Morgunblaðið - 01.05.2003, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 1. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ














































































































NFRÉTTIR 
 

  
,-.
,-/
,-0
,-1
/-2
34+3+ 31+/+34+3+ 31+/+
./0 ..1
2/3 

  

 !
"#"  43505
67 07
$  

 
34+3+ 31+/+
75775


,-/
,-0
,-1
/-2
/-.
34+3+ 31+/+
378
/1/
  

 !
%#&  189
/8/
327
40.
40/
400
401
442
44.
31+3+ 31+/+

' 
   475875
ÞAÐ hefur vakið athygli undanfarna daga að Íslendingarskuli eiga aðild að ólöglegum veiðum á úthafskarfa áReykjaneshrygg. Íslendingar hafa á opinberum vettvangilagt mikla áherzlu á að koma stjórn á karfaveiðarnar á
þessum slóðum, enda hagsmunirnir miklir. Veiðunum er nú stjórn-
að af Norðaustur-Atlantshafsfiskveiðinefndinni, NEAFC, með
þokkalegum árangri. Innan nefndarinnar hafa Íslendingar barizt
með kjafti og klóm fyrir hlutdeild sinni og tekizt það bærilega. Á
síðasta ári veiddu þjóðir innan NEAFC um 102.000 tonn, en þar af
var afli Íslendinga um 44.000 tonn.
Veiðistjórn á úthöfunum er í stórum dráttum háttað þannig að
svokölluð strandríki stofna til þess nefnd og skipta aflanum niður á
milli sín, ýmist með kvóta á hvert land, heildarkvóta eða sókn-
ardögum. Lönd sem standa utan veiðistjórnunarinnar eiga engan
eða mjög takmarkaðan rétt til veiðanna. NEAFC hefur árlega veitt
þjóðum utan nefndarinnar leyfi til veiða á 1.200 tonnum, en á síð-
asta ári er talið að afli þeirra hafi orðið um 30.000 tonn. Skip, sem
stunda veiðar með þessum ólöglega hætti, má ekki taka og færa til
hafnar. Á hinn bóginn geta NEAFC-þjóðirnar sett á þau lönd-
unarbann og hafa gert það.
Markaðir fyrir úthafskarfa eru fremur takmarkaðir og eru þeir
helzt í Austurlöndum fjær, Japan, Kína og Taívan. Fyrir vikið eru
markaðarnir viðkvæmir fyrir auknu framboði. Yfirleitt er hægt að
gera ráð fyrir því að inn á markaðina komi afurðir í samræmi við
leyfilegar aflaheimildir. Verð ræðst í upphafi af því og markaðirnir
undirbúa sig undir ákveðið magn. Þegar ólöglegar veiða skila svo
allt að þriðjungi til viðbótar því, sem búizt hafði verið við, lækkar
verðið og allir tapa. Með hliðsjón af
því og hættu á ofveiði er það mjög
eðlilegt að aðildarþjóðir NEAFC
reyni að verja hagsmuni sína. Á sama
hátt er það illskiljanlegt að íslenzkir
aðilar standi að því að stuðla að ólög-
legum veiðum með tilheyrandi afleið-
ingum. Það liggur fyrir að flest þeirra
skipa, sem nú stunda veiðar án leyfis,
eru frá Eystrasaltslöndunum og flest
þeirra eru í eigu sænska fyrirtækisins
Scandsea. Íslendingar eiga meirihluta í þessu félagi og þar fara
fremst í flokki Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna og Þormóður rammi
- Sæberg, en auk þeirra á Íslandsbanki hlut í félaginu. Loks er út-
gerð togaranna stjórnað af íslenzku fyrirtæki, Fiskafurðum útgerð.
Þessi fyrirtæki eiga mikilla hagsmuna að gæta í Scandsea, en þau
komu þar inn fyrir nokkrum misserum. Það er eðlilegt að þau vilji
nýta sér alla þá möguleika sem finnast til að ná árangri í rekstri
Scandsea, sem hefur gengið illa. Það er líka eðlilegt að Eystrasalts-
þjóðunum, einkum Litháen, gremjist það að hafa ekki meiri heim-
ildir til veiða á Hryggnum, þar sem þær öfluðu á sínum tíma stórs
hluta þeirra heimilda, sem Rússar njóta nú.
Það er hins vegar í hæsta máta óeðlilegt að íslenzkir aðilar að
Scandsea standi að því að grafa undan hagsmunum Íslendinga. Það
er einnig einkennileg staða að stjórnarformaður Íslandsbanka, sem
jafnframt er stjórnarmaður LÍÚ, skuli láta það viðgangast að bank-
inn eigi aðild að ólöglegum veiðum, sem skaða hagsmuni Íslands
verulega. Heitir þetta ekki tvískinnungur?
Ljósmynd/Þorgeir Baldursson
Innherji skrifar
Heitir þetta ekki
tvískinnungur?
Illskiljanlegt er að
íslenzkir aðilar
standi að því að
stuðla að ólögleg-
um veiðum með
þessum hætti.
innherji@mbl.is
ll VIÐSKIPTI
● BÚNAÐARBANKINN hefur undirritað láns-
samning við 21 erlendan banka að fjárhæð
250 milljónir evra, sem jafngildir um 21
milljarði íslenskra króna. Lánið er stærsta
sambankalán sem íslenskur banki hefur tek-
ið á erlendum bankamarkaði. Féð verður
notað til endurfjármögnunar á erlendu
lánsfé bankans, að því er fram kemur í
fréttatilkynningu frá Búnaðarbankanum. Þar
segir einnig að Bayerische Landesbank
ásamt DZ BANK AG, Nordea Bank Dan-
mark A/S og Sumitomo Mitsui Banking
Corporation Europe Limited hafi leitt sam-
bankalánið.
Útboðsfjárhæðin var 200 milljónir evra en
vegna mikillar eftirspurnar með þátttöku í
láninu var ákveðið að hækka fjárhæðina í
250 milljónir evra, samkvæmt tilkynningu
Búnaðarbankans.
Stærsta sambankalán
frá upphafi
● ÞÝSKA sjónvarpsstöðin ZDF, sem er ein af
stærri stöðvum Þýskalands og nær til alls
landsins, er um
þessar mundir að
gera sjónvarpsþátt
um Ísland og
standa tökur yfir hér
á landi. Þátturinn er
gerður í samstarfi
við Ferðamálaráð Íslands í Frankfurt, Flug-
leiðir og fleiri. Í þættinum, sem nefnist WISO,
verður fjallað um land og þjóð, hagkerfið,
vetni og hvað Ísland hefur upp á að bjóða í
ferðaþjónustu.
Haukur Birgisson, forstöðumaður skrif-
stofu Ferðamálaráðs í Frankfurt, segir að
sjónvarpsþáttur á ZDF-sjónvarpsstöðinni hafi
gríðarlega mikið landkynningargildi, sem í
raun sé ekki hægt að meta til fjár. Ætla megi
að sýning hans auki áhuga á Íslandi í Þýska-
landi sem síðan hafi að sjálfsögðu áhrif á eft-
irspurn eftir ferðum til Íslands.
Þessu til viðbótar segir Haukur að hér á
landi séu blaðamenn frá ýmsum fjölmiðlum af
meginlandi Evrópu til að kynna sér land og
þjóð. Þar megi nefna blaðamenn frá Sviss,
Austurríki, Frakklandi og víðar. Jákvæðra
áhrifa þessa gæti nú þegar í auknum útsend-
ingum á landkynningarefni sem fólk á meg-
inlandi Evrópu geti pantað á Netinu og skrif-
stofa Ferðamálaráðs í Frankfurt sjái um.
Þýskir sjónvarpsmenn
gera þátt um Ísland
◆
◆
◆
● SKANDINAVÍSKA flugfélagið SAS vill auka
umsvif sín á Kastrup flugvelli í Danmörku á
kostnað starfseminnar á Gardermoen flug-
velli fyrir utan Ósló í Noregi. Til stendur að
flytja 300 störf frá Noregi til Danmerkur. Alls
starfa 1.300 hjá SAS á Gardermoen flug-
velli. Frá þessu segir í norska blaðinu Ny Tid.
SAS tilkynnti fyrir tæpum tveimur mán-
uðum um niðurskurð kostnaðar upp á 25–
40%. Tilflutningur starfanna frá Noregi til
Danmerkur mun vera hluti af þeim niður-
skurði.
SAS vill flytja störf
frá Noregi til Danmerkur
● ELIOT Morley, sjávarútvegsráðherra
Breta, hefur kynnt nýja áætlun til að vernda
höfrunga og önnur smáhveli frá því að drep-
ast í veiðarfærum. Helztu leiðir sem fara á
eru að skylda sjómenn til
að hafa hvalafælur á
veiðarfærunum sínum.
Komið verður á virku eft-
irliti til að fylgjast með
hve mikið af smáhvelum
veiðist sem meðafli. Þá
verður fylgzt betur með fjölda og stofnstærð
smáhvela og loks verður þeim umbunað
sem stunda „höfrungavænar“ veiðar.
Smáhvelin vernduð
AUKINNAR bjartsýni gætir
nú meðal neytenda um efnahags-
og atvinnuástandið samkvæmt
aprílgildi væntingavísitölu Gall-
up. Vísitalan hækkaði um tíu stig
frá síðasta mánuði og er nú 125,8
stig. Hækkun á milli mánaða
skýrist bæði af því að fólk telur
núverandi ástand betra og vænt-
ingar um ástandið eins og það
sér það eftir sex mánuði aukast.
Sá hluti vísitölunnar sem lýsir
mati neytenda á núverandi
ástandi hækkaði um 18 stig á
milli mars og apríl, samkvæmt
morgunkorni Íslandsbanka.
Hlutinn sem lýsir væntingum til
næstu sex mánaða hækkaði hins
vegar um 5 stig. „Ljóst er að al-
menningur telur að efnahags- og
atvinnuástandið muni batna til
muna á næstu mánuðum. Vísital-
an sem lýsir þessu stendur nú í
152,4 stigum en þegar vísitalan
er yfir 100 þá eru fleiri bjarsýnir
en svartsýnir í hópi svarenda.
Þessi hluti væntingavísitölunnar
hefur ekki verið hærri frá því að
mælingar hófust á vísitölunni í
mars 2001. Ástæður þessarar
bjartsýni eru eflaust margar en
væntingar um áhrif stóriðju-
framkvæmda eru án efa stór
þáttur. Aukin bjartsýni neyt-
enda birtist nú í vaxandi neyslu
og lýsir það sér m.a. í aukinni
veltu í greiðslukortaviðskiptum
og vaxandi innflutningi,“ að því
er segir í morgunkorni Íslands-
banka.
Aukin bjartsýni
neytenda
Væntingavísitala Gallup ekki hærri í tvö ár

./156
412-3
443-,
62-2
.4-2
441-6

"()
"%)
"))
*)
+)
()
%)
)




  
   

% '  %% ' %
 7 8 9 ' %  7 8 9
ll SJÁVARÚTVEGUR
◆
SÍMINN og MúsíkNet
undirrituðu með sér
samstarfssamning í
gær. Í samningnum er
kveðið á um samstarf
fyrirtækjanna vegna
rekstrar vefsvæðisins
tonlist.is. Samstarfið er
bæði á vettvangi tækn-
innar sem að baki liggur
og á markaðslegum for-
sendum.
Sem dæmi um samstarf má nefna að Síminn mun nota möguleika
fyrirtækisins til kynningar á þjónustu tonlist.is og viðskiptavinir
Símans Internet munu á næstu dögum fá tilboð um fría áskrift að
tonlist.is í einn mánuð. Síminn Internet hýsir allan vél- og hugbúnað
vefjarins tonlist.is fyrir MúsíkNet og er Síminn Internet tæknilegur
samstarfsaðili MúsíkNet.
MúsíkNet rekur vefsvæðið http://www.tonlist.is á Netinu þar sem
hægt er að nálgast tónlist og tónlistartengt efni. Við opnun vefsvæð-
isins verða yfir 20.000 íslensk lög aðgengileg sem hægt er að hlusta
á eða afrita á geisladisk gegn hóflegu gjaldi. Boðið er upp á ýmsa
aðra þjónustu við tónlistarunnendur. Þeir geta til dæmis búið til per-
sónulega lagalista sem geymdir eru til notkunar hvenær sem er.
Fólki gefst einnig kostur á að veita öðrum aðgang að lagalistanum
eða njóta tónlistar af listum sem aðrir hafa búið til.
Á vefsvæðinu er að finna íslenska tónlist af öllu mögulegu tagi
sem með þessum hætti er dreift rafrænt. Mögulegt er að hlusta á
tónlistina, hlaða henni inn á tölvu og búa til eigin geisladiska til
eignar og það löglega.
Síminn og
tonlist.is í samstarf
Morgunblaðið/Arnaldur
HAGNAÐUR af rekstri
Fjárfestingarfélagsins Atorku
hf. fyrstu þrjá mánuði ársins
nam 37,2 milljónum króna.
Þetta eru umskipti frá síðasta
ári en tap félagsins á tímablinu
1. maí til 31. desember 2002
nam 137,6 milljónum króna.
Hlutafé félagsins var 1.468,7
milljónir króna í lok mars
2003. Eigið fé samtals nam
2.490,6 milljónum króna á
sama tíma, skuldir voru 344,8
milljónir króna og eignir sam-
tals námu 2.835,4 milljónum
króna á sama tíma. Eiginfjár-
hlutfall félagsins 31. mars var
87,8%. Hluthafar í lok mars
2003 voru um 6.000 og átti
engin hluthafi yfir 10% hlut.
Stærstu eignarhlutar félagsins
í dag eru Jarðboranir hf.,
36,6% hlutur, Sæplast hf.,
43,2% hlutur og Líf hf., 20,2%
hlutur.
„Útlit efnahagsmála hér á
landi er gott um þessar mund-
ir, vextir eru lágir í sögulegu
samhengi sem og verðbólga.
Þetta ætti að hafa jákvæð áhrif
á eignasafn félagsins og metur
stjórnin horfur þess góðar,“
segir í fréttatilkynningu
Atorku hf.
Umskipti hjá Atorku
ll FERÐAMÁL