Vísir Sunnudagsblað - 01.09.1940, Blaðsíða 6

6
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
alt til, a‘ð hafa farið hana. Þann-
ig var mál með vexti, að eg liafði
um nokkurra ára skeið — núna
blygðast eg mín fvrir að segja
frá því — verið saupsáttur við
nágranna minn, bónda einn í
þorpinu. Tilefnið var ekki ann-
að en hörð orðasenna út af engu
— eða svo litlu, að eg man ekki
ft-amar af hverju hún var. Svo
jókst þetta koll af kolli gegnum
misskilninga og tilviljanir, uns
fullur fjandsþapur var risinn á
milli okkar. Þrátt fyrir að sökin
væri síður mín en hans, gerði
eg liverja tilraunina á fætur ann-
arri til að sættast við hann. Eg
sendi hvern nágranna minn á
fætur öðrum til að leita sátta
við hann, en þeir hrukku af hon-
um eins og liögl af stáli. Hann
reyndi að særa mig við hvert
tækifæri sem honum bauðst, og
þó að liann tæki undir kveðju
mína, þá var kveðjan svo köld
og augnaráðið nístandi, að
lirollur fór um mig. Hann kom
aldrei til minnar kirkju, en sótti
kirkju til annars prests, að mér
var sagt.
Þá bar það við dag nokkurn
í óveðursútliti, að eg varð að
skreppa burt í bifreiðinni minni.
Bráðum féllu fyrshi stóru drop-
arnir og i vestrinu lirönnuðust
koldimmir skýjabólstrar upp á
himininn. Þá sá eg alt i einu
hvar fjandmaður minn kom ut-
an af ökrunum og stefndi í veg-
inn fyrir mig. Hann viðurkendi
seinna fyrir mér, að hann hefði
alls ekki ]>ekt mig fyr en um
seinan. Eg hugsaði aftur á ipóti
með sjálfum mér: „Þetta er ráð-
stöfun guðs,“ og bað liann að
leggja mér rétt orð í munn á
Jiessu veigamikla augnabliki, svo
eg gæti gert óvin minn að vini.
Bæn mín var heyrð. Eg opnaði
dyrnar á bifreiðinni minni og
bauð bóndanum inn. Hann ]>áði
boðið og settist. I fyrstu var
hann vandræðalegur og virtist
blygðast sin fvrir að hafa þegið
boðið. Verst gekk þó að fitja upp
á einhverju samræðuefni. Loks
herti eg upp hugann og tók að
ræða af fullri djörfung um deilu
okkar og fjandskap. Eg gal þess
hvað mér þætti leiðinlegt, bæði
vegna okkar beggja og vegna
sóknarinnar í heild, að við
skyldum endilega þurfa að vera
á öndverðum meiði. Jafnframt
bað eg hann innilega afsökunar
á þvi sem eg hafði gert á hluta
hans, eða honum til skapraunar.
Þetta reyndist rétti lykillinn
að læsingunni. Bóndinn dró hið
annars kúldalega auga sitt i
pung og sagði: „Nei, sökin var
min, preatur góður. Mér leiddist
þt ttft þras okkar alt&f, ?n eg gat
Hernaðarskýrslan.
Smásaga eftir Iwan Sworykin.
Alburðurinn sem hér ræðir
uni, skeði í Pétursborg í mars-
mánuði 1840. Sumir gætu ætlað
að sagan væri uppspuni einn, en
hún er sönn.
Þennan marsmánaðardag bélt
sveit úr 3. herfylkinu vörð um
Vetrarhöllina — bústað Niku-
lásar I. Rússakeisara. Veðrið
hélst gott fram eftir deginum
en um kvöldið hvesti á vcstan
og særokið þyrlaðist yfir borg-
ina og öldur gengu frá liafi inn
yfir ísilagða Newána. Víða
brotnaði ísinn á ánni, en rigning
og krapi skófst yfir á glugga
Vetrarhallarinnar. í varðskýlinu
var hlýtt og notalegt og liver
varðmaður var samkvæmt fyr-
irmælum á sínum stað. Fyrir-
liðinn, Nikolai Iwanowitsch
Miller liöfuðsmaður, var búinn
að heita sjálfum sér rólegri nótt.
Undir miðnæltið ballaði hann
sér makindalega aftur í leður-
fóðraðan foringjastólinn, nældi
vasaklútnum með títuprjónum
á óhreint stólbakið og tók að
lesa í bók að gömlum vana. Þessi
ungi böfuðsmaður var áhang-
andi mannúðarlífsstefnunnar
enda þótt hann vissi að það
myndi ekki verða sér til ncinna
nytja.í framtiðinni.
Um þrjúleytið um nóttina,
ruddist einn undirforingjanna
inn til hans með gauragangi
og öskraði upp í mikilli hugar-
æsingu:
„Ógæfa, lierra liöfuðsmaður,
ógæfa!“
„Hvað segirðu?“
„Óheillaatvik, herra höfuðs-
einhvernveginn ekki fengið af
mér að hætta fyr en nú. ()g til
þess að bæla fyrir brol mitt,
ætla eg að biðja þig, preslur, ef
þú reksl einhverntma á fátæk-
an vesaling eða einhverja bág-
stadda veru að senda hana til
mín.“
Úti leiftruðu eldingarnar.
þrumurnar drundu og regnið
buldi látlaust á rúðum bifreið-
arinnár, en inni var friður sam-
inn eftir margra ára fjandskap.
Eg vona að síðustu, að lesend-
urnir skilji það, að vegna allra
þessara dásamlegu alvika sem
eg lifði með gömlu bifreiðinni
minni, þá sé bún mér miklu.
kærari en sú nýja, euda þótt hún.
hafi verið fánýtur garmur I
ftugum héídra fólks, (Þýtt),
maður, stundi hermaðurinn
upp.
Það virtist sem að hann næði
ekki neinu samliengi í frásögn
sína og ætti erfitt með að gera
sig skiljanlegan. Loks tókst höf-
uðsmanninum þó að fá sam-
liengi í fnásögn undirforingjans
og fá nokkurn veginn skýra
mvnd af því sem gerst hafði um
nóltina:
Postnikow, óbreyttur liðs-
maður, er stóð vörð við eitt hall-
argarðsliliðið, því er sneri út að
bökkum Newafljótsins, lieyrði
alt í einu Um nóttina, að kallað
var á hjálp. Það var maður að
drukna í ánni. Postnikow svip-
aðist um eftir einhverjum sem
gæti komið hinum hjálparvana
til aðstoðar. En þarna á breið-
um en illa upplýstum árbakk-
anum var ekki neina hræðu að
sjá. Neyðarópin heyrðust án af-
láts, en dró þó smám saman úr
jieim eins og að máttur hins
druknaða mans væri að dvína.
Að lítilli stundu liðinni hlaut
Iiann að gefa upp andann ef hon-
um bærist ekki hjálp. Ilinn
góðhjartaði hermaður vissi ekki
silt rjúkandi ráð: Það var að
vísu liægðarleikur að bjarga
manninum úr ánni; það þurfti
ekki annað en hlaupa niður stíg-
inn meðfram bakkahleðslunni.
og rétta honum byssuskeftið.
En Postnikow mátti ekki undir
neinum kringumstæðum vikja
af verðinum, hvað sem í liúfi
var. Honum stóð lagabókstaf-
urinn, herrétturinn, hýðingar-
svipan og fangelsið ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum. En þegar
hann heyrði hljóðið berast æ
neðar eftir ánni og nær sér, og
vissi að það vöru ekki nema
nokkur skref að þessum hjálp-
arvana, deyjandi manni, slóðsl
Jiann ekki mátið Iengur, hann
leit flóttalega í kring um sig,
hljóp niður árstíginn og gal
gripið í manninn, sem marraði
í hálfu kafi niður ána. Þegar
hann var að enda við að draga
meðvitundarlausan manninn
upp á árbakkann, kom þar að
sleði á fleygiferð og í aftursæti
hans sat einkennisklæddur mað-
ur. Þegar hann sá mennina
standa þarna báða holdvota, lét
hann stöðva sleðann.
„Hvað er um ftð vem?“ spurðj
hann höstugt.
„Maðurinn var að drukna“,
svaraðj PostnfkQW Qg benti ú
manninn þar sem hann lá með-
vitundarlaus í snjónum. Svo
flýtti hann sér á varðstaðinn
sinn aftur. Einkennisldæddi
maðurinn dröslaði þeim með-
vitundarlausa upp í sleðann til
sín og ólc með hann til næstu
lögregluvarðstofu þar sem hann
gaf í skyn að hann hefði bjargað^
manninum frá druknun og
lmgði til góðra gjalda fyrir, þvi
að ekki gat sá meðvitundarlausi
vitað hver liafði bjargað honum.
Lögreglumanninum sem yfir-
heyrði komumann, þótti liann
vera grunsamlega þur eftir þetta
björgunarafrek. Honum þótti á-
stæða til að vekja vfirlögreglu-
manninn.
*
Um þessa hlið málsins var
enn ekkert kunnugt meðal hall-
arvarðliðsins. Það var hinsvegar
vitað, að Postnikow, óbreyttur
liðsmaður, hafði farið brott af
varðstað sínum, til þess að
bjarga einhverjum. Þessi hrap-
arlega yfirsjón kom ekki aðeins
niður á þeim seka sjálfum, held-
ur og lílca á yfirboðurum hans.
Postnikow, sem nötraði og skalf
af kulda, var án tafar fluttur til
yfirheyrslu inn í foringjastofu
Millers höfuðsmanns. Þar sem
varðmaðurinn skýrði frá þvi, að
einhver ókunnur maður hefði
tekið þann meðvitundarlausa að
sér og ætlað að koma honum til
næstu lögregluvarðstofu, taldi
höfuðsmaðurinn víst, að lög-
reglustjóra borgarínnar yrði
skýrt frá atburðinum í býti um
morguninn, og að hann myndi
segja keisaranum sjálfum frá
þessu. Það var ekki til selunnar
boðið. Miller höfuðsmaður sendi
skyndiboða til lierdedldarfor-
ingjans með eindregna ósk að
hann kæmi í eigin persónu á
varðstöð keisarahallarinnar.
Swinjin ofursti var í eðli sínu
hjarlagóður maður, en liann var
þó öðrum fremur samvisku-
samur hermaður, strangur og
óvæginn gagnvart hverskonar
yfirsjónum Hann aðhyltist eng-
anveginn mannúðar-lífsstefnu
Millers höfuðsmanns, og hallar-
verðirnir gátu sér nokkurn veg-
inn til, hverja útreið Postnikow
vesalingurinn myndi fá. Það var
um fjögur leytið um morgun-
inn sem hann kom bálvondur
til hallarvörslunnar. Postnikow
var tekinn til yfirheyrslu og þar
jútaöi bann aftuy og aftur sök*.