Vísir - 06.03.1981, Qupperneq 8

8
Föstudagur 6. mars, 1981
WtV'iVj
VÍSIR
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent h.f.
Ritstjdri: Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur Pétursson. Blaöamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttir, Gylfi Kristjánsson, lllugi Jökulsson, Jóhanna Sig-
þórsdóttir, Kristin Þorstelnsdóttir, Páll Magnússon, Sigurjón Valdimarsson,
Sveinn Guðjónsson, Sæmundur Guðvinsson, Þórunn Gestsdóttir, Blaðamaður á
Akureyri: Gísli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur O.
Steinarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V.
Andrésson. Utlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson. Safn-
vörður: Elrikur Jónsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúli 14, slmi 86611, 7 llnur.
Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúla 8, Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, sími 86611.
Askriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð i lausasölu 4 nýkrónur eintakið.
Visir er prentaður I Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Alenglsböl ungllnga
Hér er vakin athygli á grein Kristjáns J. Gunnarssonar, fræöslustjóra, sem birt er i
timariti S.A.A.. Þar er gerö grein fyrir þvi, hvernig uppeldi og umhverfi getur ýtt börn-
um og unglingum út á glapstigu og áfengisneyslu.
Margoft hefur verið á það
minnst hér í blaðinu, hversu
áfengisbölið er útbreitt og alvar-
legt vandamál. Á seinni árum
hefur verið gengið út frá því við
alla meðferð og endurhæfingu
drykkjumanna, að óhófleg á-
fengisneysla væri sjúkdómur en.
ekki vesaldómur. Hvort sem sú
kenning stenst eða ekki, þá má
fullyrða, að í flestum tilfellum
megi rekja drykkjusýki til
sálfræðilegra vandamála, mót-
læti, uppeldi, skipbrot í vinnu eða
heimilislíf i, allt hef ur það áhrif á
geðheilsu manna og andlegt
þrek.
Þetta á við um fullvaxið fólk.
En hvað veldur því, að
hálfþroskaðir unglingar, jafnvel
börn, hneigjast til víndrykkju?
Ekki hafa þau orðið fyrir
áföllum og mótlæti hins lífs-
þjakaða manns.
I fróðlegri grein, sem Kristján
J. Gunnarsson fræðslustjóri ritar
í nýútkomið tímarit S.Á.Á. kemst
hann einmitt að þeirri niður-
stöðu, að sálrænir erf iðleikar séu
helsti hvatinn að ógæf u unglinga,
sem lenda á villigötum áfengis-
neyslunnar.
Börn lenda útundan. Ýmist eru
þau innhverf í eðli sínu, eða vilja
fela einhver vandamál, sem þau
eða f jölskylda þeirra eiga við að
stríða, og ekki falla inn í hinn
venjulega farveg.
Kristján segir:
,,Ef menn þurfa að fela ein-
hverja vankanta, hvort sem það
eru vankantar þeirra sjálfra eða
fjölskyldna þeirra og heimila,
getur það orðið mjög erfitt að
nálgast aðra manneskju og öðlast
vináttu hennar.
Slík börn verða hér um bil
strax á fyrstu dögum utangarðs-
fólk í skólanum. Barnið verður
einstæðingur, ef svo má að orði
komast, í sínu nýja skólahverf i.
Og þá gerist eitt af tvennu;
annað hvort brotnar barnið niður
í einsemd, fer inn í sjálft sig, sem
getur leitt til mikillar tauga-
veiklunar eða geðveiki, eða það
gerir uppreisn, reynir að fela
það, sem þarf að fela með því að
vekja athygli á sér með sýndar-
og gervimennsku, sem oftast
beinist að þvi að valda röskun á
umhverfi."
,,Þarna höfum við uppreisnar-
mennina", segir Kristján,
„vandamálin okkar i skólanum.
Þeir mynda venjulega minni-
hlutahóp, sem berst sinni
baráttu, sem oft er meira eða
minna vonlaus, en þeir geta þó
fengið vissa uppreisn í því að
gera eitthvað, sem aðrir þora
ekki eða vilja ekki gera og fengið
takmarkaða virðingu útá það".
Síðan heldur Kristján áfram og
segir:
„Eftir að börnin hafa verið
tekin fyrir af félögunum i
skólanum, byrja þau venjulega
að skrópa. Umhverfið verður
þeim óbærilegt og þau mynda
nýtt samfélag utan skólans, þar
sem þau leita til sinna líka.
Þarna höfum við upphafið að
nýrri kynslóð utangarðsmanna í
þjóðfélaginu, hvort sem þeir
verða venjulegir alkóhólistar,
sem flækjast um, eða menn sem
lenda í kast við lögin eða hvort-
tveggja".
Þessi hugleiðing fræðslu-
stjórans flytur ekki aðeins þann
boðskap, að áfengisneysla sé
sprottin af sálrænum f lækjum, —
hún bendir jafnframt á, að
sálarf lækjan. örvinglan barnsins
sé háð uppeldi og umhverf i.
Upplausn á heimili, áfengis-
drykkja og önnur óhamingja inn-
an f jölskyldunnar gerir barnið að
einstæðingi í skólanum,
uppreisnarmanni sem hlýtur þau
örlög, sem lýsteraðframan.
Slíkar ádrepur, áminningar
eiga erindi til allra þeirra, sem
ala önn fyrir börnum og heimili.
Hver er sinnar gæf u smiður, seg-
irmáltækið. En hann er einnig að
smíða gæfu barns síns með hátt-
erni sínu og umgengni.
fÍLNÍNARÍ'ÍífHUdUNÍR
Um þessar mundir halda
margir framhaldsskólar lands-
ins, svonefndar opnar vikur eða
menningarvikur. Þar gefst
nemendum þessara skóla tæki-
færi til að kynna sér ýmsa þætti
þjóðlifsins t.d. með heimsókn-
um i ýmis fyrirtæki og stofnan-
ir. Ein stofnun hefur þó orðið
verulega útundan i öllu þessu
kynningarflóöi, en það er Há-
skóli tslands. Mjög margir
framhaldsskólanemendur
hyggja á frekara nám að loknu
stúdentsprófi og stór hluti
þeirra mun hefja háskólanám.
Numerus Clausus og
ná mskynningar
Fyrst vil ég nefna ónógar upp-
lýsingar um háskólanám og
nauðsynlega undirstöðu sem
hinar ýmsu deildir gera kröfur
til. Besta leiðin til að bæta úr
þessum upplýsingaskorti hlýtur
að vera sú að stórauka náms- og
starfskynningar, allt frá upp-
hafi framhaldsskólanáms, til
siðari ára háskólanáms. Meðal
atriða sem leggja þarf áherslu á
i námskynningu vil ég nefna:
— Bæði menntaskólar og fjöl-
brautaskólar bjóða uppá a 11-
nokkra valkosti í námi, en þvf
fylgir aö um leiö og nemendur
velja námsbraut á fyrstu miss-
erum náms, hafna þeir náms-
greinum á siðari hluta. Það er
þvi augljós nauösyn að náms-
kynningar komi strax viö upp-
haf framhaldsskólanáms, jafn-
vel sem þáttur I námi.
— Námskynningar þurfa að
vera hlutlausar og um leið itar-
legar og leggja verður jafna á-
herslu á kynningu á öðrum skól-
um s.s. Tækniskóla tslands og
Kennaraháskóla islands. Einn-
ig er nauösynlegt að fyrir hendi
séu upplýsingar um atvinnu-
möguleika í þeim starfsgreinum
sem háskólanám veitir aögang
aö, auk spár um þróunina i þeim
málum 5-10 ár fram í timann.
— Ég þykist þess fullviss aö þótt
þessi kynningarstarfsemi yrði
e.t.v. kostnaðarsöm, þá myndu
þeir fjármunir sem til hennar
vrði varið skila sér aftur í
markvissara námsvali
stúdenta.
— Námskynningar eru ekkert
einkamál Háskólans, heldur
brýnt viðfangsefni allra þeirra
sem með stjórn menntamála
fara og tel ég það skyldu stúd-
enta að leggja þessum málum
lið og gera þaö sem í þeirra
valdi stendur til að bæta úr
þessu ófremdarástandi, þótt
lengi hafi veriö talað fyrir dauf-
um eyrum.
1 umræðum um Háskólann
hefur uppá siðkastiö, svo sem
reyndar oft áður, borið á góma
nokkuð sem á latinu kallast
Numerus Clausus, þ.e. fjölda-
takmarkanir. Numerus Clausus
felst i þvi, að fyrirfram ákveðn-
um fjölda nemenda er hleypt
inn á ákveðin námsár og er þvi
ekki nóg að standast prófkröfur
þær sem viðkomandi deildir
gera. Um fjöldatakmarkanir
eru sem von er skiptar skoöanir,
en ljóst er, að sá háttur sem nú
er hafður á varðandi beitingu
þeirra, er í raun ekki lausn á þvi
vandamáli, að fleiri vilja sitja i
Háskólanum, en hann getur
með nokkru móti rúmað. Marg-
ir þeir stúdentar sem hef ja nám
við Háskólann komast á fyrstu
vikum námsins, að þeirri ó-
þægilegu staöreynd, aö þeir
eiga ekki samleið með öllum
sessunautum sinum.
Fyrir þessu eru eflaust marg-
ar ástæður, en ég vil leyfa mér
aö benda á nokkrar, sem ég tel
að of litill gaumur hafi verið
Eiríkur Ingólfsson, við-
skiptafræðinemi, skrifar
um málefni Háskólans,
en þar fara fram
stúdentaráðskosningar á
miðvikudaginn.
Réttur minnihlutans
Þann 11. mars n.k. fara fram
kosningar til Stúdentaráös og
Háskólaráös. Þrir listar bjóöa
fram:
Vaka, félag lýðræðissinnaðra
stúdenta og Félag vinstri
manna, auk lista umbótasinn-
aöra stúdenta.
Stúdentum gefst nú kostur á
aö sýna vilja sinn i verki og er á-
riðandi að þeir athugi gang sinn
vel þegar þeir velja fulltrúa sina
i ofangreind ráð.
Einnig ber að hafa i huga, aö
hagsmunabarátta stúdenta
byggist ekki aöeins á þvi aö
greiða atkvæði, heldur einnig á
sifelldri umræðu og skoðana-
skiptum og má af þvi tilefni
minna á að eitt af grundvallaat-
riðum lýðræðislegs stjórnarfars
er, að réttur minnihlutans sé
virtur.
Eirikur Ingólfsson.
viöskiptafræðinemi.