Pressan - 10.03.1994, Blaðsíða 16

I
SIGFRIÐ
verja og Mexíkóbúa og að makar
hjartasjúklinga, sem vildu koma
þeim íyrir kattarnef, gætu einfald-
lega sett tuttugu lárviðarlauf út í
kjötsúpuna! En í guðanna bænum
t a k i ð
Nautnin mín...
... er að sjá fólk ánœgt, sjá
það dafna og ná árangri.
Og örlítið bros á eftir.
Magnús Scheving,
Evrópumeistari í þolfimi
Manhattan
í minningu
ótal unaðs-
stunda
Eg kaupi alltaf Dillons-gin
og Tindavodka fremur en
dýru erlendu tegundirnar,
því mér finnst þetta alveg jafn-
gott og talsvert ódýrara. Það
gildir hjá mér íslenskt — já,
takk! Ég fæ mér oftast gin og
tónik og þá með lime — ekki sí-
trónu — fyrir mat eða sérrí; ég
vandist sérríi fyrir mat og port-
víni eftir mat á meðan ég var í
Oxford. Þegar ég kem heim
þreyttur eftir langan vinnudag
fæ ég mér stundum Manhattan í
minningu ótal unaðsstunda í
Stóra eplinu; minn Manhattan er
viskí og sætur martini til helm-
inga, þrumudrykkur. Annars er
mitt eftirlætisrauðvín Chateau
Cantenac Brown; það kenndi
vinur minn Pétur Björnsson í Víf-
ilfelli mér að meta. Eftirlætis-
hvítvínið mitt er hins vegar Pul-
igny Montrachet; ég fékk það
fyrst þegar ég var á ferðalagi í
París ásamt núverandi útgef-
anda PfíESSUNNAfí. Friðriki
Friðrikssyni, á þeim fræga stað
Fouchet á Champs Élysées eða
Ódáinsvöllum upp á íslensku. Ég
skal fúslega játa að ég nota vín
til að flýja erfiðleika og áhyggj-
ur hversdagslífsins, en eins og
Árni Pálsson prófessor sagði
bjargar maður sér nú oft á
flótta!"
Ekki er saman að jafna barnum hans Hannesar og vínkjallara Jóns
Ásbergssonar, sem í síðustu viku varð fyrstur manna til að sýna
almenningi vínbirgðir heimilisins
Chilipipar
göfugur
djöfullegur?
Kynórar
geta verið
hættulegir
Kynlíf er ekki bara kyn-líf. Burtséð
frá athöfninni á kynlíf sér einnig
stað í hugum manna (samkvæmt
einhverjum rannsóknum hvarflar kynlíf
sex sinnum á klukkustund að heilbrigðri
manneskju). Hingað til hafa flestir haldið
því fram að slíkir órar séu hættuminnsta kyn-
lífið. í það minnsta sé hvorki hætta á smitsjúkdómum né óþarfa
tilfinningaflækjum. Þetta stenst örugglega með smitsjúkdómana
en hið síðarnefnda, tilfinningaflækjurnar, getur orðið jafnmagn-
að; gildir þá einu hvort ástaleikirnir eru raunverulegir á hótel-
herbergjum eða á milli eyrnanna á fólki.
Flestir ættu einhvern tíma að hafa komist í kynni við forleik
að ástarsambandi. Þótt forleikurinn geti verið býsna flókinn er
hann óneitanlega eitt það skemmtilegasta í „ástarsambandinu",
enda ímyndunaraflið aldrei ríkara; allt er eins rósrautt og hugs-
ast getur. En ef til einskis þrýstings kemur frá þeim hrifna —
hvað sosum það kann að hafa í för með sér — er líklegt að hug-
urinn haldi áfram að vinna með sömu hugsanirnar, jafnvel þannig
að á endanum verði það þráhyggja.
„Hugsanir geta leitt til dauða — hafið því stjórn á hugsunum
ykkar." Þótt margt kunni að vera til í þessari fleygu setningu
stjómum við því ekki sem fer í gegnum huga okkar. Það er ein-
mitt þess vegna sem hugarkynlíf er langt frá því að vera öruggt.
Leggst þessi „sjúkdómur" einkum á þá sem þora ekki fyrir sitt
litla líf að tjá sig og einnig þá sem ekki vilja koma róti á tilver-
una og ekki síst þá sem eru sískrifandi ástarbréf sem þeir svo
aldrei senda.
Það er langur vegur frá því að hægt sé að líkja slíku hugar-
ástandi við skemmtilegar fantasíur. Að fantasera er í raun sak-
laust; draumórarnir flæða ómeðvitað um kollinn á manni, eru
bundnir við stað og stund og geta því átt við fleiri en eina mann-
eskju. Hitt ástandið á hins vegar við þegar viðkomandi leggur til
atlögu við eina manneskju eingöngu og gerir hana að hluta lífs
síns.
Goðsögnin er sú að konur hafi frekar en karlmenn tilhneig-
ingu til að tileinka hug sinn einum karlmanni. Það ætti að koma
heim og saman við rannsóknir sem sýnt hafa fram á að kynferðis-
leg fullnæging hjá konum er meira andleg en líkamleg. Fullnæg-
ingin hjá sumum konum sé reyndar svo andleg að þær þurfi ekki
annað en hugsa um kynlíf til að fá fullnægingu; andlegt kynlíf
kvenna sé svo fullkomið að það geti kallað fram líkamleg við-
brögð, hitastraum um allan líkamann. Karlmenn þurfi hins vegar
alltaf líkamlega örvun, hvort sem það er frá sjálfum sér eða ein-
hverjum öðrum.
Þrátt fyrir slíka fullkomnun kvenna geta tilfinningarnar sem
þær binda við einn mann í huganum orðið svo djúpar að þær geta
orðið nánast óbærilegar. Þessu fylgir í senn spenna, grátur og
hlátur, uppgjöf, klækir, væntumþykja og sorg og allt þar á milli.
En að sama skapi afneitar manneskjan sér sem kyn- ^
veru. í raun mjög óöruggt kynlíf. ÉPQ
Barinn hans Hannesar
Menn vita e.t.v. ekki að chi-
lipipar kemur frá Mexíkó
og Perú en hvorki Evr-
""opubúar, Asíumenn né Indverjar
höfðu barið hann augum fyrr en
Kólumbus lagði leið sína til Mexí-
kó.
Heimildir eru til um chilipipar
frá því fyrir 9.000 árum. Chilipipar
er af capcium-plöntunni, sem er af
kartöfluætt, oftast rauður nema
hann sé seldur óþroskaður eða
hálfþroskaður og er þá grænn og
gulur. Hann er mjög misstór, allt
frá 1 1/2 cm upp í eitt fet. Hann er
allt frá því að vera mildur og sætur
(paprika) til styrkleika sem brennir
slímhúð. Fræ jurtarinnar eru heit-
asti hluti hennar og þau eru oftast
‘"'tekin úr og mulin í duft.
Chilipipar er ríkur að c-vítamíni.
Hann er mest notaður í heitum
löndum og verða menn fljótt
ónæmir fyrir styrkleika hans. Börn
á Indlandi og í Mexíkó eru
snemma vanin á piparinn og gef-
inn hann sem róandi lyf! Chili á að
örva magasýrur og meltingu, hann
framkallar svita og er sagður góð
vörn gegn varúlfum og vampírum.
ÞÓRISDÓTTIR
þessar
niðurstöður
mínar með fyrirvara.
Tilraunin var nú bara
heimagerð og úrtakið
ein manneskja!
Súrsæt sósa
Oftar en ekki finnst mér
súrsætar sósur margra veit-
ingahúsa minna meira á bráðnað-
an ávaxtabrjóstsykur með tómat-
sósu en góða sósu. Ég hef stúderað
nokkuð margar kínverskar kokka-
bækur og prófað ýmsar súrsætar
sósur og miðla ég þeim hér með.
Súrsæt sósa með nauta- eða
svínakjöti
2 msk. kartöflumjöl, 1-2 msk.
sojasósa, 300 ml nauta- eða kjúk-
lingasoð úr soðkrafti, 2 msk. tóm-
atpuré, 2-3 msk. rauðvínsedik (má
vera meira eftir smekk), 2 tsk. hun-
ang og/eða púðursykur eftir smekk
og 4 msk. hnetu- eða sesamolía.
Þessu er öllu hrært saman
í skál. Gjarnan má bæta
við sérrílögg. 2 stk. 'J i ^
smátt skornir chili-
ávextir (fræin fjarlægð), 1
góður laukur smátt skorinn,
heill hvítlaukur, pressaður og 1-2
msk. fersk, smátt söxuð engiferrót
eru léttsteikt á pönnu og síðan bætt
út í sósuna. Henni er svo hellt yfir
kjötið þegar það er steikt í gegn og
suðan rétt látin koma upp til að
þykkja hana. Þessi uppskrift dugar
fyrir allt að 700 g af gúllaskjöti.
Súrsæt sósa með lifur
4 msk. vínedik, 3 msk. púður-
sykur, 3 msk. appelsínusafi, 1 msk.
tómatpuré, 1-2 msk. sojasósa, 1
msk. kartöflumjöl og lögg af sérríi.
Smakkið til og bætið t.d. meira af
ediki eða sykri ef þörf þykir. Þessi
grunnur að sósu inniheldur ekkert
soð, en þegar við höfum steikt lifr-
ina bætum við örlidu vatni út á
pönnuna og sjóðum hana í smá-
tíma og bætum síðan sósunni út á
og látum þykkna. Fyrir annað hrá-
efiri má gjarnan bæta soði út í, t.d.
fisksoði ef uppskriftin er notuð fýr-
ir rækjur, eða kjúklingasoði fyr-
ir kjöt.
\&-\r .•• •
‘ZrZ' •• • i
' Æ - %
Súrsæt sósa með rækjum og
öðru sjávarfangi
1 msk. sojasósa, 2 msk. púður-
sykur, 2 msk. matarolía, 2 msk.
krydd- eða hvítvínsedik, 1/2 tsk.
engiferduft, salt og pipar, 1 1/2
bolli ananasdjús og 2 msk. kart-
öflumjöl, uppleyst í vatni. Hráefh-
inu er blandað saman, rækjur, fisk-
ur og grænmeti steikt á pönnu og
sósunni hellt yfir í lokin og hún lát-
in þykkna. Gjarna má breyta til og
setja hér appelsínudjús í stað anan-
assafa. í raun
má prófa sig
áfram með
allar sósum-
ar fýrir
hvaða hrá-
efhi sem er.
Einnig má
prófa að
bragðbæta
sósuupp-
skriftirnar
með Hoi sin-
sósu og minnka
þá allt magn af
sykri og sojasósu.
Hann var notaður til að hegna
börnum hjá Aztekum, en þeir
kveiktu þá í piparnum og héldu
bömunum upp að reyknum! Með-
al indíána Suður-Ameríku var pip-
arinn notaður til að hegna ógifíum
og óspjölluðum meyjum ef þær
litu menn hým auga með því að
troða honum í augu þeirra. Éf þær
lögðust með mönnum var hegn-
inginennverri...
Forðum, þegar áhugi minn á
áhrifum krydds og kryddjurta var
að vakna, gerði ég nokkrar annar-
legar tilraunir á sjálfri mér til að
kanna bein áhrif og upplifanir. Ég
gleypti þurrkaðan chili á fastandi
maga og hálfsofnaði af værðartil-
finningu en vakti mig með því að
eta lárviðar-
lauf og hjart-
að tók rösk-
lega við sér.
Ég hafði
nefnilega
lesið ein-
h v e r s
staðar að á
t í m u m
Rómverja
hefðu kokk-
arnir sett búnt af
lárviðarlaufúm út í
kássurnar til að koma adr-
enalíninu af stað áður en orrustur
hófust. Niðurstaða tilrauna minna
var sú að chilipiparinn væri orsök
hægra hreyfinga og værðar Ind-
16B PRESSAN FIMMTUDAGURINN 10. MARS 1994