Vísir - 11.04.1981, Qupperneq 5

5
,augardagur 11. april 1981 vtsm
STEINUNN
BIÐUR
AÐ
HEILSA
Steinunn er nú búsett i Sviþjóö,
en i gó&u og beinu simasambandi
vib umheiminn. Og unir sfnum
hag ágætlega meðal Svía: „Hér
er svo skrambi vel hugsað fyrir
öllu, þó að allt hafi þetta óneitan-
lega dálitinn gjörgæslubrag.”
— Er það satt, að maður verði
alveg andlaus á að búa þarna?
Steinunn: (Hlær mikinn)
„Veistu, ég þori ekki að segja já.”
— Má ég hafa þetta eftir þér?
Steinunn: (Hlærmeira) „Já,þú
mátt hafa þetta eftir mér.”
— Af hverju fórstu að skrifa
smásögur?
„Mér fannst bara, að ljóðin min
væru farin að þróast út i það að
vera frásagnarkennd. Ég get
nefnt dæmi um þetta, t.d. ljóðið
Fyrir þina hönd, sem er um
stelpu, sem vinnur i frystihúsi,
eða Snæfellsjökull gengur á land.
Þá var alveg eins hægt að fara að
koma þessum frásögum fyrir i
smásögum. Það var mér eigin-
lega léttir, maður kemst nær
raunveruleikanum, getur sleppt
sér lausum.”
— Millistig milli ljóös og
langrar skáldsögu?
„Já, já, já, það væri hægt aö
segja það. Sjáðu, maðurermiklu
frjálsari i smásögu, ekki eins
bundinn. 1 skáldsögu bindur maö-
ur sig við einn heim, i átta smá-
sögum er hægt að eiga viö átta
heima.”
— Er Likamlegt samband I
norðurbænum dæmigerð fyrir
sögurnar i bókinni?
„Nei, þaö er nú varla hægt að
segja þaö. Það er auðvitað ýmis-
legt, sem tengir þær saman, en
það er heldur ekkert eitt þema.
Og þarna er t.d. ein saga sem er
eiginlega sosial-realisk, þótt ég
hálfskammist min fyrir að segja
það! ”
— Jæja, Steinunn, saknarðu
annars einhvers að heiman?
Steinunn: (Löng þögn) „Þaö á
áreiðanlega við um alla, sem búa
i útlöndum, að þeir sakna gam-
alla vina, þaö kemur aldrei neitt I
staðinn fyrir þá, þótt maður eign-
ist nýja kunningja.”
(önnur þögn)
„Svo eru ýmsir hér á heimilinu,
sem sakna þess voðalega að fá
aldrei Opal. En við vorum
reyndar aö fá Öpal-sendingu að
heiman i dag, svo aö þetta er
góðurdagur! Og veistu! Svo neita
ég þvi alls ekki, aö ég gladdist
heilmikið við að sjá, aö hér er selt
Prince Pólo i einstaka búö” og nú
hlær Steinunn mest. Svo bað hún
að heilsa.
1
„Sögur til næsta bæjar”
Allir vita aö i bókaheiminum
I er fulit tungl og stórstreymi
_ einu sinni á árinu. Auðvitað rek-
| ur þó bók og bók á fjöru aðra
m árstima eins og dæmin sanna,
| en frumsamin islensk verk eru
cb þó fágæt undir hálfmána. Bóka-
útgáfan Iðunn reynir nú að bæta
um betur með þvi að gefa út
„Sögur til næsta bæjár”, átta
smásögur eftir Steinunni Sig-
urðardóttur, skáld, og er sú bók
rétt i þann mund að koma i
verslanir.
Ljóðaunnendur þekkja Stein-
unni af fyrri bókum hennar.
sem eru „Sífellur” (1969), „Þar
og þá” (1971) og „Verksum-
merki” (1979). Nú vendir skáld-
ið sinu kvæði i kross og sendir
frá sér smásögur. Vísir fékk
leyfi Steinunnar til að birta upp-
haf fyrstu smásögunnar i bók-
inni. „Það heföi kannski mátt
hafa eitthvaö lengra,” sagði
Steinunn, „en af ýmsum ástæð-
um, sem eru góðar og gildar,
finnst mér ekki rétt að birta
meira”. Svo það má segja, að
þessir tveir kaflar verði að
nægja sem nasaþefur af þeim
tiu, sem mynda alla söguna
„Likamlegt samband I norður-
bænum”. Nöfn hinna smásagn-
anna i bókinni eru: „Ást við
fyrstu sýn”, „Pabbatiminn”,
„Lifðu lifinu iifandi”, „Adolf og
Eva”, „25 kossar”, „Draumur i
dós" og „Tröllskessan”.
Likamlegt samband i norðurbænum
Úr „Sögum til næsta bæjar”, splunkunýju smásagnasafni
eftir Steinunni Sigurðardóttur, sem kemur ut frá Iöunni þessa dagana
I
Ég bara skil ekki hverslags
eiginlega samband þetta er,
sagöi Siglaugur mæddur og beit
i vanskapað frónkexið. Þetta er
hjónaband, sagði Gulla systir,
sem var nýorðin sautján, tveim-
ur árum eldri en Silli og tilþess-
aðgera lifsreynd. Þau voru
semsagt að tala um foreldra
sina, Finn og Guðrúnu. Að
vanda hafði Silli byrjaö, en hann
var á þvi stigi að ekkert mann-
legt var honum óviökomandi.
Ahugi hans, eða öllu heldur
hnýsni, um samskipti fólks,
hafði gengið svo langt, að hann
fór sérstaklega niður i geymslu
til að róta I gömlu kofforti eftir
bréfum, sem kynnu að hafa
farið foreldrum hans á milli. En
hann hafði ekki fundið staf um
einkamál annarra en föður-
stystur sinnar og allir vissu aö
hún var stórbiluö manneskja.
Siglaugur haföi staldrað sér-
staklega viö setningu i einu
bréfi frænku sinnar, þess efnis
að eftir reynslu sina af Gunnari
og Geir væri hún sannfærð um
að allir karlmenn hlytu að vera
sjúkar skepnur.
Siglaugur var að hita sig upp I
yfirgripsmikla ræðu um for-
eldra sina, þegar útidyra-
huröinni var hrundiö upp meö
ótrúlegum skruðningum.
Ókunnugur hefði talið aö allir
Ibúar þriggja næstu húsa væru
aö ryðjast inn, en systkininin
vissu af gamalli reynslu, að
þetta var móðir þeirra.
Hún var komin æðandi i eld-
húsið án þess aö taka af sér, og
hrópaði um leið og hún sá syst-
kinin: fariði i sund, og vfngsaði
þykkum örmunum: af hverju
eruði ekki löngu farin I sund.
Það er af sömu ástæðu og þú
ert ekki búin að éta hund, sagði
Silli, og systir hans orgaði af
hlátri.
Var mikið borðaö af hundum i
þinu ungdæmi, spurði hún
móöur sina.
Hvaö veit ég um þaö, sagði frú
Guðrún. Svo stakk hún höfðinu
inn i ísskáp og fraus. .
Neisko, þiö eruð nákvæmlega
eins i laginu, þú og Vestinghás,
sagði Gulla.
Það er af þvi þau hafa staðið i
svo nánu andlegu sambandi
áratugum saman, sagði Silli.
Andlegu, sagöi Gulla. Þetta er
likamlegt samband mundi ég
segja. Þaö er alkunna úr mann-
lega reynslubankanum að fólk
sem er lengi saman, einkum þó
hjón, fer aö likjast hvert öðru
þvi meir þvi lengra sem dregur.
Sumir fara að likjast hundinum
sinum eftir langa samveru, en
þetta er fyrsta dæmiö sem ég
heyri um fólk sem verður eins
og isskápur. Ég skrifa um þetta
bréf til sálarrannsóknastofu
undirvitundarinnar.
Þaö er satt, hún er alveg eins
og Vestinghás i laginu, sagði
Silli eftir skoðunarferð innar i
eldhúsiö. Enda er þetta lifandi
þessi isskápur, hann er búinn að
vera svo lengi til að hann er
lifnaður við. Hefurðu ekki heyrt
i honum á nóttunni, þegar það
korrar i honum af einmana-
leika.
Þá fermamma stundum fram
og heldur honum selskap, sagði
Gulla.
Móöir þeirra þiönaði nú útúr
isskápnum meö hægum hnykk,
og rétti sig af. Þaö var ómögu-
legt að segja hverju hún kunni
að hafa rutt i sig meðan á
þessum mökum stóð. Nú hékk
hún á eiturgulu eldhúsgólfinu og
riðaöi eins og veik kind með
samnefndan sjúkdóm.
Hún heldur ekki ballans,
orgaöi Silli. Fór nú allt hratið út
i vinstri hliðina?
Þaö var satt, frú Guðrún
hallaðist til vinstri. Hún greip
um isskápinn eins og drukkin
kona sem styðst við eiginmann
sinn, og ropaði i þrjátiu sek-
úndur samfleytt.
Þessi var vænn hjá þér, sagði
Silli. Þér er alltaf að fara fram.
Það á að halda ropmeistara-
mót i Tromsö næsta sumar,
sagði Gulla, Iþróttasambandið
styrkir þig ábyggilega til farar-
innar.
Frú Guðrún heyrði ekki hvaö
þau sögðu. Hún var i annarlegu
ástandi og lygndi aftur
augunum. Hún stóð nú óstudd á
gólfinu, fálmaði eftir kaffikönn-
unni, og fékk sér slurk. Svo sett-
ist hún við eldhúsborðið hjá
börnum sinum, dró að sér
Moggann og þóttist lesa, en sál
hennar haföi losnað úr viðjum
við innrásina i Vestinghás og
var nú svifin úr Hkamanum.
Frú Guðrún var semsagt ekki
að lesa Morgunblaöið. Hún var
á himnum eins og heróinisti.
II.
Staðurinn er nýleg þriggja
herbergja ibúð i norðurbænum,
einkar vel umgengin. Hér þýðir
ekki að leita að öröum, blettum,
kuski, íó, dropum, slettum,
kámi og klessum, enda er frú
Guörún húsbóndi á sinu heimili
og líöur ekki þessi aöskotadýr.
Heimilið er þrátt fyrir þetta -
ekki sérstakur yndisauki, hús-
gögn fremur öldruð, lasin og
óþægileg, og fátt um fina drætti
I innanstokksmálum yfirleitt.
Þess má geta að frú Guðrún
ræktar ekki blóm og er fuss-
gjörn yfir svonefndum blóma-
konum, þar á meðal sinni eigin
dóttur, sem hefur stútfyllt' her-
bergi sitt og bróöur,sins af alls
kyns plöntum.
En óþverrinn skal ekki út
fyrir þessar dyr, segir hús-
freyja, og dregur linu með
hendinni þvert fyrir dyrnar á
barnaherberginu.
Þessi umhverfismál verða þó
hégómi, þegar þess er gætt aö
heimilið er betur tækjum búiö
en almennt gerist, svo vel
reyndar aö til eru tvö og
stundum þrjú af sömu gerð. I
þvi sambandi má nefna tvær
ryksugur og tvö ný minútugrill.
Við erum ekki að hafa yfir allan
tækjakostihn, enda yrði það
útaffyrir sig saga til næsta
bæjar. Þaö nægir aö taka fram
aö okkur sé ókunnugt um það
rafmagnstæki, sem fæst I versl-
unum á tslandi, og er ekki til á
heimilinu.
Fjölskyldan verður að sjálf-
sögðu að neita sér um ýmislegt
vegna tækjavæðingarinnar.
Matarpeningarnir fara til
dæmis ekki allir í matarkaup,
en eru lagöir fyrir i vissum til-
gangi. Af þvi leiðir að ekki er
fleira um fina drætti i matar-
málum en innanstokksmálum.
Fjölskyldan i noröurbænum
nærist svo til eingöngu á ýsu,
kind og saltfiski meö grjóna-
graut. Flest önnur fæöa er sem
næst óþekkt hjá frú Guðrúnu og
sennilega stórvarasöm.
Finnur maður Guðrúnar er
löngu hættur að mögla útaf
matnum, en hefur sést á Aski
öðru hverju siðasta árið. Syst-
kinin nota hins vegar hvert
tækifæri til að sproksetja móöur
sina útaf stjórnun matarpening-
anna og þvæla um þaö aftur og
fram að búið sé aö finna upp
heimilistæki til manneldis,
hvort henni sé ekki kunnugt um
þaö. /