Pressan - 25.08.1994, Blaðsíða 9

Hugmyndir að komast á legg um kapalsjónvarp á íslandi
Veltur á því hvort
Póstur og sími bygg-
ir upp dreifikerfi
Árni Samúelsson og Jón Þór Hannesson: Vilja vera með í hinu lýsinguna horfir til þess að dreifa efni alla daga vikunnar í gegn-
nýja kapalfyrirtæki — annar til að dreifa erlendu efni en hinn til um kapalkerfi sem Póstur og Sími setur upp.
að dreifa innlendu efni. Hópur sá sem undirritað hefur viljayfir-
Undanfarið hafa staðið yfir
viðræður á milli forsvars-
manna Pósts og síma og
starfshóps nokkurra fyrirtækja um
sjónvarpsútsendingar. Eigendur
íyrirtækjanna Texti hf., Japis, Saga-
Film og Árni Samúelsson bíókóng-
ur í Bíóhöllinni/Bíóborginni hafa
undirritað með sér viljayfirlýsingu
um að leita leiða um samstarf við
rekstur kapalsjónvarpsstöðvar.
Hlutafélag hefur ekki verið skráð
og því síður tekin ákvörðun um
fyrirtækjarekstur.
Á þriðjudaginn í fyrri viku kom
ffétt urn þessi áform í Ríkisútvarp-
inu sem olli nokkrum spurning-
um. Aðilar málsins segja í raun fátt
annað um áform sín en að viðræð-
ur standi yfir við Póst og síma og
að ekki sjái fyrir endann á þeim. En
í framhaldi af þessu hljóta að vakna
spurningar um það hvort mikil
samkeppni sé að rísa upp á sjón-
varpsmarkaðnum? Mun ný ódýr
kapalsjónvarpsstöð ógna tilveru
Stöðvar 2 með sínar milljarða-
skuldir og dýra dagskrárgerð? Staða
ríkisútvarpsins verður víst að teljast
tryggari við óbreytt útvarpslög.
Hugmyndin að P&S leggi til
dreifikerfið
Að sögn Valdimars Steinþórs-
sonar í Texta hf. þá hefúr verið
ákveðinn fundur með forsvars-
mönnum Pósts og síma um næstu
mánaðamót. „Þarna koma vænt-
anlega svör við ákveðnum spurn-
ingum sem við lögðum fyrir þá,“
sagði Valdimar um leið og hann
gaf í skyn að fleiri aðilar gætu kom-
ið inn í þennan hóp án þess að vilja
tilgreina það nánar. Ef niðurstöður
þessa fúndar verða jákvæðar þá
verður stofnað nýtt félag í septem-
ber.
Það er Texti hf. sem á sjónvarps-
leyfið og markmið þeirra er að setja
upp kapalsjónvarp sem myndi
leigja dreifikerfi af P&S. Yrði þar
um að ræða dreifingu í gegnum
ljósleiðara og jafnffamt er ætlunin
að nýta kapalkerfi þar sem þau eru
fyrir eins og í sumum hverfum
Hafnarfjarðar, Ólafsvík, Grundar-
firði og Ólafsfirði, svo að dæmi séu
tekin.
Talið er að Ijósleiðarakerfið nái
nú inn á um 10.000 heimili í land-
inu og það taki allt ffá þrem mán-
uðum upp í 10 ára að bæta við
öðrum 10.000 heimilum — allt eft-
ir ffamkvæmdagleði Pósts og síma.
Þá segja þeir, sem kynnt hafa sér,
að verð P&S séu lítt spennandi, svo
vægt sé til orða tekið. Bæði Ríkis-
sjónvarpið og íslenska útvarpsfé-
lagið hafa reynt að nýta sér það en
sannreynt að kerfi P&S er þung-
lamalegt og dýrt. Má sem dæmi
taka að krafist er fimm daga lá-
marksleigu ef kaupa á útsendingu
af þeim. Islenska útvarpsfélagið er
búið að vera að semja við þá í 8 ár
og náði nýlega (fýrir tveim og hálfu
ári) „tímamótasamningum“ við þá
eins og heimildarmaður orðaði það
en benti um leið á að þeir væru
mjög dýrir.
flðeins spurning um hvenær
kapalkerfi kemur
Samkvæmt heimildum ffá Stöð
2 þá sofa menn þar rólega yfir þess-
um sjónvarpsáformum, telja ein-
faldlega langt í land með að slík
stöð fari af stað, auk þess sem for-
sendur séu næsta óljósar. Það er
ffekar að menn hafi áhyggjur af
innrás Árna Samúelssonar inn á
útvarpsmarkaðinn en hann hefur
sem kunnugt er keypt FM 95,7 sem
hann virðist ætla að stefúa að
Bylgjunni.
Það eru fýrst og ffemst tvær
ástæður fyrir þvi að menn eru ró-
legir: I fýrsta lagi ná þeir inn á fá
heimili þannig að samkeppnisstað-
an yrði mjög skekkt lengi. Það er
ekki hægt að gera ráð fyrir því að
Stöðvar 2 ævintýrið endurtaki sig.
Á meðan dreifikerfið nær til fárra
heimila þarf að berjast um efnis-
kaup við stöðvar sem ná inn á mun
fleiri heimili. Þetta er staða sem
getur orðið erfitt að snúa við. í
öðru lagi þá hafa þeir sem staðið
hafa í undirbúningi að sjónvarps-
stöðum, DV, Sýn, ísfilm og fleiri
hætt við að lokum. Allir þessir aðil-
ar hafa komist að sömu niður-
stöðu: Þetta er of dýrt.
Vissulega hafa þeir sem að vilja-
yfirlýsingunni standa ástæðu til að
horfa ffam á veginn. Valdimar tal-
aði um að það væri einungis
spuming um tíma hvenær kapal-
kerfi kæmi og svipaðar skoðanir
heyrast annarsstaðar. Þeir hafa nú
þegar sjónvarpsleyfi og það er dýr-
mætt en þeir verða að nýta það
með einum eða öðrum hætti.
Eru erlend umboð á lausu?
Dagskrárstefna þessa hóps byggir
á því að kaupa efni erlendis ffá þó
að Jón Þór hjá Saga-Film hafi
greinilega aðrar skoðanir um það.
Þeir ætla sér að vera með erlenda
þætti sem auðvitað þarf að texta. I
ffamhaldi af því má spyrja hvaða
umboð þeir ætli sér að nota því
RÚV og Stöð 2 fleyta rjómann ofan
af öllu sem ffamleitt er erlendis.
Báðar stöðvamar eru með svokall-
aða „output samninga“ sem þýðir
að allt sem ffamleitt er hjá stóru
kvilunyndaverunum kemur til
þeirra. En auðvitað er ffamleitt
mikið af efni um allan heim en það
er bara ekld eins gott. Þegar Valdi-
mar var spurður um þetta sagði
hann einfaldlega að ekkert væri
gefið í þessum heimi: „Þú semur
um ákveðið verð fýrir ákveðinn
pakka og hann gildir í ákveðinn
tíma. Síðan er allt laust.“
Talsmenn þessa nýja hóps segjast
vera búnir að festa sér erlend um-
boð. Ekki fæst uppgefið hvaða um-
boð það em. Þess má hins vegar
geta að um leið og Árni Samúels-
son kaupir bíórétt kaupir hann
myndbanda- og sjónvarpsrétt, eða
það á allavega við um stóran hluta
þeirra mynda sem hann sýnir. Þar
er off um að ræða millistór dreif-
ingarfýrirtæki sem listrænir kvik-
myndaframleiðendur vilja oft ffek-
ar skipta við heldur en að fara inn í
risastóru kvikmyndadreifingarfé-
lögin. Auðvitað kemur mikið af
góðum myndum þaðan. Áhugi
hans inn í svona fýrirtæki beinist
fýrst og fremst að því að koma
kvikmyndum á ffamfæri sem hann
er þegar búinn að festa sér í gegn-
um bíófýrirtæki sitt.
Þá má benda á að Stöð 2 hefúr
lengi reynt að gera samninga við
Árna um kaup á kvikmyndum frá
honum og einnig var Áma umhug-
að að koma slíkum viðskiptum á
fót þegar hann var Jiluthafi í Is-
lenska útvarpsfélaginu. Þóttu
samningaviðræðurnar við Árna
erfiðar.
Jón Þór hjá Saga-Film er hins
vegar innlendur efnisffamleiðandi
og liggur ekki á þeim skoðunum
sínum að hann ætli að fara inn í
þetta samstarf til að koma á ffam-
færi því innlenda efni sem hann
hefúr metnað til að ffamleiða og
telur að íslendingar vilji horfa á.
Hann tók hins vegar skýrt ffam að
hann væri þarna með eingöngu til
að fýlgjast með þróun mála og eng-
ir samningar hefðu verið undirrit-
aðir. Sagðist hann vera í gervi
„áheyrnarfúlltrúa" í þessu sam-
starfi. Varkárni Jóns kemur sjálf-
sagt til út af því að hann er í miklu
samstarfi við RÚV og Stöð 2. Hann
er einmitt þessa dagana að vinna
að viðamiklu Bingó prógrammi
með Stöð 2 þar sem Ingvi Hrafh
Jónsson, fýnverandi fféttastjóri,
verður bingóstjóri. Þar er um stórt
verkefni að ræða.
Þess ber einnig að geta að inn-
lend dagskrárgerð kostar sitt. Má
taka sem dæmi að hver þáttur af
innlendu efúi getur í raun aldrei
kostað undir 700.000 kr. á sama
tíma og vinsælir þættir eins og L.A.
Law kosta um 80.000 krónur,
þýddir og tilbúnir til útsendingar.
Einn tíðindamaður hélt því hins
vegar ffam að ný stöð yrði að hafa
meira innlent efni en Stöð 2 til að
festa rætur.
Ef af yrði þá verður sent út alla
daga vikunnar — hér er ekki um
að ræða helgarsjónvarp eins og
stundum hefúr verið haldið ffam.
En allt þetta byggist á því hvað
Póstur og Sími ætlar að gera. Það
virðist liggja beint við að fýrirtækið
byggi upp víðtækt dreifikerfi með
ljósleiðurum — það er aðeins
spurning um tíma hvenær slíkt
kerfi verður til staðar. Reyndar má
benda á að slík einokunaraðstaða
sem þessu er samfara myndi líklega
ekki vera leyfð í vestrænum hag-
kerfúm.
Tilhugsunin um að geta sparað
sér dreifikerfi er einmitt það sem
heldur þessum hóp við efnið enda
ffeistandi að fara í samkeppni við
fýrirtæki sem þurfa að borga af
milljarða fjárfestingu í dreifikerfi
eins og reyndin er með RÚV og
Stöð 2. „Þessi nýjasta 600 til 700
milljóna króna fjárfesting Stöðvar 2
er bara della á meðan í raun þarf
bara að þrýsta lítillega á Póst og
síma til að opna fýrir ljósleiðara-
kerfið,“ sagði aðili tengdur þessu
fyrirhugaða samstarfi.
Siguröur Már Jónsson
FIMMTUDAGURINN 25. ÁGÚST 1994 PRESSAN 9