Morgunblaðið - 11.12.2003, Blaðsíða 10

10 C FIMMTUDAGUR 11. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ










































































































NVIÐSKIPTI

 


    
  





 


 
   
   
!



 "
#
 




$

 
 
 


%
# 


 
  
!&  # 


& (
  ! 
)
*





  (


   

%
  

  
&


$#   "   %


% # 
 


  +,---
(


W
alt Disney fyrirtæk-
ið bandaríska á nú í
harðvítugri deilu
við tvo fyrrverandi
stjórnarmenn sína
sem nýlega sögðu af sér, þá Roy
Edward Disney, bróðurson hins eina
sanna Walt Disney, og Stanley Gold.
Gold er framkvæmdastjóri Shamrock
Holdings sem er fjárfestingararmur
fjölskyldu Roy Disney, sem á stóran
hlut í Walt Disney fyrirtækinu.
Afsögnin eykur á vandræðagang í
kringum Michael D. Eisner forstjóra
og stjórnarformann félagsins, sam-
kvæmt FT.com, en hann hefur sl. eitt
og hálft ár unnið að því að fjölga óháð-
um stjórnarmönnum í félaginu til að
verjast ásökunum um klíkuskap. Með
brotthvarfi þeirra Golds og Disney,
og reyndar tveggja annarra stjórn-
armanna sem hverfa frá sökum ald-
urs, vantar núna fjóra menn í stjórn-
ina.
Þeir Gold og Disney eru harðorðir í
afsagnarbréfum sínum sem bæði
hafa verið gerð opinber og fara þar
fram á afsögn Eisner, sem þeir segja
ekki rétta manninn í brúna hjá Disn-
ey – í raun hefði hann átt að hverfa úr
stöðu sinni fyrir mörgum árum.
Gold segist í bréfi sínu harma það
að tilraunir hans til að koma á nauð-
synlegum breytingum innan fyrir-
tækisins hafi einungis orðið til þess að
stjórnin hafi forherst og samanstandi
nú af þröngsýnum varðhundum for-
stjórans, sem girði fyrir alla gagnrýni
og ábyrgð stjórnenda fyrirtækisins.
Hefur kraumað lengi
Atburðarásin, sem á sér reyndar tíu
ára forsögu þar sem ágreiningur hef-
ur kraumað undir niðri allan tímann,
hófst með því að Roy Disney sagði af
sér sem varaformaður stjórnar Disn-
ey fyrir rúmri viku eftir að gengið var
framhjá honum í útnefningu til end-
urkjörs í stjórn, vegna aldurs, en fé-
lagið er með ákveðin aldursmörk
starfsfólks. Gold segir reyndar í bréfi
sínu að þessar reglur gildi ekki um
stjórnarmenn sem einnig eru stjórn-
endur í fyrirtækinu, en Disney var yf-
irmaður yfir þeirri deild sem fram-
leiddi teiknimyndir í fullri lengd.
Disney er 73 ára gamall. Í afsagn-
arbréfi sínu fer Roy Disney fram á af-
sögn Eisner. „Það er mín einlæg trú
að það sért þú en ekki ég sem ættir að
vera á förum frá fyrirtækinu,“ segir
hann í afsagnarbréfi sínu. Síðar segir
hann: „...eftir 19 ár við stjórnvölinn
ert þú ekki lengur besti maðurinn til
að reka Walt Disney fyrirtækið. Þú
áttir 10 mjög góð ár í félagi við Frank
Wells, og fyrir það tek ég ofan fyrir
þér. En, frá ótímabærum dauða
Frank árið 1994, hefur félagið misst
einbeitinguna, sköpunarkraftinn, og
arfleifðina.“
Disney og Gold hafa ítrekað kvart-
að undan stefnu fyrirtækisins undan-
farin ár, en þó að mestu óopinberlega.
„Núna, án þess að vera bundnir af
stjórnarsetu, munum við byrja að
hitta hluthafa, stóra og smáa, og
segja þeim skoðun okkar á fyrirtæk-
inu og stjórnun þess,“ sagði Gold í
samtali við New York Times.
Fáir búast hinsvegar við því að þeir
geti komið Eisner frá völdum. „Það
verður á brattann að sækja,“ er haft
eftir Sarah Teslik, forstjóra stofnana-
fjárfestaráðsins svokallaða, sem er
ráðgjafahópur fyrir stofnanafjár-
festa.
Í stjórnunartíð Eisners hefur eign-
arhald fyrirtækisins dreifst svo mjög,
að því er segir í New York Times, að
sérfræðingar segja að það verði erfitt
að byggja upp samstöðu meðal fjár-
festa um óánægjuna með stefnu fé-
lagsins. „Disney og Gold gætu átt erf-
itt með að verða áhrifameiri utan
stjórnarherbergisins en innan þess,“
segir í blaðinu.
Rekstrarárangur Disney fyrirtæk-
isins, aðallega í kvikmyndadeildinni,
hefur batnað að undanförnu, sam-
kvæmt frétt New York Times og
verðið á hlutabréfum félagsins hefur
nærri tvöfaldast síðan það var lægst í
ágúst árið 2000.
„Við erum ekki að horfa til þess að
bæta rekstrarárangur frá einum
fjórðungi til þess næsta,“ segir Gold í
samtali við blaðið. „Þetta gerist ekki á
einni nóttu. Þegar ég get sannfært
fólk um að félagið sé rekið undir getu
og stjórnunin sé slök, þá mun ég
byrja að ná árangri.“
Endurtekið efni
Aðgerðir þeirra Gold og Disney eru
nokkurskonar endurtekning á svip-
aðri aðgerð sem þeir stóðu fyrir árið
1984, en þá hættu þeir í stjórnini og
stóðu að því að koma þáverandi for-
stjóra, Ron Miller, tengdasyni Walt
Disneys, frá völdum og réðu Eisner í
staðinn.
Eftir afsögn félaganna tveggja er
Disney nú komið ofaní skotgrafirnar
og býst til þess að halda uppi vörnum
fyrir félagið, ræða við viðskiptavini og
fjárfesta og aðra hlutaðeigandi aðila.
Óháðir stjórnarmenn Disney sem
fyrr í vikunni sátu stjórnarfund í New
York, svöruðu gagnrýni Golds og
Disneys fullum hálsi og segja í til-
kynningu að ástæða þess að Gold og
Disney hafi sagt af sér og hafi ákveðið
að beita sér gegn félaginu, eins og það
er orðað, sé sú staðreynd að aðriri
stjórnarmeðlimir hafi neitað að taka
þátt í því að koma Eisner frá völdum í
félaginu. Þeir segja að ásakanirnar
séu ósannar og óréttmætar.
Deilt um Disney
Óánægja sem lengi hefur kraumað undir
hjá Walt Disney fyrirtækinu hefur nú
brotist upp á yfirborðið. Tveir stjórn-
armenn í félaginu, sem um árabil hafa
gagnrýnt stefnu og stjórnun fyrirtæk-
isins, hafa sagt af sér og ætla að berjast
fyrir brotthvarfi forstjórans, sem er
löngu kominn á tíma, að þeirra mati.
Félagið er þegar komið í skotgrafirnar.
Reuters
Walt Disney og Mikki Mús.
ROY Disney segir Walt Disney-
fyrirtækinu undir stjórn Michaels
D. Eisners hafa brugðist bogalistin
með margvíslegum hætti. Í afsagn-
arbréfi sínu til fyrirtækisins rekur
hann í sjö liðum mistök Eisners og
fyrirtækisins. Hann beinir orðum
sínum til Eisners:
1. Fyrirtækinu hefur mistekist að
ná ABC Prime Time-sjónvarpsstöð-
inni úr þeirri hyldýpisgjá minnk-
andi áhorfs sem stöðin hefur verið
í síðastliðin ár og einnig hefur þú
verið ófær um að stýra ABC Family
Channel inn á rétta braut. Hvor
tveggja þessi mistök hafa haft, og
munu áfram hafa, mikil neikvæð
áhrif á virði hlutafjár í fyrirtækinu.
2. Of mikil áhersla þín á rekstur
út frá skammtímasjónarmiðum hef-
ur haft áhrif á starfsandann í fyr-
irtækinu.
3. Kjarkleysi einkennir stjórnun
á uppbyggingu skemmtigarða fé-
lagsins. Í Disney-garðinum í Kalíf-
orníu, í París og í Hong Kong, hef-
urðu reynt að byggja garða á
„ódýran“ hátt, eins og sést svo
greinilega. Þetta endurspeglast svo
í aðsókninni.
4. Sá skilningur allra hlutaðeig-
andi aðila; neytenda, fjárfesta,
starfsmanna, dreifingaraðila og
birgja að fyrirtækið sé gráðugt og
sálarlaust, alltaf að leita að skjót-
fengnum gróða frekar en að horfa
á langtímavirði, leiðir til þess að
almenningur missir trúna á fyr-
irtækinu.
5. Hugmyndaþurrðin sem verið
hefur við lýði síðastliðin ár er
raunveruleg og viðvarandi og skað-
ar fyrirtækið því hæfileikaríkir ein-
staklingar hverfa þaðan frá störf-
um.
6. Mistök þín liggja líka í að
geta ekki viðhaldið og komið á
uppbyggjandi sambandi við sam-
starfsaðila okkar á skapandi svið-
inu, einkum Pixar, Miramax og
kapalsjónvarpsstöðvarnar sem
dreifa vörum okkar.
7. Þú hefur þráfaldlega neitað
að búa til skýra arftakaáætlun.
Athugasemdir
Roy Disney