Vísir Sunnudagsblað - 13.11.1938, Blaðsíða 3

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
Páll Steingrimsson:
„Flugust nokkrir á“?
Komið mun það hafa fyrir
ekki all-sjaldan á fyrri tið, að
róstusamt gerðist í brúðkaups-
veislum, einkum er á liófið leið.
Þar voru oft drykkjur stórar og
urðu menn misjafnlega við, er
vínguðinn gekk til sætis liið
innra með þeim. Sumir réðu sér
ekki fyi'ir kæti, er þeir tóku að
finna á sér, kváðust á eða
sungu, lágu í faðmlögum og
„elskuðu alt, dautt og lifandi“,
)eins og þar stendur. — Aðrir,
venjulega fáir menn í liverri
veislu, höfðu alt á hornum sér,
er þeir gerðust ölvaðir, lentu í
kappræðum og stælum — fá-
vislegu og leiðinlegu þrefi og
þjarki um einskisverða hluti. —
Rómurinn hækkaði, heimskan
óx og ofstopinn kynti elda
vonskunnar. Stundum var öllum
deilum skotið undir dóm hnefa-
réttarins. Menn flugust á og
luku þann veg málum sínum.
Og til voru þeir menn, sem köll-
uðu hinar friðsamlegu brúð-
kaupsveislur heldur bragðdauf-
ar. Þeim fanst það beinlínis
sjálfsagður hlutur, að einhverir
meðal lioðsgesta ryki saman í
illu.
Drykkjuskapur allmikill mun
hafa tíðkast í mörgum eða jafn-
vel flestunr meiriháttar veislum
fyrr á tímum — og þá ekki
hvað síst brúðkaupsveislum.
Púns var víst aðal-drykkur-
inn og þömbuðu menn það af
miklum dugnaði. Það var húið
til úr heitu vatni, sem i hafði
verið soðinn kanel-börkur,
rommi og sykri. Þess er og get-
ið, að sumir liafi notað púns-
extrakt saman við rommið.
ISérstakur maður var látinn
blanda púnsið, sá er talinn var
hafa einna mesta kunnáttu til
þess starfa. Þóttist hann tölu-
vert fyi'ir óbreyttum mönnum,
sakir íþróttar sinnar og valda,
enda liafði liann umsjón með
öllum vinföngunum og gætti
]>ess, að menn kæmist ekki i
þau heimildax'laust. — I stór-
veislum mun verið Iiafa sérstak-
ur frammistöðumaður. Ætla
menn að liann lxafi hjálpað
bruggaranum („kj allai'a-
manni“) við púnsgerðina.
Púnsið var blandað i stórum
skálum. Yenjulegir gestir og ó-
ríkir di’ukku úr kaffibolluin,
því að piinsglös munu víðast
livar hafa verið af skornum
skamti. Og þeir höfðu ekki hall-
ann af því. Oftast nær mun
hafa verið fyrir því séð, að glös
væri til handa klerki, brúðhjón-
um og ríkis-bændum.
Það er í fi’ásögum liaft, að
einlxverju sinni hafi föður og
syni lent lxeldur óþægilega sam-
an i brúðkaupsveislu. Hafði
piltui’inn fengið ást á ungri
stúlku, umkomulítilli, en faðir
lians, sterkefnaður bóndi, þver-
tekið fyrir, að þau fengi að eig-
ast. Hann liafði ætlað syni sín-
um stúlku í næstu sveit, og var
sú talin loðin um lófa.
Sonurinn kveinkaði sér við
því, að í’ísa gegn skýlausum
vilja föður síns, enda var þá sú
öldin, að börn hlýddu foreldr-
um sirium að jafnaði skilyrðis-
laust. Pilturinn, sá er hér um
ræðir, lxafði reynt að gera sig
afliuga stúllcunni, en ekki tekist.
Og nú gerðist hann ölvaður í
veislunni og þeir feðgar báðir.
Rifjaðist þá upp fyrir lxinum
unga manni, hverju hann liefði
vei’ið sviftui’, er lionum var
meinað að njóta stúlkunnar,
sem liann unni hugástum og
mundi unna til hinstu stundax*.
Vín-guðinn er máttugur. Og
piltui'inn leit nýjurn augum á
hlýðni-skyldu barnsins, er á-
fengið tók að brýna vilja hans
og bi’jóta niður hin fornu vígi
arf-lielgrar venju.
Sagan segir, að hann liafi
ráðist að föður sínum með
hrakyrðum og þjósti, en karl
farið undan í flæmingi. Var þá
reynt að stilla hinn unga mann,
en hann espaðist æ því meir,
barði á tvær hendur og tryldist
gersamlega.
— Bindið ofstopann, sagði
prestur, cn hlaut ósvikið kjafts-
högg að launum. — Og í sömu
andrá hafði pilturinn ráðist á
föður sinn og lostið liann í and-
lit, svo að blóð stökk um hann
allan, en karl hrataði við og
fell á gólfið. — Guð varðveiti
mig og okkur öll, sagði móðir
drengsins, og tók að stumra yf-
ir rnanni sínum. En margir
senn réðust á hinn trylda yngis-
mann og léku liann illa. Þeir
voru fullir og vitlausir!
Faðii’inn sá hvað veiða vildi.
Hann lá endilangur á skála-gólf-
inu og kraup kona lians hjá
honum.lHún var að leitast við
að stilla blóðnasirnar.
Honum leist ekki á aðfarirn-
ar, reis upp til hálfs og rnælti
þrumandi röddu:
— Sleppið lionum, illfúsu
skræfur — ella er mér að mæta!
Svo bætti hann við i hálfum
hljóðum:
— Þetta hlaut svo að fara. —
— Og liver veit nema eg hafi
verið að bíða eftir þessu —-
þessu mannsbragði — —
Styddu mig, kerling. — Eg ætla
að tala við strákinn.
Síðan færðist hann á knén og
komst slysalaust í sæti.
Nefdrey’i'inn flaut um skegg
og bringu, en var þó heldur í
rénan. Konan vildi lialda áfrarn
að þeri'a blóðið, en karl ýtti
lxenni frá sér og mælti stygg-
lega:
— Burt með alla klúta og
tuskur! Eg tek bai'a í nefið og
læt svo þar við sitja!
Að svo mæltu þreif lxann til
ponlunnar og stútaði sig. Og
blóð og tóbak varð að rauð-
brúnum graut, sem læddist með
hægð niður í skegg-reifi stór-
bóndans. — Svo kallaði hann á
son sinn.
Og drengurinn kom til hans,
kaldur og tvíráður á svip. Kai'l-
imi tók hönd hans og mælti:
— Þú hefir svarið þig í ætt-
ina, gi’eyið — föðurættina þína!
Þú ert fyrsti maðurinn, sem
mér hefir varpað til jarðar í
éinu höggi. Eg erfi það ekki við
þig. Mér þykir beinlínis vænt
um það — og hefi eg þó orðið
fyrir mikilli lægingu. Það sýn-
ir nxér, að skapið er mikið, hug-
urinn ódeigur og IiöikMm stvrk!
— Eg liefði gert það sama i þín-
um sporum — hegðað mér ná-
kvæmlega eins. — — Tak nú
hest þinn, strákur, og rið sem
hvatast á fund stúlku þinnar!
-— Seg henni frá mér, að vel-
konxin skuli hún vera á okkar
heimili. — — Nei — nei — eng-
ar þakkir, engan leikaraskap —
ekkert hangs! — |Út með þig —
iog svo af stað, ormurinn þiim!
Og pilturinn fór. En karhnn
mælti svo hátt, að allir heyi’ðu:
— Hann er alt að einu og eg
var á lians aldri — alt að einu
— alt að einu! — Og réttið mér
nú púns-kolluna, drengir!
__0__ f
Sira Jónas Jónasson lætur
þess getið í „Þjóðháttum“ sin-
um, að það sé í frásögur fært
um Flóvent hinn sterka Jónsson
á Jórunnarstöðum í Eyjafirði,
að liann liafi jafnan spurt, er
veisla var lialdin einliversstaðar,
eftir að liann var örvasa orðinn,
livort hún „hefði verið væn“.
Menn létu venjulega heldur vel
yfir því. Þá spurði Flóvent karl-
inn, hinn gamli berserkur: -—
„Flugust nokkrir á?“ — Og ef
þvi var neitað, var liann van-
ur að hreyta út úr sér: „Ja -—-
svei! — Það hefir þá litið gagn
verið í henni!“
—o—-
Flóvent þessi andaðist laust
fyrir 1800. Hann hafði verið
mikill drykkjumaður og afrend-
ur að afli. — Hann var langa-
langafi sira Jónasar á Hrafna-
gili.
MAX SCHMELING,
þýski hnefaleikamaðurinn, sést hér liggjandi á sjúlcrabeði eft-
ir viðureignina við Joe Louis. Við rúnxið stendur Max Ma-
hon, þjálfari hans.