Vísir Sunnudagsblað - 07.06.1942, Blaðsíða 2

2
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Frá Dýrafirði.
segja, sagan gerðist nú ekki þar,
lieldur á Dýrafirði, en eg var
þá á Flateyri við Önundarfjörð.
Þar dvaldi eg í 35 ár. — Jæja,
það gerir nú ekkert til. Nú skaí
eg segja yður söguna. —
Enhverju sinni, þegar Hannes
Ilafstein var sýslumaður Isfirð-
inga, kom togari inn á Dýra-
fjörð og byrjaði að toga í land-
iielgi. Menn á staðnum sendu
el'lir sýslumanni og báðu um
iiðveizlu lians til þess að reka
togara þennan úr firðinum, því
þeim var ekkert um að Iiafa
þetta bákn að veiðum sem sagt
alveg uppi í landsteinum. Haf-
stein kom eftir nokkra bið og
ákvað strax að fara um borð og
tala yfir sökudólgunum. Þessi
togari var enskur. Lagði svo
sýslumaður af stað á litlum ára-
bát og hafði með sér, að mig
minnir, 4 menn. Sýslumaður
staljk embættishúl'u sinni inn
undir jakkann, til þess að hann
ætti hægara með að komast um
horð, því að mönnum var lítið
gefið um að hitta réttarins
])jóna, þegar svona stóð á. Þegar
þeir fclagar koma að skipshlið-
inni setur Hafstein upp embætt-
iseinkennið og verður skipverj-
um hverft við. Lætur skip-
stjóri hleypa heitri gufu út um
púströr, sem var á skipshliðinni
á þeim stað, er báturinn lá upp
að. Iiafstein skipar þá mönn-
um sínum að færa bátinn fram
með skipinu, því gufan var svo
heit, að við lá að hún brenndi
þá. Á einum stað framarlega á
hlið skipsins hékk kaðall út af
því og ofan í sjóinn. Renndu
þeir bátnum að þeim stað og h)k
sýslumaður í kaðalinn og hugð-
ist að vega sig upp eftir honum.
Þetta sjá skipverjar á togaran-
um og skera á kaðalinn. Skiptir
það engum togum, að Hafstein
fellur aftur fyrir sig og lendir
á annari lilið bátsins og hvolfir
honum, með öllum mönnum i,
og fara þeir í sjóinn. Náði sýslu-
maður til tveggja mannanna og
hélt þeim uppi þangað til hjálp
barst að úr landi, en þar höfðn
menn séð atburðinn. Ekki
reyndu skipverjar á togaranum
að hjarga þeim, þó svona væri
komið, og drukknuðu því hinir
mennirnir, sem ekki voru synd-
ir. Þegar Hafstein kom í land,
var hann, eins og geta má nærri
holdvotur og illa lil reika. Varð
hann að hátla þegar í stað og
var hann í hinum mestu vand-
ræðum, því engin föt á staðn-
um voru nógu stór handa hon-
urn. Við sýslumaður vorum
miklir kunningjar og áttum
marga skemmtlega kvöldstund
saman meðan við dvöldum á
ísafirði. Sendi liann nú mann
lil mín með bréf og bað mig að
iitvega sér föt hið bráðasta. Eg
náði í þau og sendi togara með
þau inn á Dýrafjörð. Segir svo
ekki söguna meir, nema það, að
enski landhelgisbrjóturinn
lcomst undan. — Seinna kom
þessi sami togari til Álaborgar.
Fór skipstjórinn á honum, sá
hinn sami, en hann var sænskur,
inn á einhverja knæpu þar í
bænum og gortaði mikið yfir
því, hversu illa hann hefði leik-
ið á íslendingana í þessari för
sinni. Var fréttin þá kornin til
Danmerkur og var karl þessi
tekinn þar fastur og mun hafa
fengið maklega ráðningu fyrir
verknaðinn. Löngu seinna kom
hann svo aftur iil íslands, en
skipið fórst á útleið með allri
áhöfn, undaii Suðurlandi.“
Eg liefi hlýtt með athygli á
sögu gamla nmnnsins og opna
nú munninn á ný til þess að
spyrja: „Munið þér ekki efti'-
fléiri söguin frá gamla timan-
um?“
„Jú, eg skal segja yður aðra.
Hún gei'ðist á Flateyri við Ön-
undarfjörð. +- Norskur maður,
Ellefsen að nafni, hafði hval-
veiðistöð um tíma á Flateyri.
Einhverju sinni "fékk eg heil-
mikið af skelfiski, sem veiðist í
Danmörku og nefnist þar
„0sters“. Það var mjög sjald-
gæft, að þessi skel væri flutt
hingað til lands. Er þetta liinn
ljúffengasti matur og mikið
borðaður í Danmörku. Eg sendi
boð til Ellefsens, sem var inilc-
ill kunningi minn, og spurði
liann, livað liann vildi láta í
skiptum fyrir skelfiskinn. Bað
eg hann ennfremur að senda
mér tvo sterkustu mennina sína
til þess að sækja skel'fislcinn, ef
hann vildi eignast liann. Ellef-
sen sendi mér þau boð, að eg"
skyldi fá eina flösku af Madeira
og ágæta máltíð fyírir liverl
dúsín af skeljum, sem eg gæti
útvegað honum. Var auðheyrt á
bréfinu, sem liann sendi mér, að
liann liélt að eg væri að gera
að gamni mínu. Sendi liann þó
tvo slerka menn til þess að
sækja þessar fáu skeljar, sem
liann liéll að væru. En liér
skjátlaðist Ellefsen, þvi eg állti
tvo stóra poka fulla af þessum
skelfiski, og áttu mennirnir
fullt í fangi með að rogast á
burt með þá. Fyrir þessar skelj-
ar fékk eg svo á annað hundrað
flöskur af Madeira, auk matar-
ins, og þóttist hafa gert góð
kaup. En ekki veit eg hvort
Ellefsen gat sagt það sama.“
„Hafið þér komið til Dan-
merkur, siðan þér fóruð þaðan
fyrst?“
„Já„ oft og mörgum, sinnum.
Fyrst í stað var eg þar á vet-
urna, en hér á sumrin. En nú
eru liðin 50 ár frá því eg kom
síðast til föðurlandsins. Eg er
nú elzti Dani á Islandi, eftir því
sem eg frekast veit.“
„Hvernig lízt j'ður á stríðið ?“
„Illa, eins og öðrum. Eg hata
þá, sem liafa rænt fósturjörð
minni. — Þetta er þriðja stríðið,
sem eg upplifi. Það fyrsta var
árið 1864, milli Dana og Þjóð-
verja. Þá var eg smádrengur.
Eg minnist þess, að við krakk-
arnir vorum látin rifa niður
þræði úr hreinum tuskum, til
þess að setja á sár liermánn-
anna. Var það gert þannig, að
smáþræðir voru smurðir með
sárasmyrslum og síðan settir
ofan í sárin og svo var bundið
utan um.
Eg er i alls engum vafa um
það, að eg lifi það, að sjá fyrir
endann á núverandi styrjöld. Eg
er nú ekki svo mjög gamall enn!
Og eg er viss um það, að landið
mitt verður frjálst aftur.“
„Langar yður ekki heim til
Danmerkur?“
„Nei, eg vil vera hér. Mér þyk-
ir vænt um ísland. Hér hefi eg
Iifað í sorg og gleði og hér vil
eg deyja, sem danskur maður.
Héðan liefi eg fengið svo margt
gott. Konuna mína, sem dó fyrir
6 árum. Við kynntumst á ísa-
firði. Ilún liét fullu nafni Soffie
Nielsen og var dóttir Sophusai'
Nielsen kaupmanns á ísafirði,
en móðir hennar var íslenzk.
Við áttum saman sex börn, sem
nú eru öll komin til fullorðins
ára, og nú bý eg hjá dóttur
minni, Maríu, og manni hennar,
Marinusi Buch.“
„Hver hefir verið yðar bezta
skemmtun á lífsleiðinni?“
„Að sigla. Eg fer niður að
liöfn á hverjum degi, til þess að
sjá sjóinn. Eg elska hafið og
gæti hvergi verið annarsstaðav
en þar, sem eg sæi það.“
Það er farið að líða á kvöldið.
Klukkan er næstum hálf tólf,
þegar eg stend upp, kveð þenn-
an danska öldung og þakka hon-
um fyrir ánægjulega kvöld-
stund.
N ú finnst mér framorðið og
eg labba af stað heim.
í Ástralíu er 530 km. þráðbeinu
„spotti" á járnbrautinni frá Perth
til Port Aug-usta. Er hvergi eins
löng vegalengd járnbrautar án
beygju. Næst kemst Argentína meS
330 km. beina braut og þá Banda-
ríkin með rúmlega 160 km.
Frá Flateyri við Önundarfjörð.