Vísir Sunnudagsblað - 11.10.1942, Blaðsíða 1

LOWELL THOMAS:
úðarlegii* Húnar«
taka liarn til fanga.
f tveim fyrstu köflum frásagnar þessarar, sem er tekin úr bók
eftir ameríska blaðamanninn Lowell Thomas, er skýrt frá för
kafbátsins U—151 vestur um haf og upphafi hernaðaraðgerða
hans undan ströndum Bandaríkjanna. Þegar frásagan hefst
að þessu sinni, hafa kafbátsmenn sökkt sex skipum, og það er
búið að tilkynna öllum sjófarendum, að siglingar séu ótryggar
vegna þess að þýzkir kafbátar sé að verki.
Loftskeytamennirnir fengu
okkur margvislegt lestrarefni,
sem þeir heyrðu stöðvar á landi
senda um okkur. Snemma að
morgni þess 3. júni var tilkynnt,
að sézt liefði til okkar undan
Hatteras-höfða. Yið vorum,
hvergi nærri þar, því að við lág-
um þá einmitt í leyni nokkurn
spotta undan Chesapeake-flóa.
önnur fregn skýrði frá því, að
sézt hefði til kafbáts undan
Block-eyju, en liún var enn
Iengra frá hinum raunverulega
felustað okkar. Um hádegi vor-
um við sagðir 25 mílur suðaust-
ur af Barnegat. Okkur datt i
fyrstu í hug, að aðrir kafbátar
liefði verið sendir á eftir okkur
vestur um haf, en vissum þó,
að það gat ekki átt sér stað.
Þessar fregnir voru bara liinar
venjulegu flugufi’egnir, sem
komast á kreik eftir hvern stór-
viðburð. Hinsvegar lilaut þetta
að leiða lil þess, að sjófarendur
og aðrir héldu, að margir kaf-
hátar væri að verki undan
ströndinni. Það hlaut að skapa
glundroða á sviði siglinga og
verða til þess að tundurspillar
yrði sendir út af örkinni til þess
að leita þessara „drauga-kaf-
báta“. Þeir máttu leita þar sem
þeir vildu, meðan |>eir komu
ekki nærri okkur.
Um Idukkan þrjú heyrðum
við mörg neyðai’merki frá skipi,
er var statt í Delaware-flóa.
Okkur varð strax hugsað til
tundurduflanna, sem við höfð-
um, rennt í sjóinn þar. Þau
komu auðsjáanlega að tilætluð-
um notum. Skipið, sem var að
sökkva, var 6000 smálestir að
stærð, en við heyrðum ekki hvað
það liét. Það sökk fljótt, en
skipshöfnin komst í hátana og
var tekin um horð í skip, sem
átti leið þarna um. Við gátum
lesið alla þessa sögu, enda þótt
loftskeytin væri efvki margorð.
Ef til vill vakti það mesta athygli
okkar og jafnframt skemmtun,
að skipverjar sögðu, að skip
þeirra hef ði verið skotið tundur-
skeyti. Enn einn „drauga-kaf-
báturinn“ að verki!
Það mátti lesa það milli lín-
anna í skeytunum, að mikill
órói og óvissa væri ríkjandi
meðfram allri ströndinni.
Hverri fleytu var skipað að
hraða sér til næstu hafnar og
ekkert slcip mátti hreyfa sig
nema i herskipafylgd. Það var
haldið að kafbátur væri í leyni
undan liverri einustu höfn í
landinu. Siglingar trufluðust ó-
trúlega mikið, þvi að skip lágu
annaðhvort í höfnum, til þess
að bíða eftir fylgd, eða þau
læddust með ströndum fram,
alveg upp í landsteinum. Flutn-
inga- og trygginga-gjöld þutu
upp úr öllu valdi. Þetta var að
vísu óbeint tjón, en það var
næstum því eins mikils virði
fyrir okkur og skipin, sem við
sendum, niður á mararbotn. Það
hafði líka verið einn aðaltil-
gangurinn með för okkar, að
reyna að lama siglingar fjand-
mannanna og samgöngur á sjó.
Floti Bandai'ikjanna hóf víð-
tæka leit að þessum kafbátum,
sem sagðir voru meðfram
ströndum landsins og það dró
auðvitað úr líkunum fyrir því,
að við fyndumst. Að því er
fregnir þær hermdu, er við náð-
um í, voru flugvélar í hundraða;
tali sendar til að skyggnast urn
eftir okkur.
Það var ekki fyrr en undir
kveld, að við komum næst auga
á skip, því að þau höfðu flest
hraðað sér i höfn, er þau fengu
aðvörunina um okkur. Skipið,
sem varð á vegi okkar, var fjór-
sigld skonnorta, er hét Samuel
Mengel, frá Pensacola. Var hún
á leið til New York með copru-
farm frá Gullströndinni. Hún
hafði engin loftskeytatæki og
skipstjórinn var sannarlega
undrandi, þegar þýzkur kafbát-
ur kom allt i einu í ljós rétt hjá
skipi hans.
Næsta dag lentum við í hálf-
óþægilegu ævintýri, því að tund-
urspillar Bandaríkjamanna voru
víða á ferli. Við náðum amer-
iskri skonnortu, Edward R.
Baird, er var með timburfarm,
að nokkru leyti á þilfari. Við
rákuin skipstjórann og menn
lians i bátana og settum tund-
ursprengju í skipið. Meðan við
vorum að þessu, komum við
auga á olíuflutningaskip, svo að
við skildum við seglskipið, er
var tekið að liallast allmilvið og
hröðuðum okkur í áttina til
komumanna. Skipið var vand-
lega dulmálað og virtist vera
brezkt. Þar við bættist, að skip-
verjar virtust vera alvanir að
íerðast þar sem mikið væri af
kafbátum, þvi að þeir létu skip
sitt fara í eilifum krákustigum,
jafnskjótt og þeir komu auga á
okkur. Við hófum skothríð af
löngu færi, en skipverjar á olíu-
skipinu svöruðu i sömu mynt og
tókst að komast undan.
Fallbyssudrunurnar kölluðu
óvelkominn gest á vettvang,
nefnilega tundurspilli. Við fór-
um tafarlaust í kaf, en höfðum
þó nánar gætur að því í sjónpíp-
unni, livað lundui’spillirinn
gerði. Hann fór yfir að flakinu
af Baird, sem flaut ennþá á
farmi sinum, enda þótt sprengj-
an hefði brotið skipið allt og
bramlað. Siðan fór hann í hring
umhverfis seglskipið, til þess að
vn-ða það fyrir sér frá öllum
hliðum. Þá kom þrísigld skonn-
orta á vettvang. Herskipið
hraðaði sér í áttina til hennar,
til þess að aðvara hana, en við
fórum úr kafi. Þá kom annar
tundurspillir öslandi, en það var
farið að skyggja svo mjög, að
við vorum ekkert að hugsa um
að fara í kaf. Sigldum við í suð-
urátt, án þess að nokkur tæki
eftir okkur. Þetta liefðum við
ekki getað leikið við Bretland,
en Bandaríkjamenn höfðu held-
ur ekki lært kafbátaveiðar
ennþó.
Við vorum varla búnir að
missa sjónar af tundurspillin-
um, er gufuskip birtist okkur,
og stöðvuðum við það. Skip-
stjórinn réri yfir til okkar með
skipsskjölin. Þetta var e.s. Eids-
vold frá Kristjaníu (Oslo), enn
eitt sykurskip á Ieið frá Porto
Rico til New York.
„Skipherra*, sagði skipstjór-
inn á norska skipinu, „eiginkon-
an mín er með skipinu, og hún
er mjög hrædd. Getið þér gefið
mér tíma til að sefa hana og
taka sarnan pjönkur okkar?“
Við urðum auðvitað við þess-
ari bón hans og biðum, meðan
hann var eins lengi um borð og
hann taldi sér nauðsynlegt.
Þegar skipinu hafði verið
sökkt, héldum við áfram í suð-
urátt alla nóttina, og þegar dag-
aði komum við auga á segl.
Gamall dallur kom til okkar í
hægðum sinum. Þegar varðmað-
urinn fram á — svertingi —
kom auga á okkur, rak hann
upp ámátlegt vein, þvi að okkur
skaut skyndilega upp úr sjón-
um fast við skipið og sendum á
samri stUndu skot fyrir stafn
þess. Rúmur tugur svertingja