Vísir - 03.01.1978, Síða 4

c
Þriöjudagur 3. janúar 1978
VÍSER
1 c
Umsjón: Guömundur Pétursson
1
Flúði kúgunina
í Suður-Afríku
Donald Woods, ritstjdri, les frásögn sfns eigins blaös nm bannfcr-
inguna i október. Honum var bannaö aö koma fram opinberlega,
fyrirskipað aö halda sig viö heimili sitt og refsing viö lögö, ef fjöl-
miðlar birtu eitthvað eftir hann.
Einn af ritstjórum Suöur-Af-
riku úr hópi andstæöinga
Vorster-stjórnarinnar slapp
þaöan úr landi meö ævintýra-
legum hætti á gamlársdag.
Donald Woods var meöal
þeirra sem S-Afríkustjórn I
haust bannaöi aö koma fram
opinberiega og úrskuröaöi i
einskonar stofufangelsi. Honum
tókst aö flýja dulklæddum til
Lesotho þar sem hann leitaði
hælis i breska sendiráöinu.
Kona hans og fimm börn sem
nutu fulls feröafrelsis fóru meö
löglegum hætti yfir landamær-
in.
Ætlar að skrifa
um Biko-málið
Hinn 43 ára gamli ritstjóri
segist ætla aö byrja hiö fyrsta
aö skrifa bók um sinn nána vin,
Steve Biko blökkumanna-
leiötogann sem lést meö dular-
fullum hætti i september af
völdum höfuömeiösla sem hann
hlaut I gæslu yfirvalda.
Bresk yfirvöld hafa boöiö
Woods-fjölskylduna velkomna
til Bretlands og er búist viö því
aö hún haldi svo fljótt sem auðið
verður til London. En Lesotho
liggur inni I miðri Suður-Afriku
og allar flugáætlanir þaðan hafa
viðkomu i S-Afriku þar sem
Woods getur ekki látið sjá sig án
þess að eiga yfir höfði sér hand-
töku. Woods verður sennilega að
reiða sig á að fá einkaflugvél til
þess að fljúga viðkomulaust út
fyrir landamæri S-Afriku.
Woods sem var ritstjóri
„Daily Disþatch” en það blaö
hefur verið andsnúið að-
skilnaöarstefnu Vorsters og
stjórnar hans i kynþáttamálum
var spurður hvað hann hygöist
taka sér fyrir hendur. — ,,Ég
hef ekki gert neina áætlun enn-
þá en fyrsta verkið verður að
ljúka við bókina um Biko.”
Meðan réttarrannsóknin stóð
yfir á dularfullum dauða Bikos
sem flestir ætla að hafi hlotiö
banameiösli sln I pyndingum
lögreglunnar, sótti Wendy kona
Woods réttarsalinn i Pretoríu og
tók niður það sem fram fór.
Eins og menn muna þá sýknaði
dómarinn lögregluna af öllum
sökum vegna dauða blökku-
mannaleiðtogans.
Það er vitað að nokkrir aðrir
höfundar vinna aðgerð bóka um
Biko-máliö og hafið einskonar
kapphlaup um hver verði fyrst á
prent.
Woods skrifaði nokkra harð-
oröaða leiöara um Biko-málið i
sumar og I haust. Þykir það
vafalitið vera ástæðan fyrir þvi
að hann var bannfærður af yfir-
völdum I refsiaðgerðum þeirra
gegn svörtum og hvitum
andófsmönnum i október.
Woods sagði aö meginástæöa
þess að hann flúði S-Afriku væri,
að „stjórnin gerði mér ókleift að
starfa sem blaðamaður og
gagnrýnandi stjórnarathafna
hennar”.
Nú getur hann loks aftur um
frjálst höfuð strokið, en fjöl-
miðlum i heimalandi hans er
bannað að hafa nokkuð eftir
honum.
Dulbjó sig
fyrir flóttann
Woods lýsti þvi fyrir blaða-
mönnum hvernig hann hafði
sloppið undan eftirliti öryggis-
lögreglunnar á heimili hans i
Austur-London i S-Afriku. Hann
hafði litað grátt hár sitt svart
limt á sig falskt yfirvaraskegg
og tekið ofan gleraugun svo að
hann þekktist ekki á flöttanum.
Hann lagðist á gólfið i fjöl-
skyldubilnum sem kona hans ók
að heiman. Hún ók honum út
fyrir bæinn og Woods fór á putt-
anum til Lesotho.
Hann snikti sér far með þrem
ökumönnum.
„Það var enskumælandi
náungi sem tók mig fyrst upp i.
Þar sem hann skildi ekki mikið i
afrikönsku þóttist ég vera afrik-
ani (eins og þeir kallast sem eru
afkomendur Búanna) sem skildi
litiö i ensku,” sagði Woods.
„1 næsta bil þóttist ég vera
Astrali og þeim þriðja sagöi ég
að ég væri Þjóðverji.”
Woods var spunður um Astrala-
hlutverkið. — „Náunginn
spurði hvað ég hefði fyrir stafni.
Ég gerði mér upp sterkan
Astraliuframburð og sagði: Það
er erfitt að hafa ofan af fyrir sér
sem skáld en það er það sem ég
er að reyna, skilurðu”.
Nánustu vinir Woods þekkja
hann aö þvi að vera mikil
hermikráka og meöal þeirra
sem hann hefur best tök á að
herma eftir er John Vorster for-
sætisráðherra.
Meöan Woods ferðaðist á
puttanum fóru Wendy og börnin
sem leið lá i gegnum Transkei
fyrsta lýðveldið, sem S-Afriku-
stjórn úthlutaði blökkumönnum
til sjálfstjórnar. Tveim elstu
börnunum, 13 og 14 ára hafði
verið gert viðvart áður um flótt-
ann.
Þegar Woods kom að landa-
mærunum sem marsast af Tele-
ánni varpaði hann af sér
jakkanum og synti yfir.
Lesotho-megin við landa-
mærin snikti hann sér far með
Landrover-jeppa embættis-
manns til Maseur. Þar spurði
hann vegfaranda vegar til
breska eða bandaríska sendi-
ráðins. Með þvi að það breska
var nær, gekk hann þangað og
knúði dýra, nokkuð hrakinn og
ekki ásjálegur eftir sundið yfir
ána.
kr. 750 þús.
Skipti koma til greina á bíl er þarfnast lag-
færingar.
Ford Fairlane árg. 1966
kr. 575 þús.
Skipti koma til greina á bil er þarfnast lag-
færingar.
Plymouth Duster árg. 1970
6 cyl, sjálfskiptur, vökvastýri, kr. 1300 þús.
Skipti koma til greina.
Opel Caravan árg. 1968
kr. 550 þús.
ódýr bill. Fjölþætt notkunargildi.
.ut
Bílasalan Bílagarður
BORGARTÚNI 21
Símar: 29480 & 29750.
Við seljum alla bila
Sifelld þjónusta
Sffelld viöskipti.
y
i
AAargir frægír höfundar
eru meðal fígúranna í
vaxmyndasafni madame
Tussaud. Þessi vaxmynd
úr safninu er af Agöthu
Christie, drottningu
leynilögreglusagnanna.
— Ljósm. Vísis. ÞAAJ.
Gera tilboð i
voxmyndasafn
Madame Tussaud
Tilboð hafa veriö gerð f kaup á
vaxmyndasafni madame Tuss-
aud I London, þar sem frægustu
jafnt sem illræmdustu persónur
sögunnar hafa staðið f 200 ár til
sýningar, mótaðar i vax.
Hlutafélagsstjórnin hefur þó
ráðlagt hluthöfum að hafna til-
boðum Associated Television,
sem vinnur að gerð auglýsingá-
mynda, og S. Pearson og Son,
sem er útgáfufyrirtæki og
ferðaskrifstofa.
Tilboð Associated Television
er hærra eða 59 pence fyrir
hlutabréfið, sem jafngildir 11,5
milljónum sterlingspunda fyrir
Tussaud-safnið I heild.
Brown Shipley, talsmaður
Merchant Bankers, sem er fjár-
málaráðunautur hlutafélags-
stjórnarinnar, sagði að stjórnin
hefði verið á einu máli um, að
vaxmyndasafnið ætti að halda
áfram að starfa sjálfstætt. En
þaö kemur ekki i ljós fyrr en i
lok þessa mánaðar, hvort hlut-
hafar eru þvi sammála, eða
hvort þeir taka öðru hvoru til-
boöinu.
Fyrirtækiö Tussaud’s byggir
rekstur sinn aö mestu á vax-
myndasafninu i London, en á þó
svipað safn i Amsterdam og
fleiri sýningardeildir viðar i
Bretlandi.
Madame Marie Tussaud var
svissnesk og gerði myndir úr
vaxi. Frændi hennar og kennari,
J.C. Cutius, stofnaði vax-
myndasafn i Paris 1780. Tók
madame Tussaud við þvi og
flutti það til London 1802. Hún
lést 1850 og 34 árum siðar var
safnið flutt I hús við Marylebone
Road i London, þar sem þaö er
enn til húsa.
Meðal vinsælustu sýningar-
deilda safnsins eru þær, sem
hafa að geyma konunga og
drottningar Englands, og svo
hryllingsdeildin, þar sem eru
myndir af illræmdustu morð-
ingjum og glæpamönnum
heims.
Stjórnmálafrömuöir og kaup-
sýslumenn eru einnig meðal
vaxmyndanna, og af þeim siö-
arnefndu mætti telja Grade lá-
varð, stjórnarforseta Associat-
ed Television, sem gert hefur
tilboð I safnið. Þegar blaða-
menn spuröu lávaröinn um til-
boðið núna i vikunni, brá hann á
gamanmál og sagði: „Það er til
þess aö geta skipt um þessa
mynd, sem ég vil kaupa fyrir-
tækiö.”
Árlega velja gestir safnsins
þá myndina, sem þeir annað-
hvort dýrka mest aöa hata
mest. Þetta siöasta ár var það
Jóhanna af örk, sem var i efsta
sæti, og sló þá við sir Winston
Churchill. — Hitler var i efsta
sæti þeirra, sem gestirnir hata
eða óttast mest, og i þeim hópi
voru Idi Amin marskálkur.
Jimmy Carter Bandarikjafor-
seti náði fjórða sætinu, jafn
Drakúla að atkvæðum. — Liza
Minelli var valin vinsælastur
skemmtikrafta i safninu, Pablo
Picasso vinsælastur listamanna
og Churchill og John F.
Kennedy dáðastir stjórnmála-
menn.