Vísir Sunnudagsblað - 19.11.1944, Page 4

4
VlSm SUNNUDAGSBLAÐ
Karl H. Bjarnason:
/
Síiiaon DaLa§káld.
Bæði í blöðum og útvarpi
hefir á hinum síðustu árum
verið skorað á þá, er kynni
hefðu haft af Símoni Dala-
skáldi, að færa í letur endur-
minningar sínar um hann, og
eins það, er þeir myndu af kveð-
skap eflir hann. Sem betur fer
hafa þessar áskoranir ekki orð-
ið með öllu árangurslausar,
eins og hinir ágætu þættir sýna,
er þeir hafa ritað Guðmundur
Jósafatsson, Páll Guðmundsson
og Jón Pétursson, og nú hafa
verið birtir i Sagnakveri Snæ-
bjarnar Jónssonar. Mín kynni
af liinu nafnfræga alþýðuskáldi
voru minni en þeirra, en mér
skilst að þeir, er eiökum hafa
beitt sér fyrir að varðveita
minningu Símonar, líti svo á,
að í þessu efni séu molarnir
líka brauð. Held ég því að við,
sem eitthvað lítið eitt þekktum
hann, ættum ekki að láta skut-
inn eftir liggja, þegar svo hef-
ir verið vel róið i fyrirrúminu,
og til þess að kasta minni völu
í dysina, hefi ég skrifað eftir-
farandi línur. Jafnframt vildi
ég mega taka undir þá ósk, að
þeir, sem enn eiga eitthvað ó-
skrifað, lé'tu ekki undir höfuð
leggjast að færa það í letur.
Eg mun hafa verið á 15. eða
16. ári, þegar eg hitti Símon
Dalaskáld fyrst. Þá átti eg
heima i Miðfjarðarnesseli á
Langanesströnd. Næsti bær er
Miðfjörður og liggur i þjóð-
braut. Það mun hafa verið síð-
ari hluta vetrar, að það fréttist
að Símon Dalaskáld væri á ferð
um Langanes og mundi vera á
austurleið. Þóttist eg viss um
að hann gisti þá í Miðfirði,
varð það að samkomulagi milli
mín og Sveins Jónssonar frá
Vogum í Vopnafirði, sem þá
var vinnumaður í Miðfirði, að
hann léti mig vita — með ein-
hverjum ráðum — þegar Símon
kæmi. Þá var það einn morg-
un, að hundur sem eg átti, Kóp-
ur að nafni, loðinn mjög og
skynsamur vel, lá fyrir dyrum
úti, hafði hann ekki verið heima
daginn áður, en var nú kominn
lieim og virtist vera mjög
hreykinn yfir einhyerju. Var þá
tekið eftir því, að sendibréf var
bundið um háls honum, var það
til mín frá Sveini í Miðfirði og
flutti þær gleðifréttir, að Sím-
on Dalaskáld væri kominn og
gisti í Miðfirði. Nú var ekki til
setu boðið, brá eg við skjótt og
lagði af stað með noklcra aura
SIMON DALASKÁLD
í vasanum til að geta keypt
eina bók af skáldinu, svo nokk-
urt væri þó erindið.
Þegar ég kom í Miðfjörð, var
mér fylgt til baðstofu. Var þá
Símon i óðaönn að yrkja um
eina vinnukonuna og gáði
einskis annars. Var því ekki
annars kostur en biða meðan
mesta kviðan gekk yfir. Veitti
eg skáldinu mjög eftirtekt og
fannst allmikið til um. Loks
kom þó röðin að mér. Skáldinu
var sagt, að hér væri kominn
gestur, sem vildi kaupa bækur
og með hverjum hætti eg hefði
fengið vitneskju um komu hans.
Þótti Simoni mikið til koma og
vildi endilega fá að sjá hund-
inn. Var hann þegar sóttur, því
úti beið hann mín við bæjar-
dyr. Gældi Símon * mjög við
hann og kvað:
Hundurinn loðinn, Kópur, kann,
knýtt um háls með snilli,
flytja boðskap bréflegann
bæja frjáls í milli.
Þá fór Símon að spyrja mig
spjörunum úr, um ætt mína og
uppruna, en þegar hann heyrði,
að Einar. Andrésson frá Bólu
væri afi minn, komst hann all-
ur á loft, því Einar væri allra
bezti vinur sinn. Sagði mér síð-
an ýmislegt um hann og að fólk
hefði fastlega trúað því, að Ein-
ar væri göldróttur. Sagði hann
mér ýmsar sögur af því, þ. á
m. voru sumar þær sögur, er frú
Gunnfríður, listakona, birti ný-
lega í „Straumhvörfum“. Svo
bætti Símon við: „Eg trúi nú
ekki mikið á galdrana hans, en
hann tók eftir mörgu og vissi
því fleira en fólk ahnennt, en
— þó — eitthvað kunni hann
fyrir sér‘„----
Seinna um daginn hélt Símon
áfram ferð sinni og fylgdum
við Sveinn honum austur að
Djúpalæk og drógum á sleða
bókaböggul hans, sem var all-
þungur. Um það kvað Símon:
Karl og Sveinn minn, kátir tveir
kaldan troða freða,
bækur mínar, þegnar þeir,
þungum draga á sleða.
Mörgum árum síðar (1912—
13) hitti eg Símon Dalaskáld
aftur. Þá var eg fluttur austur
á Eyrarbalíka, var þar við
prentsmiðjuna. Kom þá Símon
austur þangað til að vera við
prentun Bólu-Hjálmarssögu.
Lét hann og prenta þar fyrir
sig ýmislegt fleira. Þegar Símon
kom austur, var fylgdarmaður
hans Guðmundur, auknefndur
„dúllari“. Bar hann bækur og
handrit Símonar í buxna-görm-
um af skáldinu; átti hann svo
að fá þær i kaup, er farangri
væri skilað á ákvörðunarstað.
. Alltaf gekk „Gvendur dúllari“
á eftir Simoni í hæfilegri fjar-
lægð; var það virðingarmerki
hans við skáldið. Að öðru leyti
var samkomulagið milli þeirra
upp og ofan.
Þegar Símon Dalaskáld kom
til Eyrarbakka, kom hann þeg-
ar inn í prentsmiðju. Spurði
hann okkur prentarana að heiti;
sagði eg honum nafn mitt. En
þegar hann heyrði það, sagði
hann: „Já, góðurinn minn, við
höfum sézt áður fyrir mörgum
árum, en — hvar var það nú?
Jú, austur í Norður-Múlasýslu.
Þú ert sonarsonur Einars And-
réssonar frá Bólu, vinar míns.
Hann var bæði skáld og galdra-
maður, góðurinn minn.“ Siðan
rifjaði liann upp það, sem sagt
er hér að framan um fyrstu
kynningu okkar og fór með vís-
una um „Kóp“ og margar fleiri
visur, er hann orkti i það sinn.
Sumu hafði eg gleymt, en kann-
aðist við, er hann rifjaði þær
upp. Furðuðum við okkur á
minni hans og hvað hann fór
rétt með ýms smá atvik frá
þeim fundum okkar. Konan
min lá veik um þær mundir,
og vildi Símon endilega yrkja
um hana kraftakvæði, svo að
henni batnaði. Kvað hann síð-
an til hennar vísur nokkrar,
sem nú eru týndar. Kvað hann
lienni i\ú mundi batna, því
kraftur fylgdi kveðskap sínum.
Þetta varð orð og að sönnu.
Konu minni batnaði í það sinn
og. innan skamms. Sagði þá
Simon: „Með guðs hjálp og
minni tókst það, góðurinn
minn“.
Símon Dalaskáld var all-stór-
brotinn í framkomu stundum
og ekki gott að gera- honum til
hæfis. Stundum gat hann verið
skemmtilegur, helzt i fámenni
og þar, sem hann mætti hlýju
og skilningi.. Hann var og fróð-
ur um margt og tók eftir ýmsu,
og hafði þá til að notfæra sér
það, ef svo stóð á.
Þegar hann kom austur á
Eyrarbakka í þetta sinn, var
hann í vesti góðu, dropóttu. Lét
hann bera á því allmikið, sagði
Hannes ráðherra Hafstein hafa
gefið sér. Þóttist hann góður af
og hafði látið taka mynd af sér
í vestinu. Mynd sú var síðan
gefin út á póstkorti og hefir
hún síðan birzt, bæði í blöðum
og tímaritum, og er mjög lík.