Tíminn Sunnudagsblað - 13.09.1964, Síða 8

Sundurtætt klettariS við Hellna. Speking slegir fýlar húka á flötum hellunum
og virða komumenn fyrir sér. — Ljósmynd: J. H.
líklegt, aö hann hafi rekið nagla eða
járnhöld í bergið, þó að um hafi ef
til vill verið bætt siðar. Ytri drang-
urinn hefur einníg verið klifinn á
síðari tímum, hvort sem það kann
einnig að hafa verið gert fyrr meir
eða ekki.
Ásgrímur Böðvarsson var mjög
rómaður fyrir fræknleik sínn. En
það sannaðist enn á honum, að sitt-
hvað er gæfa og gervileíki. Árið eft-
ir framdi hann stórstuld í kaup-
mannshúsunum í Olafsvík og strauk
síðan á Strandir, er að honum bár-
ust böndin. Þar var hann handsam-
aður haustið 1737 og skyldi fluttur i
járnum suður á Snæfellsnes til rann-
saks og dóms. En gæzlunni hefur
sennilega verið áfátt, því að hann
strauk í járnunum frá Kleifum í Gils-
firði og náðist ekki aftur, og var
það hyggja manna, að hann hefði
komizt í útlend fiskiskip og siglt með
þjóðum, hver sem afdrif hans hafa
orðið í öðrum löndtim.
XIII.
Þegar á þessar slóðir er komið,
er land allt þakið gráu og gróður-
litlu hrauni, og verður engin breyt-
ing á fyrr en komið er út í Beruvík,
þar sem hraungrýti er ekki ofan
jarðar á nokkrum skika. Með sjó
fram eru víða samfelld björg, er
sveigjast brátt til norðurs, því að
hér þrýtur senn nesið. Á þessum slóð
um er allt í auðn, nema Malarrif,
þar sem vitavörðurinn er, en geri
menn sér það ómak að stíga út úr
bífreiðinni og ganga niður að sjón-
um. eru auðfundnar minjar um
mannavist á þessum eyðilega útskaga.
Ekki er langt síðan bændabyggð
eyddist í Beruvík og Einarslóni, en
þó eru það fyrst og fremst minjar
um hinar fornu verstöðvar á þessum
slóðum, sem vert er að líta á. Sjór
var sóttur frá Malarrifi og Einars-
lóni og úr Beruvík, og er þó ónefnd-
ur nafnkenndasti staðurinn — Drit-
vík. Hún er nokkuð vestan við Ein-
arslón. Þar var fyrrum fjölmenni
mikið á vertíðum, enda drógust þar
að útróðrarmenn úr fjarlægum hér-
uðum. En nú hefur allt lengi verið
hljótt og viðburðarlaust á Dritvíkur-
möl, og steinatökin á Djúpalóns-
sandi, skammt vestan Dritvíkur, þar
sem vermenn þreyttu leíka í land-
legum og reyndu afl og hreysti, eru
nú sjaldan hreyfðir. Amlóði kúrir þar
hjá Fullsterk, og enginn hefur þá á
stall — lábarðir hnullungar úr blá-
grýti, er torveldlega verður fest á
hönd. En upp um hraunið ofan
Dritvíkur eru hvirfingar gamalla ver-
búðarrústa: Hér var afdrep þeirra,
sem sóttu fiskinn á míðin. í augum
nútímamanns viðist verbúðalífið
hafa verið aumt. En þeir, sem þar
höfðust við, voru mörgu misjöfnu
vanir, og enginn setti fyrir sig víst-
ina í verbúðunum. Það mun meira
að segja hafa þótt ekki svo lítið í
það varið að róa í margmenninu í
Dritvík, enda var þar aðstaða öll
miklu betri en víða annars staðar.
í Eínarslóni var aftur á móti ein
hin versta landtaka. Þar var einstigi
niður að ganga i flæðarmálið, lend-
ingunni varð ekki náð nema róa á
milli tveggja hleina, og var þó yfir
tvo bergþröskulda að fara, og þar á
ofan varð að hefja bátana í feslum
upp á bergstall, ef ekki var dauður
sjór, svo að þeir væru óhultir. Valt
gat verið að treysta því, að Ægir
þyrmdi mönnum og bátum, þótt
blíður virtist í bragði, og það varð
mönnum stundum að fjörtjóni, að
þeir uggðu ekki að sér.
í maímánuði 1754 var margt
manna við róðra í Einarslóni, og lágu
sumir í tjöldum á malarspildu undir
bergkleifinni, nú var það einu
morgun, að sjór var tekinn að æs-
ast, og fóru þá flestir menn úr tjöld-
unum að huga að bátunum og koma
þeim undan. Fimm lágu þó enn í
tjaldi óklæddir, er brimalda reið að
landi. Þeir, sem á ferli voru, gátu
forðað sér upp eínstigiö, en aldan
braut bátana, er þeir ætluðu að
bjarga, og sópaði burt tjöldum og
mönnum, er þar voru inni. Þó komst
einn fimmmenninganna nakinn upp
í klettana og slapp lífs úr brimlöðr-
inu.
Það er hrikaleikur, sem sjórinn
þreytir við björgin, þegar hann fær-
ist í þann haminn. En hér er einnig
ljúf fegurð. Einar rithöfundur Þor-
kelsson frá Staðarstað hefur komizt
svo að orði um þessar slóðir:
„Sá, er fær lifað það að líta geisla-
hríð árdegissólarinnar um miðmunda,
milli dagmála og hádegis, silfra björg
in báðum megin Dritvíkur, mun
trautt fá því gleymt, hve þar getur
orðið seiðljúft og dularfullt og hve
svöldrið við Víkurmöl getur orðið
barnslegt, töfrandi og óskiljanlegt.
Sú er gáta mín, að Jöklamaður
sá . . ., er orti ljóð um Dritvík og
Svörtuloft sitt í hvoru lagi, hafi not-
ið geisladýrðar þeirrar, er nú nefndi
ég.“
En í kvæðinu um Dritvík er þetta
fallega erindi:
Geislum stöfuð gömlu björgin
gægjast eins og verðir lands
fram á unnar raka reiti,
— rennur margt í huga manns,
þegar urðir eins og kveða
ómi værum kjalar nið
eða harðfeng hlunnabrögðin
hleinar inna við og við.
XIV.
Svörtuioft eru yzt á nesinu, norð-
vestan Beruvíkur, öllum sæförum
kunn, og hafa ekki fáir átt sína
hinztu nótt undir þeim. Óvíða verð-
ur æsilegra brim í aftökum, og hvergi
ófýsilegri landtaka fjölum, er á sjó
fljóta.
Þar sem Svörtuloft þrýtur, gengur
dálítii nestota til norðurs, og verður
allmikii vík innan við hana. Þarna
er Öndverðarnes, enn ein verstöðin
á Snæfellsnesi, þar sem að settust
hópar þurrabúðarmanna í kotum í
Framhald á 862. síSu.
848
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ