Vísir Sunnudagsblað - 19.11.1944, Síða 7

VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
7
Maðurinn, sem hefir hlotið nafnið
„FRANSKI
Síðustu mánuði hefir Efri-
Savoiahérað í Frakklandi verið
vettvangur hamslausrar baráttu
milli franskra föðurlandsvina
annarsvegar og franskrar lög-
reglu, vopnaðra lögreglusveita
og hiníiar svo nefndu frönsku
herlö'greglu hinsvegar.
Hingað til hefir sveitum föð-
urlandsvinanna ekki aðeins tek-
izt að halda stöðvum sínum,
heldur hafa þær í mörgum til-
fellum getað hrundið öllum á-
rásum og bakað nazistunum og
fylgifiskum þeirra mikið tjón.
Og þetta hafa föðurlandsvinirn-
ir getað, þrátt fyrir æðisgengn-
ar tilraunir Vichy-stjórnarinnar
til að bæla hreyfingu þeirra
niður. Þessi barátta, sem lýsir
þeim ásetningi Frakka að heyja
bapáttuna við hlið sameinuðu
þjóðanna, hefir vakið aðdáun
alls heimsins. Menn á öllum
aldri, án tillits til þess, hvaða
stjórnmálaskoðanir eða trúar-
skoðanir þeir aðhyllast, verka-
menn, stúdentar, liðsforingjar
og menn úr franska hernum
fyrrverandi, í stuttu máli allir,
sem kusu heldur hörku og eymd
þessa hættulega lífs, en hina ó-
hjákvæmilegu andlegu hrörn-
un í Nazista-Þj'zkalandi, taka
virkan þátt í þessari baráttu.
Það þurfti á miskunnarlaus-
um, ofstækisfullum og stál-
ábyggilegum fylgismanni Þjóð-
verja að halda, til þess að halda
uppi meiriháttar refsiaðgerðum.
Það var augljóst, að rétti mað-
urinn til þessa var Joseph Dar-
nand. Hann var með öllu ó-
þekktur i mestum hluta heims-
ins til skamms tíma. En nú er
nafn hans tengt við blóðsúthell-
inga. og ógnarstjórn, sem að-
eins á sér hliðstæðu í fyrir-
mynd sinni. Þ. e. stjórn Himm-
lers, Heyderichs og Franks.
Hver er hann? Hann er fædd-
ur fyrir 46 árum í Jurafjöllum
og þar eð hann er bóndasonur,
naut hann aðeins barnaskóla-
menntunar í æsku sinni. Hann
réðist til húsgagnasmiðs, en fór
brátt frá honum og tók nú að
vinna í brauðgerðarhúsi. Hann
var ekki fyrr kominn í þessa
atvinnu en styrjöldin 1914
brauzt út. Hann var 16 ára þá
og óskaði einskis frekar en að
komast í herinn, en var gerður
afturreka, vegna þess hve ung-
ur hann var. Aðeins tveim árum
síðar var liann tekinn að berj-
ast í 166. fótgönguliðsherfylk-
inu sem sjálfboðaliði, og hern-
aðarskýrslurnar sýndu brátt, að
HIMMLER".
hernaður var honum i blóð bor-
inn. Hans var getið 6 sinnum í
skýrslum hérstjórnarinnar,
særðist tvisvar sinnum, var
sæmdur stríðskrossinum með
sverðum og pálmablöðum og
gerður meðl. fr. heiðursfylk-
ingarinnar. Þegar vopnahlé var
samið, var Darnand undirfor-
ingi og svo virðist sem stríðið
hafi haft þau áhrif á hinn skap-
mikla ungling, að hann hafi
eftir það ekki getað lifað hinu
tilbreytingarlausa lífi smáborg-
arans. Hið margbreytilega líf á
frönsku suðurströndinni hafði
mikil áhrif á hann og næst þeg-
ar hans var getið var hann for-
ingi fyrir upphlaupi í Nizza,
þar sem hann rak þar að auki
arðsama strætisvagnaskrifstofu
fyrir ferðamenn.
Eins og Svo margir aðrir
Frakkar tók Darnand að gefa
sig að stjórnmálum á hinum
róstusömu árum eftir stríðið.
Æviferill hans og skapsmunir
fylktu honum í lið með hinum
afturhaldssama flokki Charles
Maurras og gekk hann í hreyf-
ingu hans, Action Francaise.
Þar tileinkaði hann sér kenn-
ingar Maurras um „eilíft Frakk-
land, sem hefði hlutverki að
gegna í heiminum, undir for-
ustu konungs Frakklands.“
Honum voru kenndar hinar
leyndardómsfullu kenningar
konungssinnaflokksins, sem
barðist fyrir endurfæðingu
Frakklands á grundvelli ofstæk-
isfullrar þjóðernisstefnu, sem
náði hámarki i endurreisn kon-
ungdæmis í FraHklandi og
hruni þriðja franska lýðveldis-
ins. Upphlaupsforinginn var nú
loks búinn að finna sinn rétta
stað i stjórnmálabaráttunni.
En í mótsetningu við Maur-
ras, hinn slæga pólitíska heila
konungssinnaflokksins og aðal-
foringja allra þeirra afla, sem
vildu franska lýðveldið feigt, þá
var Darnand sá, sem hafði til
að bera meiri eldmóð; hann
var flokksforinginn, foringi
virkrar baráttu. Það var aug-
ljóst, að fyrr eða síðar hlaut
þessum miklu andstæðum að
lenda saman, og þetta skeði líka
árið 1927, þegar Darnand gekk
úr Action Francaise. Það var
ólga í Frakklandi og konungs-
sinnaflokkurinn átti i miklum
erfiðleikum, erfiðleikum, sem
urðu til þess, að margir áköf-
ustu fylgismenn hans yfirgáfu
hann. Fyrir Darnand var þetta
tímabil lok fyrsta kaflans í
pólitísku gengi hans. Nokkrum
árum síðar birtist hann aftur á
stjórnmálavettvanginum og
var nú einn af foringjum hins
þekkta leynifélagsskapar hægri
öfgamannanna, sem nefndist
leyninefnd byltingasinna. Þessi
leyninefnd var stofnuð af hers-
höfðingja nokkrum, sem hafði
fengið lausn frá störfum, Del-
oncle að nafni og var fjárhags-
lega studd af Möndulveldunum.
Meðlimir hennar urðu brátt
kunnir undir nafninu „Cagou-
lardar“ eða „Munkahettur“.
Þeir voru ábyrgir fyrir mörg-
um ofbeldisverkum víðsvegar
um Frakkland og héldu uppi
hermdarverkum. Fylling timans
var samt ekki komin fyrir Dar-
nand og klíku hans og þegar
vandamálin voru rædd í Miin-
chen, sátu menn þessir í fang-
elsi,. því að sum afreksverk
þeirra voru fjarri því, að falla
frönskum almenningi í geð, þótt
hann horfði ennþá á hið grát-
broslega umstang þeirra með
kæruleysisbrosi, eins og það
væri gamanleikur.
1 september 1939 var hann
látinn laus, eftir að hann hafði
hvað eftir annað sótt um að
ganga í hina fyrri hersveit sína.
Þess vegna var hann fluttur í
„frönsku sveitirnar“, sem voru
fyrirrennarar víkingasveita
Englendinga. Hann gat sér góð-
an orðstír á þ'essu tímabili „plat-
striðsins“. Myndir af honum
birtust í öllum frönskum blöð-
um og tímaritum. Árið 1939 var
hann sæmdur stríðskrossinum
og varð foringi í frönsku heið-
ursfylkingunni.
Fftir vopnahléið varð hann,
vegna sambands síns við hægri
flokkana, flokksforingi í „Fylk-
ingu fyrrverandi hermanna“, en
þetta eru samtök, sem ná yfir
allt Frakkland og við-þau styðst
stjórn Petains.
Foringjar þessarar hreyfing-
ar vonuðu, að hún myndi verða
eina pólitíska aflið i hinu nýja
ríki, eini stjórnmálaflokkurinn,
sem hefði svipuð völd í Frakk-
landi og Nazistaflokkurinn í
Þýzkalandi og Fasistaflokkur-
inn á Italíu. Hin nýja staða
Darnands gerði hann að áhrifa-
manni, en ennþá einu sinni urðu
hinir ofsafengnu skapsmunir
hans og skortur hans á hæfi-
leika til að laga skoðanir sínar
eftir aðstæðum þess valdandi,
að hann gekk í hinn litla flokk
róttækra Vichymanna, sem
voru algjörlega andvigir tæki-
færissinna-andrúmsloftinu, sem
einkenndi fyrstu mánuði Vichy-
stjórnartímabilsins, og Darnand
krafðist algjörrar samvinnu við
Þýzkal. Hann var einn þeirra,
sem fannst vera of mörg spor
eftir af liðna timanum i hinu
nýja stjórnarfyrirkomulagi.
Hann vantreysti stjórninni og
hærri flokkum miðstéttanna.
Eftir skoðunum hans varð við-
reisn Frakklands því aðeins við
komið, að samræming ætti sér
stað á takmörkum og stjóm-
arfyrirkomulagi Frakka og naz-
ista i Þýzkalandi. Hann tók sig
til og stofnaði sína eigin her-
mannahreyfingu, hreyfingu
innan hreyfingarinnar. Flokkur
þessi, sem var gagntekinn af
skoðunum franska Fasismans,
öðlaðist nú svipaða aðstöðu í
Frakklandi og SS-sVeitirnar í
Þýzkalandi.
Landganga bandamanna í
Norður-Afriku 1942 og erfið-
leikar þeir, sem sigldu í kjölfar
hennar í Frakklandi, færðu
Laval heim sanninn um það, að
Vichystjórnin gæti ekki stað-
izt, nema hún nyti stuðnings
tryggs stjórnmála- og hernaðar-
flokks. Frá pólitísku sjón-
armiði hafði hreyfing Darnands
sýnt, að hún gat gegnt þessu
hlutverki, en hún var ekki
nærri nógu öflug til þess. Laval
fól þess vegna Darnand að
mynda og búa út að vopnum
varðlið stjórnarinnar, eftir fyr-
irmynd SS-sveitanna í Þýzka-
landi. Sem yfirmanni þessarar
nýstofnuðu frönsku herlögreglu
var Darnand falið geysimikið
vald og á árinu 1943 féllust
Þjóðverjar á það, að komið yrði
á fót greinum þessarar herlög-
reglu í Norður-Frakklandi, eða
þeim héruðum, sem Þjóðverjar
hernumdu fyrst. Það fór líka
um herlögregluna og foringja
hennar eins og menn höfðu gert
ráð fyrir, og innan skamms
tíma höfðu hinar ofstækisfullu
aðferðir hennar gert hana svo
liataða með frönsku þjóðinni,
að hatrið á henni varð meira en
hatrið á þýzka inrtrásarliðinu.
Brátt varð baráttan gegn her-
lögreglunni ein af frumskyldum
frönsku föðurlandsvinanna. Nú
hófst tímabil miskunnarlausrar
baráttu, svo hatrammrar, að
franska þjóðin hafði aldrei
horft upp á aðra eins, ofbeldis-
verk, atökur, taka gisla o. s.
frv. Skríll Darnands lék lausum
hala og hryðjuverk urðu dagleg-
ir viðburðir.
I desember 1943 náði Darn-
and hátindi frama síns. Eftir
kröfu Þjóðverja og sem síðustu
tilraun til þess að bæla niður
hina vaxandi andúð, útnefndi
Laval hann sem innanríkisráð-
herra og fól honum þar með
æðstu stjórn lögreglunnar til að
hálda uppi aga. öll Vichylög-
reglan var nú i hans höndum