Vísir Sunnudagsblað - 07.06.1942, Blaðsíða 4

4
VÍSIR SUNN UDAGSBLAÐ
fellur þarna i einum ál. Norð-
ar, á vaðinu, fellur hún í mörg-
um álum og var ekki dýpri en
í hné, þegar við fórum yfir
hana. í miklum, liitum getur hún
orðið nokkuð djúp, en er
minnst á morgnana, eins og öll
jökulvötn.
í Landmannalaugum dvöldum
við fram á miðvikudag í bezta
yfirlæti, þó að ekki væri vætu-
laust; skoðuðum næsta um-
hverfið, en vegna slæms skyggn-
is fórum við ekki suður í Jökul-
gil. Við brugðum okkur vestur
yfh- Laugahraun að Brenni-
steinsöldu, rúman hálftíma
gagn. Hraunið er afar úfið, en
fremur hægt yfirferðar. Litauð-
auðgin þarna sem annarsstaðar
á þessum slóðum er ótrúlega
fjölbreytt. f hrauninu skiptist á
ljóst liparit eða biksteinn, sem
kemur fram við hraða storkn-
un líparítsins. í fjöllunum eru
ótrúlega margir litir og ólikir
I Brennisteinsöldu eru nokkrir
hverir, en flest eru þetta lítit
gufuaugu. Einn þeirra var það
kraftmikill, að hvinurinn
heyrðist langar leiðir; þar gufu-
suðum við miðdegismatinn. Á
meðan að maturinn var að
soðna, gengum við upp á
Brennisteinsöldu. f björtu
veðri gæti eg hugsað mér
að víða sæist þaðan, en nú
var skyggni í lakara lagi. Bezt
skyggni var í norðausturátt og
sáum við þar allt að Tungnaá,
en þá tók þokan við. Suðaustur
af Brennisteinsöldu sér niður í
gil og skorninga, og er landið
sundurgrafið og hrikalegt.
Við gengum fram með Náms-
kvisl, sem rennur við norður-
rönd Laugahrauns, heim í laug-
ar aftur. Það er lengri en greið-
færari leið. Þegar við komum
niður að laugunum gengum við
svo að segja ofan á borghlaðna
kofann, sem getið er um í árbók
Ferðafélags íslands. Kvöldið
áður höfðum við verið að leita
að honum en fundum hann
ekki. Það her afar lítið á kofan-
um, því hann ' er grasi gróinn
og kúlumyndaður. Við vorum
varla komnir lieim í tjald aftur,
þegar við heyrðum mannamál.
Okkur datt í hug, að e. t. v. væru
þetta fallhlífarhermenn, en sem
betur fór voru þetta kunningj-
ar okkar. Þau höfðu verið þrjá
til fjóra tíma á göngu frá Land-
mannahelli með því að fara
sunnan við F'i’ostastaðavatn, en
Landmannaleið er fyrir norðan
vatnið. Á meðan við dvöldum
við Landmannalaugar fórum
við i hað oft á dag. Malarbötn
er í laugunum og dýpið allt að
því í mitti.
Á miðvikudag tindir hádegi
héldum við göngumennirnir svo
áfram austur. Nú fórum við
skriðurnar austan i Suðurnám-
um meðfram Jökulkvísl. Þegar
austur fyrir Jökulkvísl kemur,
tekur Kýlingaskarð við. Á veg-
inum sáum við för eftir tvö
reiðhjól og þótti það harla kyn-
legt, en þau urðu okkur oft til
leiðbeiningar þegar vegurinn
varð ógreinilegur. Auðséð var,
að hjólagarpai'nir liöfðu haldið
vestur yfir, vegna þess að víða
höfðu þeir þurft að Ieiða hjólin.
— Seinna hitti eg náunga þessa,
og létu þeir vel af að fara með
x’eiðhjól þessa leið; sögðust víða
hafa getað hjólað og verið tutt-
ugu og eina klst. á ferð milli
byggða. — Þegar við komum
upp á Kýlingaskarð, sáum við
austur i Kýlinga. Litlikýíingur
speglaðist í Tungnaá, skolp-
grárri, en þegar nær kom, sáum
við möi’g svanalijón á ánni.
Sunnar blasir Kii’kjufell við
hömrum girt, en flötin vestan
undir er vaxin fífu. Víða er
grösugt þarna uppi á öræfununx.
Fjölbreyttastur er gróðurinn við
Iaugai-nar og nokkur fjöll eru
þarna, grasigróin upp á efstu
bi’únir, en víða er örfoka land,
gróðursnautt að nxeslu með ein-
staka geldingahnöppum og öðr-
um harðgerðum gróði’i. í Kýl-
ingurn er kofi einn hrörlegur.
Þar er bátur og áhöld til silungs-
veiða. Við áðum í kofanum, því
nú var farið að rigna, og snædd-
um miðdegismat þar. Meðan
maturinn var að soðna, gengum
við upp á Stórakýling, sem kof-
inn er austan í. Utsýnið var ekki
vítt, aðeins vestur yfir Tungna-
á, tæplega lengra svo heitið gæti.
Ekki minnkaði rigningin, og
var ferðinni haldið áfram í átt-
ina að Jökuldalakofa, sem var
næsti áfangastaður. Leiðin er
glögg og fremur greiðfær, þó
þarf að vaða yfir þrjár ár og er
sú dýpst, sem næst er kofanum.
Við nutum ekki útsýnis svo heit-
ið gæti úr því að Kýlingum
sleppti. Landslag er heldur ekki
eins fjölbreytt þarna eins og
vestan Jökulkvíslar. Frá Jökul-
kvísl að~. Jökuldalakofa vorum
við nálægt fimm stundir, klyfj-
aðir eins og við vorum.
Við bjuggum um okkur i lcof-
anum undir nóttina, sópuðum
hann, þvi ekki veitti af þvi, þó
enginn væri kústurinn. Geng-
um síðan upp á fjallið norðan
kofans. Undir kvöldið létti
nokkuð til i lofti, og var dýrð-
leg útsýn af fjallinu, einkum í
vesturátt. I fjarslca sáum við
fjöllin í kringum Frostaslaða-
vatn og Loðmund, en Kirkjufell
og Kýlingafjöllin nær. Fagurt
var að sjá hvernig kvöldsólin
slxein á þau, þannig að ýmist
voru þau sólböðuð eða hulin
skugga. í austri sér yfir á
Gi-ænafjall og er hringinyndað
vatn neðan undir því nefnt
Grænalón. I austrinu og suðrinu
var þokán ennþá og byrgði alla
útsýn að mestu.
Fremur hart þótti okkur rúm-
ið um nóttina; vorum lurkum
lámdir morguninn eftir og
flýttum okkur á fætur. Hingað
til liafði prímusinn okkar verið
í sæmilegu lagi, þó að hann
hefði stundum sótað helzt til
mikið, en nii hljóp eitthvað íra-
fár í hann. Við vissum ekki fyx’r
en liann varð eitt eldlxaf og ó-
mögulegt að komast nálægt hon-
um. Eg dók spýtu og fleygði
lionum logandi niður í hesthús-
ið neðanundir, en skvelti
vatni á gólfið, svo að ekki hlyt-
ist verra af. Mér datt í hug sag-
an unx bóndann, senx keypti sér
primus, exx gleymdi að spyrja
að þvi, hyernig ætti að slökkva
á honum, hitt hafði haixix allt
lært. Hann kveikti á prímusn-
um hjá lcellu siixni, senx vax’ð
mjög hrifin, en þegar slökkva
átti, reyndist það verri sagan.
Hamx skvetti ýnxsu á hann, en
ekki drapst loginn fyrr en prinx-
usimx var konxinn á kaf i bæjar-
lækinn. Eg hélt, að eins ætlaði
að fara fyrir okkur, því alltaf
logaði á verkfærinu. Loksins
höfðum við þó að slökkva á
prímusnum, sem riú vár farinn
að bráðna í sundur. Það var
engu líkara, en að prímusgarm-
urinri hefði þurft að fá þessa
hreinsun, því að aldrei var hann
betri en eftir þetta
i
Rigning var emxþá og öllu
þéttari en daginn áður. Var nú
komið franx á fimnxtudag og
fannst okkur því í’áðlegt að
fara að komast senx fyrst til
byggða, vegna þess, að allt var
að verða gegnblault hjá okkur.
Þann dag gengunx við i Eld-
gjána og vorum fjóra tima eða
þvi sem. næst á leiðinni. Rign-
ingin liafði aukizt þegar á dag-
inn leið, og vorum við búnir
að fá nóg' þegar í Eldgjá koin.
Leiðiii þangað er all seinfarin;-
gil og skorningar. Lítið sáum
við í kringum okkur í gjánni
vegna þoku. Eldgjáin er frenxur
grunn, þar sem vegurinn ligg-
ur gegnum háiia og eru fjöllin
greinilega ldofin i sundur.
Um nóttina vorum við í Eld-
gjánni og rigndi þá það mikið,
að allt konxst á flot í tjaldinu.
Á fösludeginum rigndi enn.
Þann dag gengunx við á 6—7
stundum að Búlandl í Skaptár-
tungu. Því nxeir senx við nálg-
uðumst byggðina, því bjartara
varð i lofti. Leiðin er eflaust
fögur í hjörtu veðri, en við sá-
um litið af þeirri fegurð. Ilelzti
farartálminn úr Eldgjá í hyggð
er áin Ófæra. Ekki var hún
dýpri en í hné, en kunnugir
segja, txð oft sé hún niikið dýpri.
Á þessum slóðum eru vet<a-
merkin frenxur óglögg og mik-
ið vatnsrennsli á vinstri liönd;
nxest af því er Eldvatnið, áll úr
Skaplá en Ófæra nokkuð, og
þarf að gæla þess að fara fyrir
vestan það suður heiðarnar.
Fýrsti bærinn, senx koinií
er að, heitir Svartinúpur.
Hann er skanmxt fyrir sunnan
afréttargirðinguna, en liefir ver-
ið í eyði fiá því Katla gaus 1918.
Þegar við konxum að Búlandi,
hlautir og göngumóðir, var að
létta í lofti. Okkur var tekið
með ágætum og veittur hiriri
bezti heini.
Þó að veði’ið væri ekki sem
hezt þessa viku, senx við voi’-
um á fjöllunum, verður göngu-
ferðin austur Landnxanixaleið
okkur ógleyinanleg. Fjölhrej’tni
landslagsins, Landnxaniialaugar,
kyrrð öræfanna, erfiði göng-
unnar og öll æfintýrin, sein, við
lentunx i, geynxast í luiguin vor-
um og vekja hressandi eiidiir-
nxinningar. Mörgunx ’kann ef til
vill að finnast of erfitt að.ganga
hundrað kílónxetra á einni viku,
en ekki eru það nenxa 14 kiló-
metrar- á dag ■ áð- ’jafriáðiv 'crg
erigum' getur fpndizt - þáð áieift'
þrekvirki;