Tíminn - 28.05.1969, Blaðsíða 9

Tíminn - 28.05.1969, Blaðsíða 9
MIÐVIKUDAGUR 28. maí 1969. TÍMINN 9 Útgefandl: PRAMSÓKNARFLOKKURINN Framicvæmdasti6rl: Kristjan Benediktsson Ritstjórar: Þórannn Þórarinsscm (áb). Andrés Kristjánsson. J6n Helgason og IndriSl G. Þorsteinsson Fulltrúf ritstj6rnar- Tóma® Karlsson Auglýs Ingastjóri: Steingrimur Gíslason Ritstjórnarskrlfstofur i Eddu- húsinu. simar 18300—18306 Skrifstofur- Bankastræt) 7 Al- greiðsluslmi: 12323 Auglýsingastmi' 19523 Aðrar skrlfstofur sími 18300 Askriftargjald kT 150.00 á mán mnanlands — f lausasölu fcr. 10.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f Ólafur og Bjarni Viðtal við Bjama Benediktsson, sem birtist í Mbl. síðastl. laugardag, gefur tilefni til að rifja upp ellefu ára gamla sögu. í viðtali þessu hélt Bjarni því nefnilega fram, að Framsóknarmenn og þá alveg sérstaklega Ólafur Jóhannesson, hafi reynt að spilla fyrir samkomu- lagði í kaupdeilunum nú með ósanngjörnum kröfum. Þeir efnahagserfiðleikar, sem nú er glímt við, em sízt meiri en þeir, sem fengist var við 1958. Heildar- fiskaflinn á síðastl. ári, var 20% meiri en hann var til jafnaðar á ámnum 1956—’58 og útflutningsverðið er stómm hagstæðara nú. Vertíðin 1969 hefur svo orðið ein hin allra bezta. Aðstæðurnar eru því sannarlega ekki lakari nú en vorið 1958, þegar vinstri stjórnin þurfti að gera róttækar efnahagsaðgerðir. Samt ákvað hún að halda áfram fullri verðtryggingu launa. Þá var Bjarni Benediktsson höfuðleiðtogi stjórnar- andstöðunnar. Hann taldi, að fullar verðlagsbætur væm ófullnægjandi'. Því gerði hann bandalag við Moskvu- menn og hægri krata, sem vom andvígir vinstri stjóm- inni, og fékk þá í lið með sér til að knýja fram 8—9% gmnnkaupshækkun. Þetta leiddi til þess, að vinstri stjómin féll. Fyrsta verk Bjama eftir að Sjálfstæðis- flokkurinn og Alþýðuflokkurinn tóku höndum saman í árslok 1958, var að taka þessa gmnnkaupshækkun af launþegum með lögum. í viðtali Tímans við Ólaf Jóhannesson, sem forsætis- ráðherrann vitnar í, áréttar Ólafur Jóhannesson aðeins þá stefnu, sem Framsóknarflokkurinn hefur fylgt jafnt í stjóm og stjómarandstöðu, að verðtryggja beri launin. Það var þetta, sem Framsóknarflokkurinn gerði vorið 1958. En Ólafur Jóhannesson tók jafnframt fram, að hanp teldi grunnkaupshækkanir nú ekki tímabærar. Stefna Bjama er nú sannarlega önnur en í stjórnar- andstöðunni 1958. Þá taldi hann hægt að greiða bæði fulla dýrtíðarappbót og 8—9% grunnkaupshækkun Nú telur hann ekki hægt að greiða fulla dýrtíðamppbót, þrátt fyrir meiri afla og betra útflutningsverð. Framsóknarflokkurinn fylgir hins vegar sömu stefnu'í stjómarandstöðunni og hann gerði meðan hann var í ríkisstjóm. Ólafur Jóhannesson varaði við grann- kaupshækkunum 1 vetur, en Bjami Benediktsson hvatti til þeirra 1958 undir svipuðum kringumstæðum. Af þessu geta menn vel ráðið, hvor þessara tveggja manna muni ábyrgari og hvoram sé betra að treysta. Reiði Magnúsar Magnús Kjartansson hefur fyllzt ótrúlegri reiði vegna þess að Tíminn hefur ekki tekið undir þá blekkingu með honum, að ekki felist nein kjaraskerðing í nýlokn- um kaupsamningum. Hér er þó um svo mikla blekkingu að ræða, að jafnvel Bjami Benediktsson treystir sér ekki til að hampa henni, heldur segir í viðtali við Mbl. að „mitt mat er það, að ekki sé um það að villast, að verkalýðshreyfingin hefur tekí.ð á sig vemlega kjara- skerðingu í bili.“ Hversvegna vill Magnús blekkja launþega og fá þá til að trúa því, að hér sé ekki um neina kjaraskerðingu að ræða? Er Magnús með þessu að reyna að verja sig og áhrifamikla flokksbræður sína, sem voru í makki við Bjama á bak við tjöldin? Reiði Magnúsar bendir vissu- lega til, að hann telji nærri sér höggið. þótt ekki sé annað gert en að segja rétt frá samningunum. — Þ.Þ. 1 ERLENT YFIRLIT Nær helmingur norskra þing- manna lætur af þingmennsku Hættir Per Borten sem forsætisráðherra eftir kosningarnar? 1 SEPTEMBER fama fram þingikosnimgar í Noregi og hafa flokkamnár nú ákveSið framboð sín nœstum að fullu. Samíkvæmt því, sem þegar er vitað, mumiu vesrða meiiria breyt inigar á Stóirþioiginiu við þessar kosninigar en nokkru siimná (áð- uir. Um 60 þeiinpa þinigmanna, sem niáðu kosningu fyrir fjór um árum, bjóða siig ekki fram atftuir, en þingmenn eru aJls 150. Þá er tiailið, að a.m.k. 6—7 þeiinra, sem bjóða sig fram aftar, séu í fallihætta. Það þykir erugan vegiinm óláiklieg spá að um 80 nýir þinigmenn eigi sæti á þioigii'Mi eftir kosningar og hefur svo stórfelid breyt- ing aidri átt sér sta® áður fynr. Af þeirn þiinigmönmum, sem náðu kosningu 1965, eru þrír látnir, (þekktaistar þeirra var Nils Langhel'lie), en eiran hefur gerzt seradiherra hjá Sameitn- uðu þjóðumum, Edvard Ham- bro. Ekki fænri en 46 lýstu yfir þvi, að þeir drægju sig í hlé af fúsum og frjálsum vilja. Fimm hafa ekki hlotið útraefn tagu aftar (tveir úr Hægri fíokknum,. tveir úr Virastri flokknum og eimn úr Mið- flokknum). Aðrir fimm, sem alliir tiiheyra Alþýðuflokknum, hafa ekki fumdið raáð hjá kjör raefraduinum, sem umdirbúa framboðim, og þykir Hklegt, að pað verði staðfest á þe'ni fuoö um, sem endamiiega ákveða framboðim. Samamliagt er hér um 60 þimgimenm að ræða Þá eru a.m.k. 6—7 þin.ímenn sem verða aftar í framboði, taldir í fallhaetta Þeir tilheyra aillldr stjóroairflokkuraum, og raáðu kosnimgu með litluin at- kvæðamum í seinusta kosnina uim. Alþýðuflokku'rinn heíur hiras vegar þanm hátt á að hafa ekki þimgmiamm í failhæ-itu ef komist verður hjá þvl Hanm teflBtr nýliðumum í bar- áttasætin. 1 Noregi er kosið hlutfallskosraimigum í stórum kjördæmum. FLESTIR þeiinra þimgmarana sem l'áta af þingm'emnisku af fúsum og frjálsum vlja, gera þáð fyrir aldurssakir.Þetta gild ir um nokkra þekktustu ieið- toga Alþýðuflokksios, eiras og Gerhardsem, (72 ára), Höns- vaid (70 ára), Haivard Lamge (67 ára), Fimm Moe (67 ára), og Raikaiei Seweriiu (63 ára). Sama gildir um Jon Leirfaíi! (70 ára), sem er eimm þekkt asti þiragmaðuT Miðflokksims. Aðeiras 10 þeurra, sem hættu þanmiig, esru eldri en 67 ára, en fjórir eru 67 ára. Hinir eru affir yragri. Margir hætta !;ka vegraa þess, að þeir ætla að tak ast önmur störf á hendur Meðal þeirra er t. d. Lars Leiro (55 ára) sem hefur verið for maður þingflokx> Bændaflokks iras, og Gunraar Helleson -56 ára). sem verið hefur e'nn ai heiibtu Jeiðtogno' Hæm fí -.kks ins. Þeir verða báðir fylkis menm (amtmeran). Aðrir hafa verið bamkastjórar eða kennar ar og hverfa tifl fyrri starfa aft -Per Borten, forsætisráðherra — teikning þessi birtist nýlega í Dagbladet, málgagni Vinstra flokksins í Osló, en það er í hópi þeirra blaða, er deila á Borten um þessar mundir. ur. Suimir hafa umsvifamikimm atvimmui'ekstuir með höndum og ætía að helga sig honum. Með al þeimna er 'Kristian Asdahl (49 ára), sem hefur notið mik ils álits í þiiragflokki Hægri miarania, og Erik Braadliamd (59 ára), sem áitti sæti í þimg flokki MiðflO'kksims, en var áðuir sendiherra í London. Vragstur þeirra, sem hætta þinigmienrasfcu, er Firan Gustav sen, sem verið hefur leiðtogi Sósíalska þjóðflokksiras. Hamn er 43 ára. Haran lætur af þimg meransku m. a. vegna sumdnxmg ar í flokknum. Gustavsen, sem áður var biaðamiaður. mun ætla að snúa sér að ritstörf um, og muo hafa komið til orða að hainm skrifaði greiraar fyrir Dagbladet í Osló. Það hef ur þegar birt eftir haran ræðu, sem hanm fluttí 17. maí, em þar er mjög sterklega varað við erlendri fjárfestiragu í Noregi. Gustavsen segir m. a., að Norðmeno get: ekki stært sig af pvi að eiga Noreg, raema þeir eigi líka atvimmu tækin. ÞÓTT enn séu raær fióriir mámuðir till kosndnga, er þegar farið að hitna ta.svert í glóð uoum. Besrsýnílegt er að bar áttam verður mjög hörð, því að Alþýðuflokkurimm mum gera alilt sem hano getur til þess áð ná aftar meirihluta á þingi. Sundruragim í Sósíalska þjóð- flokknum ætti iíka að bæta aðstöðu haras. Hinsvegar styrk ir það aðstöðu stjóroarimiraax, að árferði hefur verið hag- stætt og stjórniarsamvmraan hefur tekizt sæmillega, en fjór ir borgaralegir flokkar standa að stjórrainmi, Hægn flokkur iom, Virastri flokkurimm, Mið- flokkuriran (áður Bændaflokk- uiiran) og Kristilegi flokkur- imrn. I nokkrum kjördæmum hefur verið reynt að sameina stjóroarflokkan'a, tvo þeirra eða fleári, um sameigimlegam lisba, til þess að nýba aitkvæð im betur, en það hefur yfir- leitt ekki tekist og ætti Al- þýðuflokkurimn að græða á því. Þar sem stjómarflokkarn ir þurfia þaoraig að berjast hver við ammam í kosnángunum, ber heldua meira á sundur lyndi hjá þeim n áður, en ailir hafa þedr þó lýst yfir þvi, að þedr vilji halda stjóroarsam- starfimu áfram, ef samkomul'ag næst um málefraim. Himsvegar eru uppi ýmsar hugmyndir um það í stjóroarflokkunum, að stokka eiigi stjórnima upp, eims og það er kaflað, og skipta bæði ráð'heiraembættanum milli flokkamraa með öðrum hætti en áður og skipta þá jafnframt um menm. I ÞESSU sambamdi hefur talsvert verið rætt um, að Per Borben ætti að hætta sem for sætieráðherra. Meðal almenm- irags hefur Borten þó unndð sér gott orð. Hamm nýtur viður- keraniogar sem traustar og heiðarlegur stjórnmálamaður. Honum hefur gengið verr að vinna sér traust blaðamanma, sem te.ij8 hamn tf* loðinm i svörum ng ósamvinouþýðam Einkum hafa blöðin gert harða hríð að honum s°,nustu dag ama í sainbandi víð skattafrum varp, seœ stjórmim ætlar sér að fá samþykkt a bessu blngi Borten !ét svo ummælt á blaða m.aminafundi fyrir nokkru, að haom gæti hugsað sér að mál iou yrði frestað Þetta töldu blöð hinoa stjórnarflokkaima, sem virðast hafa meiri áhuga fyrir málinu, óstiramt upp, og töldu Borten hafa brugðizt Framhald á bls. 15.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.