Morgunblaðið - 26.02.2002, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. FEBRÚAR 2002 27
því að koma
rdagsmorgun
en þaðan átti að
tanátt og því út-
vestur fyrir
af norðaustri.
si í borðsal þeg-
ist í fyrstu vera
ið aftur. Þeir
ú en Hilmar átti
var því skrefinu
rú sá hann
ma út björg-
Þeim tókst fljót-
rðsmegin og
lmar ýtt á neyð-
r.
inu heldur slóst
u í sjónum,“
því slógust
r með því að eitt
ringur.“ Bát-
þakið og gólfið
t þó upp á
þeir aftur í
sjónum þegar ólag reið yfir björgunarbátinn.
Þeim Hilmari, Þorsteini og Matthíasi tókst að krafla sig
aftur upp en ekki sást til Snorra eftir þetta. Skipbrots-
mennirnir sáu síðan þegar hinn björgunarbáturinn blés
upp en hann var of langt í burtu til að hægt væri að synda
að honum og rak hratt frá þeim. Hilmar segir erfitt að
gera sér grein fyrir tímanum en ekki leið langur tími þar
til hann sá Matthías reka burt frá leifunum af björg-
unarbátnum. Sjálfur hélt Hilmar sér í band sem lá með-
fram bátnum en telur reyndar allt eins að hendur sínar
hafi verið krepptar um bandið af völdum kulda. Tals-
verður sjór gekk yfir þá félaga þar sem þeir héngu á
bátnum og vonuðust eftir björgun.
Fallegasta sýn sem ég hef séð
Fyrst eftir að þeir lentu í sjónum kölluðu þeir Matthías
mikið á milli sín en eftir að Þorsteinn og Hilmar voru
orðnir tveir eftir ræddu þeir sáralítið saman. Þeim var
orðið hrollkalt og sjálfur var hann orðinn samankrepptur
af kulda „alveg þangað til ég sá leitarvélina“, segir Hilm-
ar og viðurkennir að þá hafi hann verið búinn að gefa upp
vonina um björgun.
„Í rauninni hélt ég mér bara í til þess að það yrði ein-
hver til að grafa, það var ekkert annað. En ég fékk vonina
á ný þegar ég sá vélina og einhvern veginn lifnaði allur
við,“ segir hann. „Ég sá herflugvélina fyrst, hringsóla al-
veg við okkur. Síðan rétt eftir það sá ég einhvern blett
stækka og stækka og það var þá þyrlan. Þetta var einhver
sú fallegasta sýn sem ég hafði nokkurn tíma séð.“
Hilmar og Þorsteinn voru lagðir inn á Heilbrigðisstofn-
unina í Vestmannaeyjum og voru báðir útskrifaðir í gær.
Þegar Morgunblaðið ræddi við Hilmar í gær var hann
kominn heim til unnustu sinnar í Höfnum. Hann sagðist
óðum vera að ná sér líkamlega en hann yrði einhvern
tíma að jafna sig á þessum atburðum.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Hilmar Þór Jónsson og Þorsteinn Kr. Ingimarsson sem komust lífs af eftir að Bjarmi VE-66 sökk á laugardag.
Bjarmi VE-66 var 58 brúttórúmlesta togbátur, smíð-
aður á Seyðisfirði árið 1970.
um
bragðs-
r yfir
laus.
nn hafa
á þriðji
ður um
þá með
Vest-
na þrjá
mínút-
inu
a á Tý,
iglingu
þegar
rðist á
t var á
lega er
yrði að
heyrði
n taldi
tanum
ayday,
a“. Ég
su kalli
ta væri
ð fyrir,
rax að
duna,“
ringt í
ekki
tmaður
hafði
ðið var
r skoð-
kölluð
r út af
em því
var að
þá var
þegar
Bjarmi
verið í útjaðri ratsjárgeisla skipsins
og því hafi ekki verið óvenjulegt þó
hann hyrfi af ratsjá þegar skipin
fjarlægðust hvort annað. Bjarmi
hvarf af ratsjá skipsins klukkan
11.06 en Halldór segir líklegt að
skipið hafi verið sokkið enn fyrr.
Radardepillinn gæti hafa verið inni
eftir að Bjarmi sökk.
Verið að kanna málið
hjá Tilkynningaskyldu
Aðspurður um ástæður þess að
Landhelgisgæslunni var ekki fyrr
gert viðvart um að Bjarmi VE hefði
horfið úr sjálfvirku tilkynninga-
skyldunni sagði Valgeir Elíasson,
upplýsingafulltrúi Landsbjargar,
að verið væri að kanna málið. Afla
þyrfti gagna úr gagnagrunni Til-
kynningaskyldunnar og fara yfir öll
fjarskipti. Slíkt væri tímafrekt og
ekki borgaði sig að gefa svör sem
við nánari athugun gætu reynst
röng eða ónákvæm. Hann býst við
því að niðurstöður liggi fyrir síð-
degis í dag.
Árni Sigurbjörnsson, yfirvarð-
stjóri hjá Tilkynningaskyldunni,
sagði í samtali við Morgunblaðið að
ekki væri búið að fullkanna hvernig
málið bar að. Hann segir að klukk-
an 10.52 hefðu komið skilaboð á
skjá hjá vaktmanni um að Bjarmi
VE væri dottinn út úr sjálfvirku til-
kynningaskyldunni. Ef ekkert boð
berst frá viðkomandi tæki berst
viðvörun til vaktmanns Tilkynn-
ingaskyldunnar ekki meira en 15
mínútum síðar. „Því miður verður
að segja eins og er að þetta var ekki
í fyrsta skipti frá því hann lagði af
stað frá Eyjum að hann hvarf af
skjánum. Vinnureglan er sú að
reyna að hafa uppi á skipum innan
við hálftíma eftir að það gerist, ann-
ars er gripið til frekari ráðstafana,“
segir Árni.
Skv. upplýsingum frá Landhelg-
isgæslunni fékk varðskipið Týr
ekki staðfestingu á því að Bjarmi
hafði dottið út úr kerfinu og ekki
hefði náðst samband við skipið fyrr
en klukkan 12.06. Árni sagðist ekki
geta svarað því hvort þetta væri
rétt en tók skýrt fram að hann væri
ekki að rengja þessar tímasetning-
ar. Aðspurður hvort ekki væri ljóst
að eitthvað hefði farið úrskeiðis
sagði Árni að hann ætti eftir að
kanna málið nánar og skila skýrslu
um það til sinna yfirmanna.
eið frá
útkalls
gt
m
eft-
raun
ps-
fði
nn.
MINNI þyrla Landhelgisgæsl-
unnar, TF-SIF, er fljótari í förum og
skemmri tíma tekur að gera hana
reiðubúna til flugtak@s en stærri
þyrluna. Því var hún valin til að leita
að Bjarma VE-66. Veður var enn-
fremur hagstætt og mjög var hægt
að afmarka leitarsvæðið vegna upp-
lýsinga frá sjálfvirku tilkynninga-
skyldunni.
Jakob Ólafsson flugstjóri og Einar
H. Valsson sigmaður sögðu í samtali
við Morgunblaðið í gær að útkall
þyrlunnar hefði vart getað gengið
betur. Fimm manns eru í áhöfn og
auk þess þarf aðstoðarmaður flug-
virkja að aðstoða við flugtak. Enginn
þeirra var við flugskýli Landhelg-
isgæslunnar þegar útkall barst kl.
12.14 en engu að síður var þyrlan
komin í loftið 21 mínútu síðar.
Þeir Jakob og Einar segja skjótan
viðbragðstíma ekki síst að þakka lít-
illi umferð á laugardag. Í sífellt
þyngri umferð á höfuðborgarsvæð-
inu geti ferð þeirra á leið í útkall sóst
hægt. Í þessu samhengi nefna þeir
nauðsyn þess að þyrluáhafnir Land-
helgisgæslunnar fái forgangsljós á
bíla sína en það hefur ekki fengist
samþykkt.
TF-SIF var flogið beinustu leið að
þeim stað sem síðast spurðist til
Bjarma. Á leiðinni þangað tilkynnti
bátur að hann hefði séð björg-
unarbát á reki og var þyrlunni beint
þangað. Þegar þeir komu að bátnum
sýndist þeim hann vera mannlaus en
Einar seig niður að honum til að
ganga úr skugga um það. Sá hann
engin ummerki um að menn hefðu
komist í bátinn. Jakob flaug þá þyrl-
unni upp í vindinn og kom fljótlega
auga á brak úr Bjarma, fiskker og
annað.
Hvarf í löðrið
„Við fljúgum beint fram á tvo
menn sem liggja ofan á þessum tætl-
um af gúmmíbát og eru í rauninni á
kafi í sjó,“ segir Jakob og bætir við
að sjórinn hafi þá gengið mikið yfir
mennina. Einar seig niður við hliðina
á mönnunum og eftir nokkra fyr-
irhöfn kom hann lykkjunni á Þor-
stein sem þá var orðinn mjög þrek-
aður. „Ég kom lykkjunni hálfilla á
hann og náði henni ekki almennilega
undir hægri höndina á honum því
hann greip í lykkjuna og hélt sér þar
traustataki,“ segir Einar. Þorsteinn
var flæktur í línur af bátnum en Ein-
ar losaði þær og hélt honum síðan
föstum með fótleggjunum þegar þeir
voru hífðir upp úr sjónum.
Á meðan Einar var að gera sig
kláran til að síga eftir Hilmari sá
hann hvar ólag kom yfir björg-
unarbátinn. „Hann hverfur alveg
með manninn sem var eftir niðri og
við vorum dauðhræddir um að hann
myndi missa takið. Svo fór að rofa til
í löðrinu og okkur til mikillar ánægju
var hann þarna ennþá.“ Einar seig
niður að honum og gekk björgunin
vel. Áhöfn þyrlunnar hafði séð til
þriðja skipbrotsmannsins skammt
frá. Ekkert lífsmark var með honum
þegar hann náðist um borð í þyrluna.
Hættur að skjálfa
Um leið og skipbrotsmennirnir
voru komnir um borð voru blaut föt-
in klippt utan af þeim, miðstöð þyrl-
unnar kynnt á fullu og reynt að hlúa
að þeim eftir mætti. Svipast var um
eftir fjórða skipverjanum en Viðar
Magnússon, læknir í þyrlunni, mat
það svo að Þorsteinn væri afar hætt
kominn. Þegar hann náðist um borð í
þyrluna var hann hættur að skjálfa
en eftir að komið er niður fyrir
„skjálftamörk“ lækkar líkamshitinn
mjög hratt. Var því afráðið að halda
þegar til Vestmannaeyja.
Tvö skip voru þá komin á þann
stað sem skipverjarnir fundust og
gátu tekið við leit. Þegar komið var á
sjúkrahús mældist líkamshiti Þor-
steins 27°C og hafði hann þó náð ein-
hverjum hita í sig í þyrlunni. Þeir
Jakob og Einar segja báðir að ótrú-
legt sé að mennirnir hafi lifað af
vistina í sjónum. Sjórinn hafi verið
kaldur, um 6°C, og mikil vindkæling
enda blés vindur af norðaustan, 15–
17 m/sek. Þá voru þeir aðeins klædd-
ir í skyrtu og gallabuxur.
Þeir sem komust af voru ungir, 24
og 19 ára gamlir og segja þeir Einar
og Jakob að það hafi hjálpað til. Þá
hafi þeir greinilega verið í góðu lík-
amlegu formi. Engu að síður sé
þetta með ólíkindum, oft sé rætt um
að menn lifi ekki lengur en í 10 mín-
útur við þessar aðstæður.
Mennirnir á kafi í sjó ofan
á tætlum úr björgunarbát
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Áhöfn TF-SIF ásamt aðstoðarmanni flugvirkja, f.h.: Jakob Ólafsson flugstjóri, Viðar Magnússon læknir, Einar H. Valsson sigmaður, Steinn Kjart-
ansson, aðstoðarmaður flugvirkja, Jón Erlendsson spilmaður og Björn Brekkan Björnsson flugmaður.
Þyrla Landhelgisgæslunnar var komin í loftið 21 mínútu eftir útkall