Vísir Sunnudagsblað - 08.12.1940, Blaðsíða 4

4
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
hestunum og sest að snæðingi.
Að því loknu var eins og menn
vissu ekki upp á hverju ætti að
taka, allir voru fullir af galsa,
eldri sem yngri, engu líkara en
menn væru lausir úr viðjum,
hversdagsleikans, frjálsir, óháð-
ir, glaðir. Börn náttúrunnar i
faðmi fjallanna. Það var fundið
upp á ýmsu til glaðværðar og
,man eg fæst af því, nema að
síðustu fann einhver gárunginn
upp á því, að best væri að baða
hundana. Mér leist illa á þá
uppástungu, því eg bjóst við að
hundur sá, er mér fylgdi og far-
ið hafði nauðugur í ferðina, því
hann var mér ókunnur, inundi
firtast og hlaupa heim. Fór eg
því í mesta grannleysi þess á leit
við hundabaðarana, að vægja
honum og bar fram ástæðuna.
En eg þekti ekki þau lög, sem
hér ríktu, því þá liefði eg látið
það vera, því vera má þá, að
hann fyrir tilviljun hefði slopp-
ið við I>aðið. En óðara en eg
hafði borið fram náðunarbeiðni
mína, var hann nú tekinn og
kaffærður. Þetta kom þó ekki
að sök, enda einungis hressandi
fyrir hundana að vökna, því
brennandi hiti var og sólskin.
.Gangnaforingi skipar nú að
leggja niður allan gáska og
Ieggja á hestana, og var liinu
siðara hlýtt.
Er nú riðið greitt sem leið
liggur austur fjöllin, um lang-
an veg og ekki staðnæmst fyr
en austur við Nýjahraun, eða
við nyrðri enda þess, sem heit-
ir Hrauntagl, en þaðan slcal
hefja gönguna. Er nú allmjög
Iiðið á daginn, eða komið um
miðaftan. Þar sem staðnæmst
er, er slétt grund, að vísu lítið
gróin, en þar er rétt lil að reka
inn í og gangnakofi. Heitir sá
Péturskirkja og er allfrægur
staður a. m. k. frægasti
gangnakofi á Mývatnsöræf-
um. Ivofinn er ldaðinn úr
hraungrýti, en mosa troðið í
holur allar. Hann er það stór,
að þar geta legið inni allmargir
menn, að vísu með þvi að liggja
á gólfi. En Péturskirkja á ýmsa
góða og þarfa gripi, svo sem
gæruskinn mörg, ljósmeti, suðu-
læki, katla, eldfæri o. m. fl„
sem að gagni má koma alls-
'lausum og þjökuðum ferða-
m,anni. Gripi þessa hefir hún
eignast að gjöf, allflesta, en eitt-
hvað þó fyrir áheit, því engu
lakara þykir að heita á hana, en
hálfnöfnu liennar Strandar-
kirkju. Einn gripur.er þó ótal-
inn, en það er bók ein mikil,
ásamt ritföngum, og hvilir sú
skylda á, að allir, sem kirkjuna
gista, verða að skrá þar nöfn
sín og segja sem glegst frá ferð
sinm.
Á þessum fræga stað er nú
staðnæmst, hestar hvxldir, mat-
ast, kaffi hitað og alt búið undir
leitina, sem stendur yfir næstu
8—12 stundir. Eftir að þessu
er öllu lokið, er dytlað að rétt-
inni og þar eru látnir lausu
hestarnir, þ. e. þeir, sem riðið
var austur. Þeir eiga að geym-
ast þar á nxeðan á leitinni stend-
ur og er þeim þvi gefið hey.
Mér var skipað að skrá sögu
ferðarinnar, en eg var satt að
segja ekkert ánægður yfir þvi
starfi, þótlist verða útundan af
glaðværð félaganna, en hlýða
varð eg. Blekið var litlaust og
penninn brotinn og skriftin í
samræmi við það. Að siðustu
urðu allir að skrá nöfn sin með
eigin hendi, til staðfestingar því,
er eg hafði skráð, og var það
gjört umyi-ðalaust, þrátt fyrir
þó eg efist um, að alt hafi ver-
ið sannleikanum saiukvæmt.
Nú byrjar fyrst alvara ferð-
arinnar. Síðasta verk ,áður en
lagt er á hestana, er að drekka
kaffi, og er óhætt að segja, að
það liafi verið svelgt i stórum
sjtil. Var eg hissa á, livað menn
gátu komið í sig af þvi, og var
eg tregur til að drekka sem aðr-
ir, en var inér þá sagt, að það
borgaði sig, þvi þorsti vildi
sækja á menn i göngunni, þar
eð skortur væri drykkjarvatns
á leitarsvæðinu, og mestar lík-
ur væru fyrir, að þess væri eng-
inn kostur fyrr en komið væri
til baka, og komst eg og að raun
um það, að þet,ta var hverju
oi-ði sannara.
Leggja menn nú allir af stað
í einum hóp. Kl. er um 8 að'
kvöldi. Veður hafði verið hið
ákjósanlegasta allan daginfl, en
nú er hann orðinn allhvass á
suðaustan. Ef i suður- er litið,
er sem sjái í kolsvartan vegg
og útsýni all er birgt. Þessu
veldur vei'sli óvinur gangna-
mannanna, sandbylurinn, og
telja fjallakóngarnir hann engu
betri en vetrarbylinn, og víst
ei', að vondur er hann. Öll vit
mattns fýllast af sandi og mold,
manni finsl andlitið skorpna, og
orð verður varla talað nema
snúa sér undan. Yfirleitt líður
manni illa, en hitinn er nóg-
ur. Vindurinn er blátt áfram
volgur og engin hætta á að mað-
ur verði úti, en vilst getur mað-
ur samiarlega. Hér eru engar
götur eða slóðir, það sér fok-
sandurinn um, og ekki sér út
úr augunum. Allir hugga sig við
það, að storminn muni aftur
Jægja með nóttunni. Nú reynir
á foringjann. Hann ber ekki
einungis ábyrgð á mönnum
sinunf og hestum þeirra, heldur
og smalamenskunni.
Foringi okkar reyníst hínn á-
gætasti. Hanli skípar niður liði
sínu með gætni og forsjá; liann
þekkir leitarsvæðið næstuni
sem túnið sitt. Hann skipar
mönnum i flokka, tveimur í
hvern, og eru þeir óvönu látnir
i fylgd með þaulvönum fjalla-
mönnum, og mega þeir ekki
skilja við nýliðana, nema veð-
ur batni og óhætt sé. Skiljast nú
Ieiðir, og óðar en varir eru allír
horfnir i sortann.
Eg er í fylgd ineð ungum
manni en ötulum, þaulvönum
fjallamanni, yfirleitt ágætum
félaga. Við tökum stefnu i suð-
austur, næstum beint í vindinn;
henni eigum. við að halda þang-
að til við rekumst á Jökulsá.
Við getum litið talast við lengi
vel, vegna veðursins, en er frá
líður, fer veður að lægja og um
leið slotar sandbylnum. Opnast
nú smám saman hið dýrðleg-
asla útsýni til suðurs. Fjalla-
drottningin Herðubreið rís úr
sandhafinu lengst i suðri, með
sinni snæhvitu hettu og tigna
svip, og hrifur hún sérhverl
hjarta, og hún verður ógleym-
anleg hverjum þeim, er liana
hefir augum litið.
Eftir á að giska 4 klst. ferð
konuini við að .Tökulsá, Þar
skilja leiðir; félagi minn lieldur
nú í suðvestur, en eg á að halda
norðiir með ánni, þar til eg kem
að sæluhúsi, sem stendur á
ferjustað við ána' á leið austur
á Hólsfjöll. Eg er nú eínn í
faðmi öræfanna. Eg lield nú
norður með ánni. Á stöku stað
eru grasgeirar við liana og þar
liiá vænta fjár, sem eg á að reka
með ittér norður eftir, og segir
nú fátt af ferðum, fyr en eg
kem að sæluhúsi, en þá er eg
búinn að finna nokkrar kindur.
Sæluhúsið er allstórt og reísu-
legt hús, en eyðilegt finst mér
þar og ýmsar reimleikasögur
hef eg heyrt í sambandi við það,
því þar eiga draugar að ráða
húsum. Mig langar af skíljan-
legum ástæðum ekki til að gista
slíka liÖfðíngja og fer því ekkí
inn, en fer þó af baki og virði
fyrir mér Hólsfjöllín austan
megin árinnar. Eg sé veí heim
að Grimsstöðum. Þó stendur
bærinn langt frá ánni. Fleírí
bæi sé eg og, en ekki veit eg
nöfn þeirra. Mér geðjast ekki
þessi eyðilegi staður og yfirgef
hann því fljótt og stefnf í vesl-
ur.
Hér uin bil á míðju leítarsvæð-
inu er stór, gömyl eldborg, sent
heitir Hrossaborg, og sést hún
af öllu leitarsvæðinu, ef skygní
er gott og því hinn ágæitastí
vegvísir. Þangað á egnúaðhalda
og bíða þar rólegur, þar tíl eg
verði var suttnanmannanna- Eg:
rek nú fé það, er eg hafði fund-
ið, á undan mér vestur eftir.
Það er stygt, og áður en varir
hef eg mist sjónar á því, en það
gerir ekkert til, því það er konv-
ið inn í mannhringinn og hlýt-
ur því að koma saman víð safn-
ið, þegar hringurinn þrengist-
Við Hrossaborg er mófendi.
Þar á eg nú að bíða um slmtd.
Eg fer því af baki og spreftf
af hestinum og legst síðan nið-
ur, því eg er þreyttur orðinn.
Hundur minn legst þétt við fæt-
ur mínar, svo þétt, að eg finn
ylinn af skrokk hans, en hest-
urinn fer að bíta þar skamt frá.
En eftir örlitla stund hættir
Iiann því, röltir til mín og þefar
af mér, staðnæmist með fram-
fælurna þétt við hlið mér, heng-
ir niður höfuðið, lygnir augun-
um og hreyfir sig ekki meir.
í þessum. stellingum erum við
nú, maður, hestur og hundur.
Mér finst við vera orðnir bræð-
ur í faðmi öræfanna. Við þegj-
um allir, því ómælisþögnin um-
hverfis okkur er eins og órjúf-
andi veggur. Hér væri goðgá að
lala. Eg heyri ekkert hljóð, bók-
staflega ekkert, nema veikan
andardrátt dýranna. Mér finst
eg vera staddur í helgidómi, og
Péturskirkja
Ljósm.: Hall-
dóra Guð-
mundsdóttir.