Vísir Sunnudagsblað - 11.10.1942, Side 4

4
VtSIR SUNNUDAGSBLAÐ
búnir að taka niður segl og við
ætluðum að fara um borð, þeg-
ar tundurspillir kom i ljós. Hann
stefndi þannig, að hann hlaut að
fara framhjá okkur í ðrfárra
mílna fjarlægð. Við voru búnir
að setja bátkrílið okkar á flot
og gátum ekki farið i kaf i
snatri. Tundurspillirinn hlaut
að sjá okkur, eða að minnsta
kosti skonnortuna, er Iá þarna
með öll segl hefluð upp að rán-
um. Allt komst á háaloft, þeg-
ar menn hröðuðu sér úr bátnum
og flýttu sér ofan í kafbátinn.
Tundurspillirinn breytti ekki
um stefnu. Gat það verið, að
skipverjur á honum væri ekki
betur á verði en þetta? Hann
hreyttí ekki stefnu um einn
þumlung, þaut leiðar sinnar án
þess að virða okkur viðlits og
var von bráðar horfinn út i
buskann. '
Björgunarbátarnir á Samoa
voru aðeins útbúnir með árum
og það hlaut að hafa það i för
með sér, að mennirnir i þeim
yrði að róa óraleið, ef ekkert
yrði að gert. Við sendum því
skeyti til næstu loftskeytastöðv-
ai- í Bandarikjunum og óskuð-
um þess; að skip yrði sent út til
þess að bjarga mönnunum af
Samoa. í svarskeyti var okkur
þakkað fyrir að hafa hugsað svo
fyrir þessu.
Skonnortan Kringsia frá
Kristjaníu, er var á leið til New
York frá Buenos Aires með
jurtaolíufarm, varð fórnardýr
ragmennsku yfirmanna hennar.
Við veittum henni eftirför í þrjá
og hálfan klukkutíma, en hún
brunaði á undan okkur fyrir
fullum seglum og við nálguð-
umst hana aðeins mjög hægt.
Þá fór að hvessa og skonnortan
jók hraðann, svo að bilið á milli
okkar hélzt óbreytt. Svo fór hún
að hafa undan okkur og við ætl-
uðum að hætta eftirförinni, en
vildum þó ekki gera það án þess
að senda henni nokkur skot i
kveðjuskyni, og jafnframt til
þéss aðskemmta okkur.Þaðkom
okkur alls ekki á óvart, að kúl-
umar skyldi ekki draga, en við
vorum steinhissa, þegar skipið
felldi þegar toppseglin og renndi
upp i vindinn. Það hafði staðið
sig vel og hefði hæglega getað
komizt undan, en þessi tvö skot
höfðu bókstaflega skotið skip-
stjóranum skelk i bringu. Við
sendum annað skeyti um að
það þyrfti að hjálpa björgunar-
bátum þessa skips lika, og sökkt-
um því að svo búnu.
Þann 18. júní lentum við 1
höggi við hættulegan andstaeð-
jpg. Við sendura 8000 smálestg
vopnuðu gufuskipi tundur-
skeyti og hæfðum það. Björgun-
arbátar voru settir á sjó og á-
höfnin fór i þá, en við komum
þá úr kafi og héldum til bát-
anna. Skip þeirra hét Dvinsk,
hafði áður verið rússneskt, en
var nú brezkt. Var það á leið
vestur til Newport News í
Bandaríkjunum, til þess að
sækja farm ameriskra lier-
manna. Var okkur sagt, að það
hefði verið vopnað með fallbyss-
um, auk þess sem það var út-
búið með djúpspi'engjum og
tækjum til að slæða tundur-
dufl, svo að það hefði getað orð-
ið okkur skeinuhætt, ef við hefð-
um ekki getað hæft það í fyrsta
skoti. Okkur fannst skipið og
allt, sem það flutti, eiga vel
heima á mararbotni.
„Jæja, piltar, nú ætlar að bera
vel í vdiði“, sagði skipherra
okkar og strauk skeggið í eftir-
væntingu.
Við gátum eiin séð björgunar-
bátana af Dvinsk i fjarska, þeg-
ar stórt skip með fjóra reykháfa
kom í ljós ekki langt í burtu.
Þarna var Kronprinz Wilhelm,
er hafði áður fyrr verið eign
Nord-deutsche Lloyd. Við fór-
um í kaf og ætluðum að reyna
að komast í skotfæri við skipið.
„Skjótið!“ skipaði von Nostitz
og skeytið fór sina leið. En við
fórum á meira dýpi og biðum
þess, er verða vildi.
Sekúndurnar liðu hver af ann-
ari, en ekkert gerðist. Höfðum
við misst marks öðru sinni?
Tundurskeytin.okkar voru far-
in að verða dálítið gömul og ó-
nákvæm. Við hækkuðum okkur
aftur, svo að við gætum rennt
sjónpípunni upp á yfirborðið.
En þá, fullum tveim mínútum
eftir að við höfðum skotið tund-
urskeytinu, kom dimm, þung
sprenging. Húrra! Við höfðum
þá hæft, þrátt fyrir allt! Þá
heyrðum við aðra sprengingu,
hæi'ri en þá fyrstu. Á eftir þeim
komu tvær sprengingar, enn
hærri og nær okkur.
„Djúpsprengjur!“ sagði maður
við mann um allan bátinn. —
Tundurskeytið hafði misst
marks og þeir, sem það var
ætlað, höfðu séð það og gerðu
nú gagnárás á okkur með djúp-
spi’engjum!
„Meira dýpi!“ öskraði skip-
herrann. „Meira dýpi!“
Við höfðum sannaílega ekki
átt von á þessu úti á miðju At-
lantshafi. Þeir voru ekki
„bangnir“ mennirnír á þessu
skipi! Þetta var miög diarf-
léga gert, þegar þess er gætt,
að það vár óraleið’til Iapds og
skipið naut engis stuðnings
lundurspillis. En þeir höfðu ekk-
ert verið að tvínóna við það.
Jafnskjótt og þeir sáu tundui'-
skeytið settu þeir stefnuna á
okkur og létu sprengjunum
rigna allt í ki'ingum okkur.
Við í kafbátnum hugsuðum
aðeins um eitt — að komast neð-
ai’, á meira dýpi! Sjórinn
streymdi inn í bátinn eins hratt
og hægt var, vélarnar gengu af
mesta hi’aða, sem. hægt var að
ná úr þeim, og við stefndum
hratt niður á við. Djúpsprengj-
urnar sprungu í sífellu, sumar
fjarri, aðrar nærri. Báturinn
skalf allur af sprengingunum.
Þeir af áhöfninni, sem höfðu
ekkert sérslakt að gera þessa
stundina, þyrptust að dyrum.
stjórnklefans, til að hlusta á
hvaða skinanir væri gefnar. Þeir
voi'u náfölir. Við sukkum hratt
og bávaðinn af sprengjunum
fór að verða minni.
Þá kvað allt i einu við ægileg-
ur hvellur, sem yfirgnæfði allt
annað. Báturinn skalf allur og
nötraði. Við hlutum að hafa orð-
ið fyrir sprengju. En, nei, við
gátum enn séð hver annan. Ljós-
in loguðu ennþá. Það fyrsta,
sem gerist, þeear sprengja hæfir
kafbát, er að öll í’afmaffnsljós
slokkna. Menn voru sendir um
allan bátinn, til að aðgæta hvort
bilunar hefði orðið vart ein-
liversstaðar. Allt var vatnsþétt.
Eneinn bolti hafði gefið sig og
enffin plata látið undan. Við
höfðum ekki verið hæfðir.
Guð minn góður, livað við
urðum allir fegnir!
Við litum. á dýptarmælinn.
Hann sýndi sextíu og tvo metra,
en báturinn Iiafði einungis ver-
ið revndur á fimmtíu metrum.
Við höfðum. verið svo áfiáðir í
að komast í kaf, að við höfðum
bai’a háldið áfranx niður á við,
únz við voi'um komnir alltof
diúnt. Eg á enn hágt með að
skilja hvernig báturinn stóðst
þenna ægilega þrýsting, en eg
bióst við því á hveriu andai’-
taki þá, að vatnsþunginn mundi
leggia hann saman eins og
eggjaskurn.
„Loftþrýsting!“ öski-aði von
Nostitz.
Loftþi'ýstitækin voi’u sett af
stað.
Dýntarmælirinn sýndi ekki
minni þrýsting, heldur sýndi
hann, að við sukkum enn. Við
vorum í 65, 70. 72, 75 metrurp!
Þrýstingur vatnsins var nú orð-
inn svo mikill, að þrýstiloftið
gat ekki blásið ur geymunum.
„Það er til einskis", var til-
kynnt úr vélarúmínu
„Dælurnar!“ kallaði skipherr-
ann, „og þrýstiloft í geyma þrjú
og fjögur!“
Dælui-nar fóru af stað og
þi'ýstilofts-straumurinn hvæsti
og blés. Það kom ekki að haldi.
Við vorum komnir niður í 82
metra!
„Loftþx-ýsting á alla geyma,“
skipaði von Nostitz. Eg gat séð,
að hann var vonlaus um að við
kæmumst nokkuru sinni upp.
Jafnvel þó að þessi síðasta til-
raun nægði til þess að blása úr
geymunum, þá mundi okkur
skjóta upp á yfirborðið með óg-
urlegum hraða og þar yrðum
við að liggja. Við mundum að
visu geta farið í kaf aftur, en þar
eð við hefðum notað allt þrýsti-
ioft olíkar, mundum við ekki
geta komizt upp á yfirborðið
aftur. Hvað beið okkar á yfir-
borðinu? Djúpsprengjui'nar
voru að visu hættar að springa,
en skipið gat sökkt okkur með
skothi'íð úr fallbyssum sínum.
Við urðum. að fara upp, hvað
sem beið okkar þar. Það var
betra að þui'fa að berjast til
þrautar þar, en að láta lífið eins
og rotta í gildru, án þess að
reyna að bjarga sér.
Síðustu leifar okkar af þxýsti-
lofti seitluðu í geymana. Við
sukkum enn. Mælirinn sýndi 83
rneti'a. Það virtist ótrúlegt, að
báturinn skyldi geta staðizt
þetta lieljarfarg. Svo stóðum
við kyrrir. IJjarta mitt bai’ðist
ótt og títt, er eg leit á dýptar-
mælinn. Vorum við dæmdir til
að vera að eilífu í þessu dýpi ?
Það var ógui’Ieg tiíhugsun.
Loksins fórum við að þokast
upp á við afar hægt, en hraðinn
fór smánx samán vaxandi. Nú
voi-um við komnir upp i fimrn-
tíu metra, svq að okkur var ó-
hætt. Ef við gætum nú bara
verið um kyi’rt í því dýpi um
hríð, eiixa klukkustund eða svo.
En við gátum ekki stöðvað ferð
okkar upp á við. Nú fórum við
að óttast þetta og hi'aðinn jókst
með hvei’ri sekúndu.
Okkur skaut upp á yfirborð-
ið. Umhvei'fis okkur var aftur
bjarlur dagur. Gufuskipið var
hvergi sjáanlegt. Hver maður
hallaði sér að einhverju, er hann
gat stutt sig við. Við vorum
dauðuppgefnir eftir þennan
mikla taugaaæsing.
Björgunarbátarnir af Dvinsk
sáust við sjóndeildai'hringinn..
Við fórum til þeirra.
„Sá gufuskipið ykkur ekki?“
„Jú, það fór rétt hjá okkur,
en skipstjórinn þox'ði ekki að
nema staðar, vegna þess að þið
voruð í nánd og sagðist skyldi
Framh, á 7, síðvj;
í