Vísir Sunnudagsblað - 25.02.1940, Blaðsíða 4

4
VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
A ð þessu. sinni birtist ekki nein frásögn frá stgrj-
aldaratburðum, eins og raunverulega er ætlast
til með þessum greinaflokk, heldur er getið um störf
breskra þingmanna í hernum og hvernig þeir regna
af fremsta megni að gæta skyldu sinnar á hvoru-
tveggja staðnum: Á vígvellinum og í þinghúsinu. Þá
er enn getið um það i eftirfarandi grein, hvernig ýms-
ir kunnuslu stjórnmálamenn Breta gegna eða hafa
gegnt vandamiklum störfum í hernum og hlotið þar
hreystiorð.
FRÁ STRÍÐINU:
Þingmenn í
herklæðum.
í heimsókn hjá breska flughernum í Frakklandi.
Balfour, aðstoSarflugmálará'Sherra, talar viS flugmenn, sem ætla í
leiðangur til þess að gera loftárásir. Sprengikúlurnar liggja tilbún-
ar og á aS fara aS koma þeim fyrir í flugvélunum. — Balfour var
flugmaSur í Heimsstyrjöldinni.
1 Bretlandi eru nokkrar stétt-
ir manna undanþegnar her-
þjónustu. Þessi forréttindi hafa
þingmennirnir ekki. Ástæðan
er ekki sú, að Bretum þyki
minna til þingmanna sinna
koma en þeirra borgara, sem
undanþágu hljóta, heldur hin,
að það er þingið, sem setur her-
skyldulögin og þess vegna ber
þingmönnum skylda til að bera
sömu byrðar og aðrir borgarar.
En þetta fyrirkomulag hefir
auk þessa þann kost, að þingið
fylgist miklu betur en ella með
aðbúnaði hermanna á hinum
ýmsu vígstöðvum á landi, sjó
og í lofli. Það er engin ástæða
til að óttast það, að hermenn-
irnir eigi ekki sína fulltrúa á
þingi, þegar sjálfir þingmenn-
irnir gegna herþjónustu. Þing-
maður, sem fer í herinn, Ieggur
ekki niður þingmensku, heldur
gerir hann sitt besta til að
rækja bæði störfin eftir því
sem kostur er á. Allir hermenn
fá öðru hvoru fri, og í frii sínu
sest hann á bekk með öðrum
þingmönnum og tekur þátt i
lausn vandamálanna með þeim.
Auk þess er það trygt, að engar
misfellur á stjórn liersins eða
aðbúnaði hermanna geta farið
fram hjá þingmanni, sem sjálf-
ur er í hernum, og getur hann
þá þegar borið fram umkvart-
anir sinar í þinginu.
Þingmenn Breta eru lítt fyrir
það gefnir að bera herklæði og
heiðursmerki, frekar en aðrir
landar þeirra. Þess vegna er
samkunda þjóðarinnar til að
sjá ekki herskárri eða víga-
barðalegri en önnur lýðræðis-
þing og þess vegna ekki eins
skrautleg og þing einræðisrikj-
anna, þar sem allir þingmenn
bera einkennisbúninga og'-lieið-
ursmerki. En þó hafa líldega
fleiri hreskir þingmenn pei’-
sónulega reynslu af hernaði en
nokkrir þingmenn aðrir, hvað
sem einkennisbúningunum líð-
ur. Tökum til dæmis ríkis-
stjórn, sem er skipuð mönnum
úr öllum flokkum og stéttum.
Ef það dytti í þá einn góðan
veðurdag að rnæta á þingfundi
í einkennisbúningum og með
þau heiðursmerki, sem þeir
liafa rétt til að bera, þá er liætt
við að lítið yrði úr skrauti
þýska í’íkisþingsins og víst er
að Göi’ing marskálkur yrði
grænn af öfund.
Winston Churchill er til
dæmis ofursti að nafnbót, og á
liann fjölda heiðursmerkja fyr-
ir hreysti í orustum. Hann var
í breska alríkishernum frá 1895
til 1901 og árið 1916 barðist
liann í Frakklandi frá því liann
hætti að vera flotamálaráðherra
og þar til hann tók aftur þátt
í ríkisstjórninni. Anthony Eden
var kapteinn í fótgönguliðinu í
Fi’akklandi frá 1915 lil 1918.
— Duff Cooper er fyrrver-
andi riddaraliðsforingi og ber
eitt virðulegasta heiðursmerki,
sem hermanni getur hlotnast
fyrir hreysti. Halifax lávarður
var áður ofursti í riddaraliðinu.
Oliver Stanley, sem nú er
hermálaráðherra, tók þátt í
stríðinu 1914—1918. Hann var
majór í stói’skotaliðinu. Hore-
Belisha, fyi’irrennari lians, var
kornungur þegar hann gekk í
herinn 1917, en hann var búinn
að vinna sér ofurstatign árið
1918.
Chatfield lávarður, sá ráð-
herrann sem stjórnar samvinnu
allra herja Bretaveldis, tók þátt
í hinni nafnkunnu orustu við
Jótlandssíðu. Hann stjórnaði þá
flaggskipinu „Lion“ i flotadeikl
Beatty’s aðmíráls. Ernest
Brown verkamálaráðherra réð-
ist í liei’inn 1914 í herdeild
íþróttamanna. De la Warr lá-
varður var í síðasta ófriði full-
gildur lxáseti á togara, sem
slæddi tundurdufl.
Þessi upptalning gefurnokkra
hugmynd um þá reynslu sem
einstakir meðlimir í’íkisstjóm-
arinnar hafa af hernaði, og eru
þó dæmin tekin af handahófi.
En það eru fleiri en sjálfir
stjórnarmeðlimirnir, sem verið
hafa í stríði. Tveir þýðingai*-
mestu stjórnmálamenn Breta
utan ríkisstjórnarinnar, eru
líka þaulkunnugir á vesturvíg-
stöðvunum. Attlee majór, for-
ingi verlcalýðsflokksins, stjórn-
aði einum fyrsta skriðdrekan-
um, sem notaður var, og Sir
Archibald Sinclair, foringi
frjálslyndra stjórnarandstæð-
inga, var majór í lífverði kon-
ungs, áður en hann fór að gefa
sig við stjórnmálum. Hann var
í fyrstu vélhyssudeildinni, sem
send var til Frakklands í ágúst
1914.
En enginn þessara manna
hefir náð kosningu vegna
reynslu sinnar af hernaði. Allir
hafa þeir verið kjörnir þjóð-
fullti’úar á friðartimum, þegar
engum var ófriður i hug. Dæm-
in sýna aðeins, að margir mestu
áhrifamanna Breta vita vel,
hvað ófriður er og að hermenn
Bretaveldis geta átt það víst að
hlutur þeirra verður ekki fyrir
borð borinn vegna vanþekking-
ar þeirra, sem heima sitja og
stjórna, allra sist þegar sjálfir
hermennirnir eiga jafn-marga
og góða fulltrúa úr sinum hóp,
sem sæti eiga á þingi.
Þjónustustúlkan: „Má eg ekki
heimsækja unnustann minn á
sunnudögum ?“
Húsmóðirin: „Hvað heitir
hann?“
Þjónustustúlkan: „Eg veit
það nú elcki ennþá. Eg er alveg
ókunnug hér“.
Þinghússbyggingin breska.