsins í Þýskalandi eftir heimsstyrj-
öldina síðari efuðust að sjálfsögðu margir um ágæti
hins frjálsa hagkerfis. Ýmsir óttuðust, að frjáls verð-
myndun myndi stórhækka vöruverð. Sú varð og raun-
in á fyrstu mánuðina á eftir meðan jafnvægi var að
komast á.
En kjarni málsins er sá, að Þjóðverjar hafa á
grundvelli hins frjálsa markaðar byggt upp traust
ef nahagskerf i og búa nú við einna minnsta verðbólgu í
Evrópu. Og þaðgetum við lært af Þjóðverjum, að þeir
hafa það fyrir raunverulegt meginmarkmið að hindra
verðbólguog m.a. fyrirþá sökeru lífskjör þeirra betri
en okkar. Þeir vita að það eru engin verðmæti á bak
við verðbólgupeningana.
Eftir aðild okkar að Fríverslunarbandalaginu og
viðskiptasamninginn við Efnahagsbandalagið eigum
við verulegra viðskiptahagsmuna að gæta gagnvart
þjóðum Vestur-Evrópu. Við þurfum í vaxandi mæli að
koma iðnaðarframleiðslu okkar inn á þennan markað
og þessar viðskiptaþjóðir okkar hafa augljósa hags-
muni af því að kaupa af okkur fisk.
Sannleikurinn er sá, að það hlýtur að koma fyllilega
til álita að auka þessi viðskipti enn m.a. með því að
draga úr viðskiptum við Ráðstjórnarríkin. Það væri
ekki fráleittað við reistum fiskiðjuver í Evrópu, t.d. í
Þýskalandi á svipaðan hátt og við höfum gert í Banda-
ríkjunum. Ef við beindum ráðstjórnarviðskiptum
okkar í auknum mæli til Vestur-Evrópu leiddi það af
sjálfu sér, að við myndum kaupa olíuna þar en ekki í
Moskvu.
Ágreiningur sá, sem reis milli Islendinga og Þjóð-
verja út af útfærslu fiskveiðilögsögunnar er nú úr
sögunni og á það er að líta að þýsk stjórnvöld höfðu
áhrif í þá veru innan Atlantshafsbandalagsins að
greiða fyrir friðsamlegri lausn í landhelgisátökunum
við Breta. Hingaðkoma Helmuts Schmidts kanslara
nú er því til þess fallin að treysta á ný samband þess-
ara tveggja ríkja.
Islendingar og Þjóðverjar hafa sameiginlegra
hagsmuna að gæta innan Atlantshafsbandalagsins.
Einmitt fyrir þá sök er ástæða fyrir okkur að iðka gott
samstarf við þá. Æriðtilefni er einnig til að huga að
auknum viðskiptalegum og menningarlegum sam-
skiptum við Þjóðverja. En e.t.v. væri þó mest um vert
að við lærðum af þeim, hvernig skynsamlegt er að
stjórna efnahags- og peningamálum.
Hreinn og Ingibjörg á pallinum framan viölbúösina. Andrés sonur þeirra á milii. Mynd: EGE
Um tvö hundruð islend-
ingar eru heyrnarlausir
eða því sem næst heyrnar-
lausir. Við vitum yfirleitt
ákaflega lítið um þetta
fólk, og þrátt fyrir að um
sé að ræða umtalsverða
örorku vekur heyrnarleysi
ekki nærri því eins mikla
samúð og til dæmis blinda,
og stjórnvöld virðast sýna
vandamálum þessa fólks
næsta lítinn skilning.
Til þess að kynnast litilsháttar
vandamálum heyrnarlausra
heimsóttum við ung heyrnarlaus
hjón, þau Hrein Guðmundsson og
Ingibjörgu Andrésdóttur. Þau
búa i nýrri ibúö sem þau keyptu
sér i Breiðholtshverfi, ásamt sjö
ára gömlum syni sinum, Andrési.
Þau Hreinn og Ingibjörg hafa
bæöi verið nær heyrnalaus frá þvi
að þau veiktust af heilahimnu-
bólgu á öðru ári.
Hreinn fór á Heyrnleysingja-
skólann þegar hann var fjögra
ára, en Ingibjörg ekki fyrr en
ellefu ára. Bæði eru þau utan af
landi, hann frá Ólafsfirði og hún
frá Hvolsvelli, þannig að þau
gátu ekki stundað skólann heim-
an frá sér.
í skólanum segja þau að hafi
verið byrjað á að kenna þeim
fingramál, en siðar að tala, en
það er ákaflega erfitt fyrir
heyrnarlaust fólk eins og gefur að
skilja.
Bæði hafa þau þó lært það mikið
að tala að þau eiga tiltölulega
auövelt með að tjá sig, og þau
nema varamál af viðmælendum
sinum, þannig að stundum gerir
maður sér ekki grein fyrir þvi að
sá sem talað er við heyrir ekkert.
En þrátt fyrir að heyrnarlausir
geti þannig tjáð sig og bjargað
sér, þá skyldi enginn halda að
vandamál þeirra séu þar með úr
sögunni.
Hvað getur heyrnarlaust fólk til
dæmis lært, má þaö aka bil, getur
það farið i leikhús, hvað með
sjónvarp, útvarp, tónlist, kvik-
myndasýningar, getur heyrnar-
laust fólk heyrt I sima eða dyra-
bjöllu, hvernig gengur þessu fólki
að vakna á morgnana? — Við
spyrjum Hrein og Ingibjörgu að
þvi.
„Áður var það miklum erfið-
leikum bundið fyrir heyrnarlausa
að mennta sig, og einng er oft
erfitt að fá vinnu”, segir Hreinn,
en hann segir það þó hafa lagast
mikið hin seinni ár. En það kemur
þeim sem nú eru orðin fullorðin,
og hafa fyrir fjölskyldu að sjá
ekki að gagni, þegar of seint er
orðið að setjast á skólabekk.
Sjálfur átti Hreinn lengi i bar-
áttu við yfirvöld til að fá að taka
bilpróf, og fékk hann það loks er
hann var orðinn tuttugu og fimm
Það
Reykl
Aðalfundur Þörungavinnslunn-
ar hf. var haldinn nú fyrir
skömmu. Þrátt fyrir að fundurinn
væri haldinn fjarri Reykjavik var
hann furðu vel sóttur af mönnum
utan héraðs. Fundurinn stóð lengi
og umræður voru miktar og fróö-
legar. Sé þessi fundur t.a.m. bor-
inn saman við aðalfund Eim-
skipafélags tslands, var hann
ólikt alvörumeiri, og stjórn
félagsins varð að svara fyrir-
spurnum um starfsemi sina slð-
ast liðið ár.
Eins konar ríkishlutafélag
Rikissjóður á yfirgnæfandi
meirihluta i Þörungavinnslunni
hf. Iönaðarráöherra fer með niu
þúsund atkvæði af tæpum tólf
þúsundum. Flestir hluthafanna
eiga tiu til fimmtiu þúsund króna
bréf og hafa samkvæmt þvi eitt til
fimm atkvæði á fundum. Þessir
hluthafar ráða þvi litlu um stjórn
félagsins, og i sjálfu sér eðlilegt —
þar sem rikissjóður leggur mest
fjármagn til, er rétt að sá fjár-
magnseigandi ráði ferðinni.
Þörungavinnslan hf. er þvi eins
konar rikishlutafélag. Rikið legg-
ur þar mest til og ræöur mestu, en