Tíminn - 06.06.1969, Blaðsíða 9

FÖSTUDAGUR 6. júní 1969.
9
Utgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
fframk-væmdastjón: KxistjáD BenediktssoD ttitstjórar poraruin
Þórarinsson (áb). Andrés KristjánssoD. lón Helgason og lndriði
G. Þorsteinsson Fulltnii ritstjómar Tómas Karlsson Auglýs
tngastjóri: Steingrimur Glsíasot; aitstjóraarskrtfstofuT ' Kddu
búsinu. simar 18300— 18806 Skrtfstofur Bankastræti 7 Al
greiðslusimi: 12323 Auglýsingasiini 19525 Aðrar skrifstofur
sími 18300 Áskriftargjald kr 150.00 í mán tnnanlands -
f lausasölu kr 10,00 eint — Prer.tsmiðian Edda h.f
Útflutningstilraunír
Á ársþingi íslenzkra iðnrekenda í síðasta mánuði var
á það bent að engin viðhlítandi könnun hefði farið fram
á því ennþá með hvaða hætti hagsmunum íslenzks at-
vinnulífs verði bezt borgið 1 sambandi við markaðsmál.
Á þetta var lögð áherzla vegna þeirra samningaviðræðna
sem nú eiga sér stað um hugsanlega aðild íslands að Frí-
verzlunarsamtökum Evrópu, EFTA. Einkum taldi árs-
þing iðnrekenda brýnt, að reynt verði að gera sér ljósa
grein fyrir því hvaða neikvæð áhrif aðild að EFTA hefði
á íslenzkt atvinnulíf eins og það er nú, en jafnframt, að
fyrir liggi, hvaða ný tækifæri til eflingar iðnaði muni
skapast við aðild að EFTA.
Hér er komið að kjarna málsins. í þessum málum hafa
íslendingar ekki efni á að stíga vanhugsuð spor. Eins og
nú er háttað könnun þessa máls og hver áhrif aðild að
EFTA hefði á íslenzkt atvinnulíf eða möguleika íslenzks
iðnaðar til aukins útflutnings til EFTA-landa, yrði al-
gerlega rennt blint í sjóinn. Engin þau gögn eða athug-
anir liggja enn fyrir um áhrif aðildar að EFTA hvað þá
um möguleika okkar á öðrum mörkuðum, ef um skipu-
lagt átak í þeim efnum yrði að ræða.
Þegar áköfustu talsmenn aðildar að EFTA eru að því
spurðir, hvaða greinar íslenzks iðnaðar það eru, sem
myndu fá stórfellda vaxtamöguleika við aðild að EFTA,
benda menn helzt á fullunnar vörur úr hráefnum land-
búnaðarins. Þessar greinar hljóta vissulega að eiga mögu-
leika, en mönnum sýnist sumum, að þær gætu jafnvel
átt enn meiri möguleika á öðrum mörkuðum, svo sem
Bandaríkjamarkaði, ef rétt væri að staðið. Hins vegar
er það opin leið, sem sjálfsagt er að fara strax til að
átta sig sem bezt á aðstöðunni, að kanna þetta með bein-
um útflutnings- og sölutilraunum á EFTA-markaði. Slík-
ar tilraunir ættu að grundvallast á því að þær greinar,
sem menn verða sammála um að mesta möguleika hafi,
fái á tilraunatímanum útflutningsstyrki, sem nemi inn-
flutningstollum EFTA-landanna. Þannig yrði ljóst hvernig
álitlegustu greinarnar stæðu sig í EFTA-samkeppni. Slík-
ar tilraunir, sem svo sjálfsagt virðist að gera, myndu líka
alveg geta ráðið úrslitum um afstöðu manna til aðildar
að EFTA. Ef þessar tilraunir með álitlegustu greinarnar
bæru mjög góðan árangur á EFTA-markaði hlýtur áhugi
okkar á aðild að aukast. Færi hins vegar svo, að okkur
tækist ekki að koma ár okkar vei fyrir borð á EFTA-
markaði með þessar álitlegustu útflutningsvörur, þótt
búið væri sambærilega að þessum greinum hér og að-
staða keppinautanna er á EFTA-markaði, þá hlýtur nið-
urstaða slíkra tilrauna að verða sú, að það væri glap-
ræði eitt að gerast aðila að EFTA, því að hin neikvæðu
áhrif á íslenzkan iðnað, eins og hann er í dag, eru svo
mikil, eins og áður hefur verið bent á hér í blaðinu, að
stappaði nærri óðs manns æði að ana inn í EFTA ef sýnt
þætti að ekki einu sinni álitlegustu greinarnar gætu vax-
ið verulega við aðildina og þar við bætist að sýnilegt er,
að við munum ekki fá bætta aðstöðu fyrir fiskútflutning
okkar sem neinu verulegu nemur. Hér þarf því að fara
að með gát og fyrirhyggju. Umræddar tilraunir þarf að
gera, jafnframt því, sem hugað er að þvi að það eru til
fleiri og kannski hagstæðari markaðir fyrir íslenzkar
vörur utan EFTA. Um þetta mál verður m.a. fjallað á
iðnaðarráðstefnu Framsóknarmanna, sem hefst á Akur*
eyri í dag. T.K.
TIMINN
Kommúnistar
samtök
miðflokka undir forustu Pohers
Þess vegna kjósa þeir heldur íhaldsstjórn undir forustu Pompic^ous
í DAG verður birt um
þa@ formileg tillkynimitnig í Fraikk
lianidi hver hafd orði'ð endaoiieg
úinslit foinsetiaikosTiiinigaininia á
summudiaiginin vair og samkvæmt
þeim verði að efraa tii nýrra
kosrakugia suinmiudiagiinin 15. júraí,
þar sem aiðieiras verði í fram-
boði þau tvö forsetaefni, siem
feragiu flest aitkvæði í fym
kosmiiiragumum. Bráðabirgðatöl-
ur um únslitim voru stnax birt
síðdegis á miánudagimm og er
ektká búizt við neiruum teljandi
breytiragum á þeim. Þó hefur
ekfci þótt rétt að auiglýsa síð-
airi kosniiraguinia fyrr en kannað
ar hafa verið aliar kærur eða
athuigaisemdir, sem fram koma.
En því áttá að vena lokið í
gær og endamieg úmslit að oirt
aist í dag, ásamt formlegri ti-
kyniraiingu um síðari kosnirag-
arraair.
Bráðabingðaföliunn'ar, sem
haía verið biirtar, enu á þessa
leilð: Sbráðir kjósemdiur alls
29.512.878. Atkvæði greiddu
22.898.669. Gild atkvæði 22.
605.469. Atkvæðd gneiddu ekfci
eða ónýttu atkvæði sín 6.614.
209 (22.4%).
Gild atkvæðii skiptust þann-
ig máilii eirastakra fxaimbjóð-
enda:

Pompidou 10.050.804 (46.46%)
Poher 5.268.414 (23.31%)
Duclos 4.811.037 (21.28%)
Deffenre 1.133.241 ( 5.01%)
Roeard 816.410 < 3.61%)
Ducatel 268.481 ( 1.27%)
Krivime 239.078 ( 1.06%)
Samfcvæmt þessum tölum,
verðuir það opiraberiiega til-
kynmt í dag, að að'eins Pompi-
dou og Poher verðd I kjörd í
síðani kosndraguinum, þar sem
þeir hafi femgið fiest aitkvæði
í fynri kosniiimguiraum. Kosraimiga
barátta þeánra mum nú hefjast
formáiega og starada látlaust þá
daga, sem efitir eru tii kosm-
imgairania.
EINS OG MÁLIN standa,
þegar þessi banáitta hefst, virð
asf siiguirvonir Pohers vera
hvenfaradi litiiar. Hamm getur
að vísu tneyst á að flá fylgi
Deffemes nokkuim vegimm ó-
skipt, en hanin hefur samt ekki
að haki sér raema 28,3% á
móti 44.6%, sem Pompidou
hefur, miðað við úrsiif fynri
kosniiragarania. Úrsidtin enu al-
veg í valdi kommúndista, sem
feragu 21.3%. Flokkstjórn
þeirra hefur hvatt fyligism'enn
síraa tii að sitja heima, því
að Pompidou og Poher séu
báðiir íhaldsmienn, og ekki sé
hægt að gena upp á milli
þeima. Ef þeir, sem gneiddu
Duelos atkvæði, færu yfirleitt
efitir þessu, tryggir það örugg-
Lega sdigur Pompidouis. Yfiriýs
irag flokksstjórmiar kommúnista
er því í rauirairand ekki amraað en
yfLrlýsirag um óbeinam stuðndng
við Pompidou. Hún er það
raæstbezta, sem kommúnistar
gátu gert fyrir Pompidou, ef
svo mætti að orði kveða, eða
geragur raæst því, að þeir hefðu

DUCLOS
lýst yfitr b-eiiraum stU'ðniiragi við
haran.
MÖRGUM mum seranilega
erfitt a@ slkiija það, hvers
vegma kommúiniistar taka þanm-
ig Pompidou firam yfir Poher.
Siigur Pohers væri a@ því leyti
fneistaindi fyrir kommúindsta, a@
hamin myndi Leiða fljótliega til
þ'iinigkosnáimga, þar sem komm
úraistar feragju tækifæri til að
treysta aðstöiðu sína. En ber-
sýnilegt er, afð kommúnistair
óttast, að í siíkum kosminigum
gætu aðaiútöíkLn orðið milli
Gauiliista og fraimfiainasinmaðra
mi'ðflokka uradir forusitu Poh
ems. Kommúnistar gætu þamm
ig miissf af þeinrd forustu gegm
flokkssaimtökum Gauiliisita, er
þeLr telja sig hafia nú. Vonir
þeirra eru þær, a@ Poher íái
slæma útreið í seimind kosming
unum og ekki rfsi því upp í
kriragum haran raeim samt.ök
miðflokkamiairaraa, er gætu orðið
aðaliaflið gegn Gauillistum.
í fyrri kosnámigumum tókst
kommúniLstum að kveða niður
endanlega tilnaum þeirra Deff-
erres og Mendes-Frances um að
koma á samtökum vinstri
miamraa, sem yrðu sterbari en
kommúnistaflokkurimm. En þeir
sjá nú þá hættu stafa frá Poh
er, sem þeir áldfu áður stafa
frá Mend'es-Frances og Deff-
erre. Þess vegraa má Poher
eteki ná kosniragu og verður
helzt að bíða mikinm ósi'gur í
seimrni kosmingumum.
Það á svo eimmiig þátt i
þessu, að kommúnistum líkar
utamrfkisstefna Pompidous bet
ur en utamríkissitefinia Pohers.
Það er þó ekki aíð'alatriðið,
heldur hitt að koma í veg
fyrir að sterk miiðflokikasiamtök
myndist um Poher.
KOMMUNISTAR náðu mun
betri áramigri í fyrri kpsmimgum
um en búizt hafði, ve-rið vi@.
Fyrstu skoðiam'aikannianiir gáfu
til kyraraa, að frambjóðamdi
þeirra feragi aðeims um 10%
atkvæðammia. Avimmim'g sdnn
eiiga þeir mest að þákba hinum
miátenjalia og geðfelda firam-
bjóðamda sinum, Jacques Ducl
os, sem var a@ mestu búimm að
draga siig í hlé úr stjórmmála-
baráittuinmi, enda verður hanm
73 ára í hau'St. Hamm byrjaðd
uragur áróður gegm henraa'ðar-
st-efnu og víghúraaði og var því
orðiran talisvert þekktur, er
hianm gerðást eiran af stofmiemd-
um Kommúraiistaflokksins 1920.
Þar komst hanm brátt í fremistu
röð og raáði þimgkosniingu 1926
og hefur átt sæti á þiragi jafn
ao síðan, a@ herraámséruinum
uindiairasikildum. Keppiiniautur
haras 1926 var eragiran anraar en
Paul Reyraaud, síðar forsætis-
ráð'herra. í næstu kosmámgum
feldi hanm anraam verðamdi for
sætisráðherria, Leon Blum. Síð
ar uranu þeir Blum að því að
koma á alþýðufylkinigumná svo-
raefndu, er byggðiist á sam-
starfi kommúraista og jafnaðar-
marana, en hún stóð a@eiras
sikamma hríð. Fljótlega eftdx að
Duclos kom á þinig warð hamm
aramar aðalleiðtogii kommúnista,
næst á eftir Thores og hélt
þeiirri stöðu til 1964, er Wald
eck Rocbet tók við foruistunmi
af Thorez. Duclos taldi þá rétt
að dmaga siig eininiiig að miestu
í hlé. og hefur ekki látið bera
mikið á sér síðam. En þrátt fyr
ir ýmsa umga, efraiiega leið-
toga, áttu kommúraiistar eng-
an Leiðtoga sem var eiras vel
fallinn til fraimboðs fyrlr þá,
er þeir voru tilmeyddir tiil að
bjóða fnarn sérstakt forseta-
ef'ni, og Duclos. Léttlyradi hans
og orðheppni, öfluðu honum
mikilLa virasælda, enda hLaut
hann Líka mieira tylgi, en bjart
sýnuistu fyligismieran haras höfðu
gert sér vonir um.
Hitt er svo ammað mál, hve
heppilegur siigur hans verður
fyrir frönsik stjórnimál. Mendes
Framce lét svo ummælt í kosn
iragaibaráttummi, a@ Frakbar
myndu aldrei losraa við íhalds
stjórn meðam þeir hefðu öflug
an kommúniistaflokk. Þ.Þ.