Morgunblaðið - 13.06.2003, Blaðsíða 2

DAGLEGT LÍF
2 B FÖSTUDAGUR 13. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
lubba
ÍNÁGRENNI Korpúlfsstaða erHelena Hólm með hárgreiðslu-stofu þar sem smáfólki er sinnt
af sérstakri alúð. Börnin sitja í bíl
og horfa á myndband á meðan lokk-
arnir falla.
Helena er ein þeirra fjölmörgu
kvenna sem hafa nýtt sér þann vett-
vang sem Auður í krafti kvenna er.
Hana dreymdi um að stofna hár-
greiðslustofu sem héti Stubbalubb-
ar og væri eingöngu ætluð börnum
og þar átti að sinna sérþörfum smá-
fólks í hvívetna.
„Ég gerði viðskiptaáætlun um
slíkt fyrirtæki í Auðarverkefni mínu
en komst að því að ekki væri rekstr-
argrundvöllur fyrir það svo ég
stofnaði í staðinn Hárgreiðslustofu
Helenu með Stubbalubba innan-
borðs.“ Auðarverkefnum er ætlað
að vera atvinnuskapandi og í vetur
voru sex starfsmenn á stofunni hjá
Helenu en í sumar eru þær fjórar.
„Við erum með sérstakt horn hér á
stofunni þar sem allt er miðað við
þarfir barna sem eru frá því að vera
nokkurra mánaða gömul og alveg
Morgunblaðið/Golli
Stubbalubbinn Kjartan er fimm ára og unir sér vel í bílnum á meðan Helena snyrtir ljósa lokka.
Gaman fyrir
stubba
með
GARÐURINN ber þess glögg merki að húsráð-andi er dverghagur. Þarna eru borð og stólarúr tré, skúlptúrar úr trjádrumbum og garðá-höld og verkfæri, sem smíðuð hafa verið úr því
sem til fellur í náttúrunni. Í garðinum má einnig sjá að
búið hefur verið í haginn fyrir smáfuglana með húsasmíði,
þar af eitt „fjölbýlishús“ með nokkrum litlum vistarver-
um. „Ég gef fuglunum allan veturinn, á „Hið eilífa faðm-
lag“, sem er allstór hnyðja norðan úr Trékyllisvík, frá vin-
um þar,“ segir Jóna Valgerður Höskuldsdóttir, sem svo
hugvitsamlega hefur búið um hnútana í garðinum sínum.
Trésmíðin er þó ekki nema brot af því handverki sem
Jóna Valgerður hefur fengist við um dagana. Bútasaum-
ur er annað sköpunarform sem átt hefur hug hennar og
hjarta um árabil og hefur hún verið afkastamikil á því
sviði. Nýlega var haldin sýning á handverki hennar í
Garðabergi í Garðabæ, sem bar heitið Bútað og tálgað, en
þar sýndi Jóna Valgerður yfir 30 bútasaumsteppi og
fjölda smíðagripa sem hún hefur tálgað.
Blýfast í genunum
„Handverkið er blýfast í genunum og kemur úr báðum
ættum,“ segir Jóna Valgerður og kveðst hafa fundið fyrir
þessari sköpunargleði frá því hún man eftir sér. „Ég er al-
in upp á gullsmíðaverkstæði, en faðir minn, Höskuldur
Árnason, var gullsmiður á Ísafirði. Hann var með verk-
stæðið heima og við krakkarnir byrjuðum snemma að
hjálpa þar til. Pabbi varð ekkill með okkur þrjú, sex, sjö
og níu ára, og það feiknaafrek að halda heimilinu saman, á
þessum tíma gjörólíkra aðstæðna í þjóðfélaginu, byggðist
mikið til á því að við bjuggum í litlu samfélagi á Ísafirði,
með alla sína nálægð, umhyggju og hjálpsemi, ásamt
meðfylgjandi „afskiptasemi“. Það voru „önnur jól“ í hvert
sinn sem ég fékk að fara niður í smiðju að bræða gull í
deiglu. Þvílíkt litróf í bráðnu gullinu! Áhrifin á barnshug-
ann ryðjast fram við tilhugsunina eina saman.
Á tímabili hafði ég hug á að fara í gullsmíði, en örlögin
höguðu því svo að ekkert varð úr því. Ég var sextán ára
þegar ég flutti að heiman og fór suður. Fór í kaupavinnu
austur í Flóa. Bjó síðan hjá frændfólki mínu í Hafnarfirði,
gekk í Flensborgarskólann og lauk þaðan gagnfræða-
prófi. Nokkru síðar lá leiðin í Hjúkrunarskóla Íslands og
prófi þaðan lauk ég í mars 1952. Þá flutti ég til Danmerk-
ur ásamt eiginmanni mínum, Gísla Hildibrandi Guðlaugs-
syni sem nú er látinn, en hann var að fara í tæknifræði-
nám og við bjuggum í Óðinsvéum í rúm þrjú ár á meðan
hann var í námi. Þar starfaði ég við hjúkrun og eignaðist
tvö fyrstu börnin. Við eignuðumst fimm börn, en eitt
þeirra er látið. Fyrst eftir heimkomuna bjuggum við ná-
lægt Selfossi og síðan á Akureyri í þrjú ár. Þá fluttum við
aftur suður, keyptum fokhelt hér í Garðabæ og hér hef ég
búið og starfað síðan.“
Jóna Valgerður kvaðst hafa starfað við hjúkrun lengst
af starfsævi sinnar, ásamt því að reka stórt heimili og lið-
sinna bóndanum við verkstæðisreksturinn, en hann var
löngum farandmaður víðs vegar um landið, meðal annars
við tankasmíði, tankaflutninga og stálgrindasmíði. Hand-
verkið og löngunin til að skapa fallega hluti var þó aldrei
langt undan og sköpunargleðin blundaði ávallt í henni,
þótt ekki hefði gefist mikill tími til til
að sinna þeirri köllun fyrr en nú á
seinni árum. Reyndar var þó prjón-
að, heklað og saumað á börnin og þau
hjónin og fleiri sem á þurftu að halda.
Sprett upp og skeytt saman efnum úr
gömlum flíkum, öllu vent og snúið,
því erfitt var að fá efni og nýtni talin
til kosta.
„Ég byrjaði ekki á bútasaumi fyrr
en eftir að dóttir mín kom frá Hús-
mæðraskólanum á Hallormsstað um
áramótin 1993 og 1994, en þar hafði
hún lært undirstöðuatriðin í þessari
listgrein. Hún kenndi mér grunninn
að handverkinu og eftir það héldu
mér engin bönd. Og ég fór ekki að
tálga að ráði fyrr en eftir afmælið
mitt 1998, en þá gaf ég sjálfri mér í
afmælisgjöf fyrsta námskeiðið Lesið
í skóginn og tálgað í tré, sem haldið
var á vegum Skógræktarfélags Ís-
lands.“
Lífshlaup í bútum
Í holinu á heimili Jónu Valgerðar í
Garðabæ hangir stórt veggteppi úr
bútasaumi sem hún segir að túlki
sögu fjölskyldunnar. Bútarnir eru úr
flíkum og fataafgöngum sem fjöl-
skyldumeðlimir hafa gengið í og bút-
arnir eru saumaðir saman með tákn-
rænum hætti.
„Ég sauma oft teppi fyrir vini og
ættingja, til dæmis í tilefni af stóraf-
mælum og þess háttar, og vísa þá oft-
ast í lífshlaup þess einstaklings sem
teppið er ætlað. Einnig reyni ég
stundum að túlka liti og náttúruna í
þessu handverki mínu og mér finnst
það óneitanlega gefa verkinu meira
Fjölbýlishús fyrir smáfuglana.
Gína með hatt klædd í bútasaums-
teppi og snagatréð Áhangandi 1.
Borð, stólar og skúlptúr úr tré.
Jóna Valgerður Höskuldsdóttir
hefur fundið sköpunargleði
sinni og athafnaþrá farveg í
bútasaumi, tréskurði og rækt-
unarstarfi. Í samtali við Svein
Guðjónsson kveðst hún líka hafa
nóg fyrir stafni, allan liðlangan
daginn, alla daga.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Bútasaumsteppin vísa oft í lífshlaup þeirra sem þau eru
ætluð, en Jóna Valgerður hefur saumað fjölmörg slík.
oggrænir fingurBútar, tálgun