Tíminn - 06.06.1969, Blaðsíða 6

6
TIMINN
FÖSTUDAGUR 6. júní 1969.
g eða
sla -
Myndarleg tré i HallormsstaS.
Skógarhögg eða skóggræðsla.
iMnan stoamnms fer aðalanna-
tíáni íslenzkra skó'grætotar-
miama í hönd, og «r því efcki
úr vetgd að vetoja aithygli á ein-
um þætti í skágrætotaratairfiinu,
serni miörgíuim fcemvuir notokuð
undarlega fyrir sáónir, og vafa
lítið mætfti fcoma í betra horf,
etf þessii þétftur íslenzkrar skóg
ræfctar væri tekinn öðrum töfc-
um. Er hér átt við stoógarhögg
það, sem ráðizt er í til að
grdisja íslenzku birtoisikiága'na.
Á hiverju ári eru fj ölmörg
falleg oig lifvænleg birkitré
höiggivin á allstórum svæðum í
skóglendum rítoisius til að
unmt sé að planta út í rjóðr-
im, sem þannig myndast, lienr'ici
og öðrum barrplönftum, sem
vaxa edga upp í sfcjóld birkis-
ims. Nauðsyn þess að mymda
rjóður í birkisfcógunum til að
veita viðtovæmum barrplöntum
ædkileg vaxtarskilyTði, er að
vísu auðstoilim, enida hlýtur sá
áraagur og hdm rniflda og dýr-
iimæta reymsia, sem þegar hef-
ur . fenigdzt i rækftun barrtrjád
hérlendis, að vera öllum þeim
mikið ánæg'juefni, sem ein-
hverrn sfcilninig haía á gdfldi
stoógrækftar þessu vindhrjáða,
uippblásina iand-i. Hiftt er aftur
á móti m'eð öllu ósfeilijanLegt
bruði með milkil og torf'engin
verðmæti, að ailflur þessi fjöldi
aí umigum, vöxftuleigum birki-
trjám 9kufli árlega vera höggv-
inm og sagaður niður í airin
eldivið í þessu landi, sem er
þó jafn örsinautt af sfcógi eins
og raiun ber vitni. Hvers vegna
er ekki megminu af þessum
lifvæmleigu biirfcLtrjám bjarg-
að lifandi á þá f jöimörgu skóg
lausu staði, þar sem þörf er
fyrir að mynda skjól?
Um þetta ákógarhögg má
með sanmi segja, að heggur sá
er hflífa sfkyfldi. Allir stoógrækt-
armiemn vita mæftavel, að unnt
er að framikvæma snemma vors
umplöntum á alit að 3—6 m
báum birkitrján. Fátt er í raun
inni au'óveldara mieð nútima
vdmmuvéluim, dálitlu fj'ármagni
og framar öllu góðum vilja og
góðri stoiipulagnimgu, svo og
samvinnu við aðra aðila, sem
mólið væri sflgylt.
Umplönbum á háum trjám
er t.d. afar mikið tíðtouð er-
iendis og þyflair þar ómissandi
liður í mymdun góðra skjól-
belta og rninmi tcjálumda. Eru
það efcki sízt bæjamflélög, sem
sætojiast eftir að fesfta toaup á
aflUhiáum trjárn til útplönftumar
í almeminiimigsgarða og í trjá-
göng við götur — edmniig kaupa
eiostakUnigar miitoið til gróður-
setninigar í eimtoagarða.
í þeim Evrópuflöndum, þar
sem skógar hafa eyðzt ístoyggi-
iega, tíðfcast það mjög, að skjól
beltum sé plamtað víða með
vegum fram. þammig að tvö-
föld trjáröð sé sett niður tifl
sikjóls í hætfdlegri fjarlægð frá
veginum, svo skjólbelti þessi
nái hvergi að slö’gigja á veg-
inm né truffla á annam háftt um-
ferðim'a. Þetfta er gert í Sfloot-
lacidi, Enigilaindi, írlandi, Hol-
landi. ítaMu og víðar Hvers
vegna eflaki hér á lamdd, þar
sem þörfim á sfcjóli er bó
emmiþá meiri?
Hériendis hefur vegagerð
ríkisims mitoi. uimsvif með stór-
vLrkustu vimnutækjum og sú
eyðileggimig á gróðri, sem is-
vegar um iandið, er f senn
stórkostleg og óhugmamleg eias
og ölluim er vel kunnu'gt. 9em
faira um landið, t.d. að surniar
lagi og bafa augum opin. Sán-
ing erlends grasfræs í upp-
hróflaða vegatoantana er að
vfsu lofsverð framför f verk-
memningu, en það mætti þó
fyrst kalla sögulegan merkis-
dag, þegar Vegagerð ríkisiris
og Skógræflct rikisins tækju
upp beint samstarf um að
græða á stöku stað svöðusár
im við þjóðvegi landsims með
slkjóibeltum úr birkitrjám, sam
hingað til hafa verið upprætt
og í eflid fcastað eims og hverju
öðru illgresi. MiegLnflcosturimn
við umplöntun á allt frá 2— 6
m. háum trjám eirns og heflzt
tooma hér til greina, er etofld að
þairf l'emigur að ótftast mesta
ógnivald íslenzks trjágróðurs,
sauðkiindima, jafnvel þótt plamt
að sé á ógirtum víðavangi. Það
nægir yfirleiftt, að sjáflfur stofn
hvers og eins nýgróðurseftts
tirés sé varinm með finriðnu
víraeti, sem fest er með örfá-
um handtö'kum um trjástafn-
imm.
Hvál'itouim sftalktoastoiptum til
hims feguirra og betra mumdu
ekki aikvegirnir ipn í íslenzíka
katipstaði óg þorp ’taka, ef þedr
trjám; í stað 'htbnia þjóðlegu
ruslahauga og ömurlegra mold-
arflaga, sem hingað til vísa
yegiinm inm i þéttbýlissvæði á
ísflaodi. Hvflífcum staikkasikipt-
um tæflcju efcki bæirnir sjálfir
í heild, ef „bæjardyr" þeirra
væru þanndg toommar í meira
samræmi við marigvíslega við-
leiftni einstakLimigamma að fegra
og bæta næsta umhverfi sitt
Fagurt umlhverfi skapar nú
einu sinni fegurra mamnirf,
em þessd aigildu sannindi virð-
ast flestuim fsL. bæjarstjórmum
og hreppsmefndum algjörlega
framiandi ecin þamn dag í dag.
Þeim aurum, sem færu í þessa
viðleitni táfl að losa íslenzk bæj
arfélög vdð imesta slum-svip-
inn. myndu útsvarsigreiðendur
áreiðanfliega ekflci sjá eftir.
Á næstu arum förum vdð fs-
lendimigar að geta ræktað mægi
lega mikið af greni'trjám til að
fullnægja allri inmílendri eftir-
spurci á jólatrj'ám. Skógauð-
ugri þjóðir en íslendingar hafa
mjög þamn hátt á að bjóða tii
sölu a.m.k. hiuta af jólatrján-
um með góðrd rót, þanmiig, að
'jólatréð far beimt út í garð
að lotonu 4—5 daga jólahaldi.
Strax um haustið hafa garðeig
endurnir umdirbúið þanrn stað
í garðimum, þar sem planta
skal jólatrénu. Örlítið af mold
er höfð í poka eða toassa inni
í geymslu og „jólatrénu" svo
plantað á 5—10 mín í holuma,
sem bíður tilbúim. f flestum
tiifellum heppnast þessi gróð
ursetning ágætlega, þótt toom-
imn sé gaddiur og miflci'H klaiki
í jörðu.
Hvað gætu fslendingar —
eða tökum sem dæmi Reykvík-
imga — verið búnir að koma
sér upp mörgum tugum þús-
unda greaitrjáa á þennan hátt
með „jólatrjánum“ sínum?
Hvað eru t.d. eyðdlögð mörg
faflflieg 5—6 m há bæði islenzk
og innflutt girenitré árlega,
sem eru högigvin upp að ó-
þörfu og stillt upp deyjandi
á torgum í ístenzkum kaupstöð-
um, i stað þess að hafa þessi
jólatré með rót, hola þeim nið-
ur í loto jólahalds (t.d. á þrett
ándanum) og . veita þannig
bæði stojól og svo augnayndl
allan ársims hring. Höggvin
jóiatré eru i flestum tilvikum
hreint bruð! með verðmæti,
sem ætti helzt etoki að við-
gamgast í iandi okkar.
H.V.
VEIÐILEYFI
á vstnasvæði Elliðavatns þ.e.
1. Vatnsendavatn
2. Elliðavatn
3. Bugða, Hólmsá, Nátthagavatn
verða framvegis seld í benzínafgreiðslu hjá NESTI
við Elliðaár.
Verð veiðileyfa er;
pr. stöng 1/1 dag kr. 150.oo
pr. stöng 1/2 dag kr. 100.oo
Veiðifélag Elliðavatns.
Auglýsing
til innflytjenda.
Með lögum nr. 80 31. des. 1968 um breyting á lögum um
tollskrá o.fl. breyttist nokkuð skilgreining á því hvað
telja skuli tollverð vöru. Samkv. hinni nýju skilgreiningu
telst tollverð vöru eðlisverð hennar. f febr. s.l. gaf ráðu-
neytið út leiðbeiningar um útreikning á tollskyldu verð-
mæti vöru og var leiðbeiningum þessum dreift til inn-
flytjenda. f 35. ti. leiðbeininganna er rætt um hvaða af-
sláttur er tekinn til greina við ákvörðun á tollverði vöru.
Hvort slikur afsláttur er frádráttai’bær við ákvörðun
eðlisverðs er undir þvi komið, hvort nettófjárhæðin getur
lenzk vegaigerð er -völd að viðs r mfeð faLflegum, ;íllmándi biirtoi-
væru varðaðÍT á baðar^ hendur
talizt eðlUeg samkv. eðlisverðsskilgreiningunni, þ.e.a.s.
hvort þær aðstæður, sem afslátturinn á rætur að rekja til,
séu samrýmanlegar umræddri skilgreiningu. Þessi aðstaða
ræðst ekki. eingöngu af því, hvað afslátturinn kallast,
heldur ræður úrsiitum hvers eðlis hann raunverulega er.
Að öðru leyti vísast til nefndra leiðbeininga um frekari
skýringu.
Samkv. framanrituðu er nauðsynlegt að fyrir liggi upp-
lýsingar frá seljanda varanna um það hvers eðlis afslátt-
urinn er. Af þeim sökum Ivfur ráðuneytið ákveðið að
enginn afsiáttur skuli tekinn tii greina við ákvörðun
tollverðs vöru, nema fyrir iiggi greinargerð af hálfu hins
erlenda seljanda um eðli hans. Gildir þessí ákvörðun um
allar vörur, sem teknar eru til tollmeðferðar eftir 1. ágúst
1969. Um eldri innflutning skal skrífiég greinargerð inn-
flytjanda um eðli afsláttar, látin nægja.
FJÁRMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
5. júní 1969.
Við iólatrjáahögg i Haliormsstaðaskógi.
(Tímamynd J.K.)