Vísir Sunnudagsblað - 19.11.1944, Qupperneq 3

VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
miklum tónlistarþingum ytra,
þar sem úrvalslið listamanna er
kvatt til þess að halda uppi
heiðri þjóðar sinnar. Haraldi
Sigurðssyni mun ljúft að ganga
fram fyrir skjöldu á slíkum
þingum. Sigurinn er honum vís,
og Islandi ann hann af -heilum
hug og vill sæmd þess í hví-
vetna.
Utan Kaupmannahafnar hefir
Haraldur tekið þátt í slíkum
hljómleikum í Stokkhólmi árið
1932, og árið 1923 kvaddi ríkis-
stjórn íslands hann til að koma
fram fyrir Islands hönd á nor-
rænum hljómleikum,sem haldn-
ir voru það ár i Lundúnum í
góðg j örðaskyni.
Tók þátt í þeim einvalalið
tónlistamanna frá öllum Norð-
urlöndum. Er því ekki út í hlá-
inn, að í erlendum tónlistarrit-
um hefir Haraldi Sigurðssyni
verið skipað á bekk meðal snill-
inga i píanóleik. (Sbr. bók
Walters* Niemanns, píanóleik-
Utvarpshljómleikar Þeirra
Haralds og Dóru hafa í ríkum
mæli stuðlað að því, að kynna
íslenzka tónlistarhöfunda i hin-
um mikla tónlistarheimi. I
Kaupmannahöfn og Stokkhólmi
er mjög sótzt eftir tónflutningi
þeirra í útvarp. Hefir Haraldur
flutt á þessum vettvangi tón-
verk eftir íslenzk tónskáld:
Sveinbjörn Sveinbjörnsson, Pál
Isólfsson, Hallgrím Helgason o.
fl., og frú Dóra hefir sungið ís-
lenzk lög.
Á þennan hátt er hljómlistar-
mönnum (sérfræðingum) og
söngelskum útvarpshlustendum
heilla þjóða veitt hlutdeild í
íslenzkri tónlist. Verða seint til
fulls metnar svo áhrifaríkar að-
gjörðir til þess að ryðja ís-
lenzkri tónlist braut á glæsileg-
asta hátt, lyfta henni til hærra
sviðs —, gjöra lög oklcar, sem
gædd eru glóð og anda sannrar
listar — „að alheimsborgurum“,
líkt og einn af öndvegis tónlist-
armönnum okkar komst að
orði nýlega.
En megin-viðfangsefni Har-
alds eru hin sígildu verk hinna
miklu tónmeistara fortíðarinn-
ar: Bachs, Haydns, Mozarts,
Beethovens, Chopins o .m. fl.
En Haraldur Sigurðsson hefir á-
kaflega víðtæka og alhliða þekk-
ingu á æðri tónbókmenntum
heimsins, eldri sem yngri. Har-
aldur Sigurðsson hefir einbeitt
starfskröftum sínum í þjónustu
þess háleita í listum, þess, sem
* W. N. f. 1876, Hamborg,
nemandi Riemanns og Rei-
necke. Á heima í Leipzig.
leikarans fræga: Meistei’ des
Klaviers, o. fl. erlend fræðirit).
3
hefir kjarna, innihald, sál,
markmið. Skyldi því engan
undra, þótt hann líti „jazzinn“
óhýru auga og harmaði lítt,
frekar en aðrir andstöðumenn
skipulagsbundins hávaða, er
nefnist stundum „músík“, þótt
sá dagur rynni sem fyrst upp,
að hann ‘ (jazzinn) stigi sinn
allsherjar dauðadans.
Þau Dóra og Haraldur búa í
eigin villu, er þau létu reisa úti í
Charlottenlund. Þar er hlé fyrir
ys og umferð, er jafnan kveður
mjög að í aðalhverfum stór-
borganna. Eins og áður er laus-
lega drepið á, kenna þau hjón-
in mikið í heimahúsum og oft-
ast samtímis. Herbergjaskipun
er því svo háttað, að húsið er
hvorttveggja í senn tónlistar-
skóli með(tveim kennslustofum
og fullkomið nýtizku íbúðarhús.
Þá daga, sem Haraldur kenn-
ir í hljómlistarskólanum, fer
hann jafnan til bæjarins á reið-
hjóli. En sú ferð tekur hann
þrjá stundarfjórðunga hvora
leið.
Þegar lilé verða á kennslu-
störfum fara þau lijónin oft í
náms- og skemmtiferðir til ann-
ara landa, kynna sér þar nýj-
ungar í kennsluaðferðum, hlýða
á fagra hljómleika, sitja við
menntalindir hins mikla tónlist-
arheims, þar sem andinn fær
svifið fleygur og frjáls, auðgazt
og endurnærzt.
Ég hefi hér að framan vikið
að því, hversu mikið við eigum
Haraldi Sigurðssyni upp að inna
sem útverði og traustum mál-
svara Islands erlendis. Hann
hefir gjört garðinn frægan,
heillað hugi manna með list
sinni og miðlað öðrum stórkost-
legum þekkingarverðmætum
með kennslu sinni. 1 stórborg-
um Þýzkalaiíds hefir list hans
verið rómúð, i höfuðborgum
Norðurlanda og síðast en ekki
sizt í hinni fornfrægu háborg
tónlistarmenningar Evrópu,
Vín, borg Haydns, Mozarts,
Beethovens og Schuberts, hefir
Haraldur flutt tónverk meistar-
anna og hlotið afbragðs við-
tökur og einróma sigurhrós.
Ef Haraldur Sigurðsson hefði
ekki verið hlédrægur um skör
fram, hefði honum verið í lófa
lagið með þessa viðurkenningu
að baki að verða ennþá víð-
kunnari sem einleikari á píanó.
Síðar .-—, þegar ritað verður
rækilega um Harald Sigurðsson
og listaferil lians —, mun reyn-
ast auðvelt að færa góð og gild
rök fyrir þessari fullyrðingu
minni.
Laugarvatni, í maímánuði 1942.
Þórður Kristleifsson.
Jón Kristóf'er:
M Y N D I N
I gylltum ramma, á grænu þili,
eða gulu — ég man það ekki í bili —
hékk þessi mynd, sem minningin
geymir, annað hvað sem hendir,
og huga minn til leitar sendir
inn í mannsins innri kenndir,
sem uppdró hana á þynninginn.
Hvað hann sá og hvað hann dreymdi,
hvað hann mundi og hverju hann gleymdi
er gátan, sem ég glími við. —
Myndin var af kvöl og konu,
— kannske grét hún týnda sonu,
sem hún gat við sjálfum honum,
sem hún taldi láns síns smið.
Kannske var það eitthvað annað —
enginn mun nú geta sannað
hvað var hennar harmasök.
En þó ég glöggt og vel það viti,
vægð ég kýs af engu striti —
skissunnar vil ég skilja liti,
því skáld eiga að kunna að öllu rök.
Stundum finnst mér eins og allir
aðrir séu meira snjallir
og muni vita meira en ég.
Þá spyr ég einhvern — Pál eða Pétur
um pensilskáldsins furðuletur,
aulasvip sá upp þá setur
og anzar mér á þenna veg:
Ef ég hefði aðetns vitað,
að einhver þynning hafði litað,
sem þitt, góði, greinir tal,
á því vafi enginn leikur,
að ég hefði hvergi smeykur
skýrt þér hvernig litaleikur
listamannsins þýðast skal.
Ennþá hef ég ekki fundið
úrlausn þess, sem virðist bundið
inn í þessa undramynd.
— En mig grunar, að hér muni
eiga að táknast kvalafuni,
allra tíma eymd og bruni
undan því, sem nefnist synd.
Stavanger, sept. ’38.