Vísir Sunnudagsblað - 08.06.1941, Blaðsíða 1

1941
Sunnudaginn 8. júní
23. blað
mm&z
mmm
Hinn 28. maí s.l. var eitt ár liðið frá uppgjöf Belgíu. Einnig hér á landi var mikið um þetta ritað; var Leopold konungi sérstaklega
hallmælt og hann sakaður um landráð og svik við bandamenn sína. Eitt útbreiddasta blað í Bandaríkjunum, tímaritið LIFE, flutti fyr-
ir nokkru eftirfarandi grein, sem varpar skýru ljósi yfir þessa atburði. Höfundurinn, Mr. Cudahy, leiðir ótvíræð rök að því, aö kring-
umstæður hafi raunverulega verið allt aðrar en ráða mátti af fréttum Bandamanna, því Leopold konungur hefir barizt Iengur en vænta
mátti, eftir atvikum, og farist vel og drengilega við alla hlutaðeigendur. (Birt aS fengnu leyfi Life.)
BELGÍIT-LEOPOLD
Sendiherra Bandaríkjanna JOHN CUDAHY hreinsar konunginn af ákæru um »landráð«
I Af hinum margvíslesu og raunalegu vafamálum, sem heimsstyrjöld II. hefir
1 skapað, hafa fá verið meira umrædd og þó minna skilin til fullnustu, en spurn-
j íngin um það; hvort Leopold III. konungur Belgíu, hafi svikið bandamenn sína
{ eða ekki í orustunni, sem háð var um Niðurlönd í maí s. 1. I þeirri trú að hinn
j virðulegi sendiherra Bandaríkjanna, J. Cudahy, muni vera áreiðanlegasta heim-
I ildin um þetta, bað Life Mr. Cudahy að lýsa atburðum þeim, sem leiddu til þess
I að Leopold gafst upp. Cudahy sendiherra, sem var í síðustu viku einnig að búa sig
1 undir að segja frá áliti sinu um þetta i útvarp C. B. S. gefur lesendum Life hérmeð
! sögulega lýsingu sem sjónarvottur. Grein Cudahy sendiherra fylgir fyrsta full-
I komna hernaðarlýsingin af orustunni um Niðuriönd, og eykur það m.jög við lýs-
\ ingu hans.
I janúar s.l., þegar styrjöldin
hafði staðið yfir í fjóra mánuði,
heimsótti eg Leopold konung
III í hinum íburðarmiklu
baroque-sölum kanungshallar-
innar í Brússel. Kynning mín
var m,eð sérstæðum hætti; það
var ekkert meðmælabréf, ekk-
ert skrifað ávarp né aðrar sæmi-
legar umbúðir eða undirbúning-
ur, sem talizt gæti viðeigandi
við móttöku embættis mins. —
Mér var fylgt inn i mikið og.
loftliátt móttökuherbergi og eg
nálgaðist kommginn. Hann rétti
alúðlega út hendina og brosti
vinsamlega. Þetta var öll hin op-
inbera .kynning mín, sem sendi-
herra hjá Leopold konungi
Belgíumanna.
Hann var í hermannabúningi
landhersins, hár, hermannlegur
og fallegur maður, með einstak-
lega vel skapaðar herðar og
rjótt yfirlit iþróttamannsins.
Síðar, er eg sat á móti honum í
öðrum sal hallarinnar, vakti
þessi takmarkalausa hreinskilni
hans athygli mína; þessi ein-
lægni, sem bar keim af feimni
blandaðri þunglyndislegum
kvíða. Hann hafði mikið Ijóst
hár, breitt hátt enni, avipuxinn
var hreinn og reglulegur, þótt
hann, eins og eg sagði áður,
væri þunglyndislegur.
Leopold konungur og Vilhelmina Hollandsdrottning
ger'Öu árangurslausar tilraunir til aS koma á friði milli ófriSaraöiI-
anna. SíSar urSu þau svo undir flóSöldu stríSsæSisins.
Það var undir forustu Leo-
polds III., að Belgía tók upp ó-
háða stjórnmálastefnu eftir inn-
rásina i Rinarhéruðin vorið
1936, sem gerði Locarnosamn-
inginn að engu. En þegar Loc-
arno var úr sögunni, var það
Ijóst öllum þeim, sem fylgst
böfðu með alþjóðarnálum, að
styrjöld var óumflýjanleg:
Vissa var fengin fyrir því, að
herfylkingarnar yrðu settar í
gang, — það var aðeins spurn-
ing um, hvenær þeta mundi ske.
Með þessari óháðu stjórn-
málastefnu lýsti Leopold kon-
ungur því yfir, að Belgía mundi
upp frá pessu ákveða varnarráð-
stafanir sínar, án þess að taka
nokkurt tillit til þess, sem fyrr-
verandi bandamenn hennar
hefðust' að. Hinh 24. april 1937
gáfu Stóra-Bretland og Frakk-
land, hvort um sig, út yfirlýs-
JOHN OJDAHY.
ingu, þar sem þau sameiginlega
leystu Belgíu frá öllum loforð-
um hennar varðandi Locarno-
samninginn, en gáfu jafnframt
hátíðlegt loforð um að aðstoða
Belgíu þegar í stað, ef til inn-
rásar kæmi. Sex manuðum síð-
ar undirritaði Baron von- Neu-
rath, | utanríkismálaráðherra,
fyrir hönd Þýzkalands, svipaða
yfirlýsingu, þar sem það viður-
kennir þá skyldu, að viðurkenna
friðhelgi Belgíu og vernda hana
fyrir hverskonar ágengni.
Ef vel samdar skuldbindingar
og hátíðlega staðfestar, hafa ein-
hverja þýðingu meðal þjóða,
haf ði Leopold konungur enga á-
stæðu til að vera kvíðafullur, en
samt sem áður var hann kviða-
fullur, þennan janúarmorgun, í
fyrsta skipti er fundum okkar
bar saman. Hann var tekinn til
augnanna af svefnleysi og þótt
hann væri rólegur, sýndu hend-
ur hans, að hann þjáðist af of-
reynslu. En saœt sem áður vildi
hann ekki örvænta. Hann benti
á, að fyrir 25 árum, hefði þýzki
herinn hleypt af fyrsta skotinu