Morgunblaðið - 13.07.2001, Blaðsíða 7

kannski enginn galdur þar að baki
heldur þarf maður að vera dugleg-
ur með bolta og æfa sig mjög mik-
ið. Hver hreyfing verður að vera
rétt, annars er allt ónýtt,“ segir
hann.
Lært af bókum
Að verða góður töframaður er
ekki aðeins meðfæddur hæfileiki
heldur þarf að hlúa að honum og
rækta í mörg ár. Lalli segir að
mikill tími fari í að æfa töfra-
brögðin en hann gefi sér þó einnig
tíma til að spila fótbolta með vin-
um sínum. „Galdrarnir eru auðvit-
að misjafnlega erfiðir. Sumt sem
lítur út fyrir að vera mjög létt er
það alls ekki og svo öfugt. En þetta
er samt allt frekar erfitt,“ játar
Lalli.
Lalli segist halda að til séu skól-
ar sem galdramenn geta sótt en
hann hafi lítið kynnt sér þá enn þá.
„Ég hef lært ýmislegt af bókum.
En þegar maður hefur lært
ákveðna tækni getur maður breytt
atriðunum og bætt. En svo hef ég
lært mjög mikið af Pétri.“
Að kaupa galdradót
Harry Potter og galdravinir
hans geta heimsótt Skástræti þar
sem þeir kaupa allt það galdradót
sem hugurinn girnist, allt frá
fljúgandi galdrakústum af gerð-
inni Nimbus 2000 til bóka um
hvernig temja eigi galdraskrímsli!
Lalli hefur enn ekki þurft að eiga
við slíkar skepnur en þarfnast eins
og allir galdramenn ýmissa
óvenjulegra hluta. Hann lét sér áð-
ur verslanir í Reykjavík nægja til
að afla sér heppilegra galdraverk-
færa en er nú farinn að leita út
fyrir landsteinana.
En til hvers þarf eitthvert sér-
stakt galdradót? Jú, heimur
töfranna er sveipaður dulúð, ekki
á allra færi og þar er alls ekki allt
sem sýnist. Innan hans hafa þróast
ýmis tól og tæki sem aðeins
galdramenn vita hvaða hlutverki
gegna og hvernig eigi að nota.
„Sum leyndarmálin á bak við
galdrana vita bara töframenn-
irnir,“ segir Lalli dularfullur á
svip. „Þau fara ekkert lengra.“
Lalli hefur komið fram op-
inberlega víða undanfarin misseri,
t.d. í sjónvarpi, í félagsheimilinu á
Seltjarnarnesi og ásamt Pétri
pókus sem ferðast um landið með
Bylgjulestinni í sumar. Þá tekur
Lalli einnig að sér að skemmta í
barnaafmælum fyrir sanngjarnt
verð og er með ýmislegt í poka-
horninu sem gleður smáfólkið.
Hann býr t.d. til dýr úr blöðrum,
dregur kanínur upp úr töfrahött-
um og lætur hluti hverfa og birtast
á víxl sem fær lítil forvitin augu til
að galopnast og jafnvel hár ein-
hverra til að rísa.
„Ég er nýbyrjaður á að koma
fram að einhverju ráði en ég hef
mjög mikinn áhuga á þessu og ég
hef alveg nóg að gera,“ segir Lalli
og bætir við að undanfarið sé hann
búinn að ná nokkuð góðum tökum
á galdratækninni sem geri atriðin
meira spennandi og frambærilegri.
„Það er svo gaman að koma
fólki á óvart og sjá það verða
furðulostið yfir einhverju bragð-
inu,“ segir Lalli með glampa í aug-
um og brosir út í annað. „Það er
skemmtilegast við það að vera
töframaður.“
En ætlar Lalli að leggja töfra-
brögð fyrir sig í framtíðinni?
„Já, það er ætlunin. Áhuginn er
alla vega fyrir hendi,“ segir ljós-
hærði töfrastrákurinn Lalli harð-
ákveðinn að lokum.
Spilagaldrar af ýmsu tagi eru meðal þeirra bragða sem Lalli býður áhorfendum sínum upp á. Spilin leika í höndunum á honum en stundum þarf hann að nota galdraverkfæri við vinnu sína.
sem maður ver sig með í daglegu
lífi.“
Þetta gera allir vinir, er það ekki?
„Jú, svona er vinátta. En hjónaband-
ið er svo róttækt – auk vináttunnar
deila hjón fjárhag, ala upp börnin
sín – snertifletir hjóna eru á öllum
sviðum tilverunnar.
Í þessu samhengi komum við loks-
ins að kynlífinu. Hér á kynlíf heima,
þar sem manneskja spyr: Hvernig
get ég reynst þér sá maki sem þú
þarft? Til að leita svara við þeirri
spurningu eiga hjón nakin sam-
skipti.“
Kynlíf og fróun
En er kynlíf utan þessa sam-
hengis algerlega rangt?
„Nei ... rangt er ekki rétt orð.
Hvort sem við lifum kynlífi, borðum
mat, umgöngumst fólk eða hvað
annað sem við gerum af nautn, ætt-
um við að gera það allt í ljósi þess að
manneskjan er helgidómur. Við eig-
um að gera það sem við gerum, ekki
vegna þess að það sé göfugt og fall-
egt og rétt og allt annað sé ljótt og
sveiattan, heldur einfaldlega af því
að í verkum okkar er fólgin ham-
ingjuleit.
Ef við skoðum í huganum þau
hjón sem við þekkjum, þá vitum við
hvaða hjón hafa fundið gagnkvæma
virðingu, ást og trúnað. Það blasir
við. Þetta fólk myndi aldrei selja
hjónaást sína fyrir nokkurt fé. Það
eru meiri verðmæti en hægt er að
kaupa. Um leið veit ég að hjón sem
hafa verið saman í tíu, tuttugu ár,
þau geta verið að lifa besta tímann í
kynlífi sínu.
Kyn-líf er frábært hugtak því það
er líf. Líf er í eðli sínu smátt í upp-
hafi en vex við réttar aðstæður.
Skyndikynni eru ekki kynlíf í þess-
um skilningi. Klám fjallar ekki held-
ur um kynlíf, það fjallar um fróun.
Fullorðnu fólki er frjálst að hafa
þetta eins og það vill. En ef það er í
alvöru að leita hamingjunnar getur
kyn-líf reynst fólki mjög árang-
ursrík og merkileg leið til að dýpka
líf sitt. Að leitast við, árum saman,
að læra að elska eina fullorðna
manneskju án skilyrða er svo mikill
þroskaskóli. Þegar þú spyrð: Hvern-
ig get ég orðið ástvini mínum til
gæfu? þá ertu að byrja að lifa kyn-
lífi. Hjón sem iðka trúnað, virðingu
og kærleika og lifa sín nöktu sam-
skipti í leit að kærleikssamfélagi,
þau uppgötva kynlífið. Þetta er mín
reynsla af manneskjum.“
Bjarni bætir við að margt fólk lifi
án kynlífs „en öll athyglin sem beint
er að kynlífi gefur til kynna að þetta
sé afbrigðilegt. Vitaskuld er hægt
að lifa innihaldsríku lífi án kynlífs.“
Þessar konur eru ekki til
„En klám,“ heldur Bjarni áfram
„er bara lygi – með klámi er einfald-
lega sagt ósatt um mjög mikilvæga
hluti. Af hverju eigum við að ljúga
til um hamingjuveginn, segja að
klám túlki raunverulegt kynlíf, þeg-
ar það er alls ekki þannig? Þessar
konur sem klámiðnaðurinn sýnir
eru ekki til, þetta er uppdiktuð
sort.“
En „uppdiktaðar sortir“ fyr-
irfinnast í öllum bókmenntum og
listum. Hvað er verra við skáldskap-
inn í klámi en skáldskapinn í Ís-
landsklukkunni?
„Listaverk og bókmenntir vilja
miðla einhverjum sannleika í gegn-
um skáldskapinn. En klámið lýgur
með fulltingi hrottalegra stað-
reynda: Í fyrsta lagi þeirri að mann-
eskju er fórnað, manneskjunni sem
leikur þessa uppdiktuðu konu.
Hundruð þúsunda kvenna þjást inn-
an klámiðnaðarins. Í öðru lagi verð-
ur klámneytandinn gerandi, hlut-
takandi í ofbeldinu. Í þriðja lagi er
klámið árás á börn því það gefur
þeim ranghugmyndir um þetta mik-
ilvæga svið lífsins, það getur rænt
ómótaðar manneskjur trúnni á feg-
urð lífsins og skaðað þau í persónu-
legum tilfinningasamböndum
þeirra. Í fjórða lagi snýst klámið um
hlutgervingu og niðurlægingu
kvenna og er þannig árás á konur.
Og sjáðu, Jesús segir: „Hverjum
þeim sem tælir til falls einn af þess-
um smælingjum sem á mig trúa
væri betra að vera sökkt í sjáv-
ardjúp með mylnustein hengdan um
háls.“
Það er sjaldan sem Jesús Kristur
tekur svona gróft til orða. Boðskap-
urinn er einfaldlega þessi: Við erum
ábyrg fyrir því fordæmi sem við gef-
um. Ég skil hugtakið „smælingi“
sem allt það fólk sem af einhverjum
ástæðum dregur ályktanir af því
sem ég segi og geri og lætur mitt líf
móta sitt líf. Það að tæla til falls er
að eyðileggja lífsmöguleika viðkom-
andi, skaða trú hans á lífið. Það þarf
ekki mikið ímyndunarafl til að
tengja þetta klámveröldinni.
Ég hef þá afstöðu persónulega að
sitja aldrei og hlusta á kynþáttahat-
ur án þess að mótmæla því – þetta lít
ég á sem borgaralega skyldu mína.
Ég hafna líka ódýrri umfjöllun um
kynlíf og lít á það sem borgaralega
skyldu mín að mótmæla klámi hvar
sem það blasir við, því klámið er í
eðli sínu árás á manneskjur.“
Margir vilja gera greinarmun á
klámi og erótík. Er hægt að greina
þarna á milli?
„Já. Það er mjög auðvelt að gera
þann greinarmun. Biblían er full af
erótík, allt frá fyrsta kafla: „Guð
skapaði manninn eftir sinni mynd,
hann skapaði þau karl og konu og
hann sagði við þau: Verið frjósöm,
margfaldist og uppfyllið jörðina.“
Ef við viljum greina klám frá eró-
tík spyrjum við einfaldlega: Er þessi
umfjöllun borin uppi af ást og
ábyrgð og virðingu fyrir mann-
eskjum? Tantra-þættirnir á Skjá
einum eru til dæmis ekki klám. Þar
fer fram nauðsynleg og góð umfjöll-
un – svolítið krúttleg og fyndin, en
ekki klám.“
Þjóðarsálin á þörfinni
Má prestur tala svona?
„Ef kirkjan vill eiga samtal við
þjóðina þarf hún að geta talað um
það sem brennur á þjóðarsálinni
hverju sinni. Því ekkert kemur Bibl-
íulegum kristindómi á óvart. Ekk-
ert. Sagan af langfeðgunum Abra-
ham, Ísak og Jakob inniheldur
nauðganir, sifjaspell, fjöldamorð,
ást og unað, bræðravíg, trúnað og
ótrúnað, öfund og upphefð. Svo
verður fjölskyldan þjóð og sagan af
brölti Ísraelsþjóðar er líka saga af
ófullkomnum manneskjum að takast
á við lífið.
Nú er þjóðarsálin okkar svolítið
„á þörfinni“. Svoleiðis tímabil kem-
ur í lífi okkar allra, eins og það er í
rauninni fyndið – og létthallær-
islegt. En Jesús Kristur tók að sér
manneskjur. Hann þekkir líka kyn-
þörfina og skilur tildrög þess þegar
hún afskræmist og verður að klámi.
Þess vegna á boðskapur trúarinnar
erindi í þessu samhengi sem öðru.“
DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. JÚLÍ 2001 B 7
ÁSA LindFinnboga-dóttir er út-
skrifuð heimspek-
ingur og djákni úr
Háskóla Íslands, á
leið í kennaranám.
Ása segist vera
trúuð, þótt hún sé
ekki viss um að
hún sé kristin frek-
ar en hvað annað.
„Ég er trúuð en
það er erfitt að
skilgreina það ná-
kvæmlega.“
Biblían skrifuð
fyrir karla
Ása Lind segist
ekki halda að til sé
nokkur „afstaða
kristinnar trúar til kynlífs.“ – „Í
Biblíunni eru margir mismunandi
textar um efnið og kristnir söfn-
uðir hafa misjafna afstöðu eftir
því. Kaþólskan er til dæmis ströng
hvað varðar kynlíf fyrir hjónaband
sem er ekki jafnmikið tabú hjá
mótmælendum.
Biblían er eiginlega ónothæft rit
í dag að þessu leyti. Hún er skrif-
uð fyrir karla í karlaheimi og um-
fjöllun hennar um kynlíf litast
mikið af því. Strax í sköpunarsög-
unni er það konan sem freistar
karlsins og ber syndina í heiminn
– eftir að hún er sköpuð handa
karlinum! Svo heldur það áfram;
kona má ekki fara í kirkju þegar
hún hefur á klæðum og svo fram-
vegis. Þetta eru náttúrulega fráleit
viðhorf í dag enda styðjast kristnir
menn upp til hópa ekki við þau.“
Textarnir
misvísandi
„Hvað kynlífið varðar, eitt og
sér, er það heldur ekki mjög
spennandi viðhorf að konan sé
eign mannsins, honum til hand-
argagns og þægðar,“ segir Ása en
bætir við: „Textarnir í Biblíunni
eru samt svo misvísandi. Þannig
segir í Galatabréfinu: „Hér er eng-
inn gyðingur né grískur, þræll né
frjáls maður, karl né kona,“ svo
þar er þessi stéttarmunur karla og
kvenna máður út, um leið og önnur
stigskipting manna.“
Engar áhyggjur
Aðspurð um þróun í kynferð-
ismálum segist Ása Lind ekki hafa
verulegar áhyggjur. Hver og einn
sé færastur um sína hamingjuleit.
„Ef tvær manneskjur vilja sofa
saman án þess að þekkjast er það
allt í lagi. Það veitir þeim kannski
ekki verulega hamingju en það
þarf ekki heldur að gera þau neitt
óhamingjusöm. Ég er ekki klám-
fóbísk. Á nektardansstöðum eru
karlarnir sem horfa ekkert minna
að láta nota sig en konurnar sem
dansa – ef engum er þröngvað til
þátttöku.
Fólk hefur alltaf fullnægt kyn-
þörfinni einhvern veginn. Stundum
virðist manni að því heilagra sem
fólk gefur sig út fyrir að vera því
pervertískara og suddalegra sé
það bakvið tjöldin.“
Þannig að hipparnir klúðruðu
engu?
„Með frjálsu ástunum? Nei, nei,
ég held svo sem að flestir vilji að
endingu einn maka. En það verður
hver og einn að uppgötva fyrir
sig.“
Ása Lind Finnbogadóttir, heimspekingur
Ása Lind, djákni og heimspekingur, telur Biblí-
una ónothæfan grundvöll fyrir kynlífsumræðu.
Morgunblaðið/Sigurður Jökull
Óspennandi að
karl eigi konu
’’Við vitum hvaða
hjón hafa fundið
gagnkvæma virð-
ingu, ást og trún-
að. Það blasir við.
Þetta fólk myndi
aldrei selja hjóna-
ást sína fyrir
nokkurt fé.
‘‘