Tíminn Sunnudagsblað - 19.09.1965, Side 11

um yfir búðarborðið — manillató-
yerk, hneifar, blakkir, olía og kin
rok. Matvaran var líka margbreytileg
•— reykt síðufiesk, bankabygg, flór
melís, húsholdningssalt, skonrok,
makarín og Hansaöl. Við þetta bætt
íst álnavara og ísenkram alls konar,
til dæmis lampaglös, ofnrör, ljáblöð,
barómet, vargkjaftar, hjólsveifar
Og fýrverkerí, svo eitthvað sé nefnt.
Þetta voru hinir mestu annadagar
hjá kaupmönnum, búðarmönnum og
kontóristum. Flestir viðskiptavinirn
ir voru norskir síldveiðisjómenn. Inn
flutt vara var lágtolluð um þessar
mundir og verðlag hagstætt, og þess
vegna keyptu Norðmenn flestar
nauðsynjar sínar hér — sáu sér hag í
því.
Mikill straumur fólks flykkist nið
ur Aðalgötuna og beygir norður
Tjarnargötuna. Við skulum fylgjast
með hópnum og sjá, hvað er á seyði.
Til eyrna okkar berst söngl og klapp
hljóð — klapp — klapp, glymur þeg
ar tréklossar dansherranna skella á
bryggjuplönkunum. Okkur dettur í
hug, að nú sé síldarball á planinu
hjá Bakkevig eða Söbstad.
Við höldum út Tjarnargötuna,
fram hjá húsinu Strytu og litla bak
aríinu austan við hana. Við göngum
fram hjá húsum, er heita Amster
dam og Rotterdam, fram hjá Sóða
sundi, þar sem nokkrir lassarónar
eru í ryskingum. Og lassarónar —
það eru þeir menn nefndir, er strok-
ið hafa af norsku síldarskipunum.
Þeir flæktust hcr í landi og drukku
og seldu af sér spjarirnar og bjuggu
í fjárhúskofum og skreiðarhjöllum og
voru illir viðureignar þarna austur
frá er húsið Baldur, þar sem hinn
góðkunni veitingamaður, Þorvaldur
Atlason, á heima. Gaman væri að
hitta Valda í Baldri og spjalla við
hann stundarkorn, því að hann er
síkátur og fullur af léttum gáska.
Við hröðum ferð okkar, og nú heyr
um við greinilega klapphljóð utan
frá Söbstadsplani, og framandi söng
ur berst að eyrum okkar. Grútarlykt
frá síldarbræðsliun Bakkevigs og Söb
stads leggur á móti okkur, en við
því er ekkert að segja, því að hér er
grútarþefurinn peningalykt.
Á vinstri hönd, vestan götunnar,
eru tjarnirnar, er ná frá lóð Bakke
Vigs og allt út að Kambi, rofnar af
nokkrum landtungum, er tengja mal
firkambinn við sjálfa eyrina. Á vetr
(ím glampar þar á spegilís á fögrum
tunglskinskvöldum, þegar siglfirzkt
teskufólk rennir sér á skautum, en í
eumarhitum eru þessar tjarnir hið
ftiesta fúafen, og við veitum því at-
Eyffd. að norðurstafnar húsanna hér
| nánd eru því nær svartir, þaktir
ínývargi.
Mökkur af iðandl mýi mætir okkur
fi leiðinnl út eftlr, en við látum það
ékki á okkur fá. Vð hrðSum ferð
Sjldarbátar við bryggju í helgarlandlegu. Þarna er Hareidsbryggja^ þar sem
fyrsta síldarstöðin á Slglufirði var.
okkar og stilkum yfir hauga af
brotnum tunnusvignum og skálmum
út á planið, þar sem glymjandi
klossasmellirnir kveða við, hvellt og
háttbundið. Er fólkið að „marséra“
eða er þetta galopaði, sem síldarfólk
ið er að dansa? Við hlaupum síðasta
spölinn út á planið, og eftir andar
tak blasir við skemmtileg sjón: Fær
eyingar í hringdansi. Margt manna
er þarna samankomið til þess að
horfa á Færeyingana — þarna eru
bæði „sjögúttar" og „síldarjentur,"
og allir stara á hina hlé-
drægu, hæglátu Færeyinga, sem
eru í sérstæðum ham í
kvöld. Þeir dansa hringdansinn af
ákafa og eldmóði, sem ekkert á skylt
við hversdagslegt seinlæti þeirra. ÁI'l
ir blína á þá höggdofa. Þeir hafa
drukkið súrsaft 1 kvöld, drukkið í
sig kjark og dirfsku — á því er lítill
vafi. Þeir dansa eins og þeir séu
trylltir, hnykkja og rykkja sér til
og gleyma sér við hinn ævaforna
hringdans sinn.
Söngur og fótastapp þeirra tekur
yfir allan hinn vwijulega hávaða, er
hljómar hér við höfntna: Fuglakliður
inn, sjávarskvampið undir planinu,
högg díxilmannanna, mótorskellir vél
skipanna og eimblástur línuveiðar
anna — allt virðist þetta berast úr
fjarlægð núna. Smellirnir, sem verða
þegar tréklossamir skella í sífellu á
bryggjuplönkunum, fylla loftið.
„Komi til allir, Föringar, hér er
gott að dansa,“ kveður við í sífellu,
og sitthvað fleira syngja þeir, sem
við skiljum ekki, því að bæði íslend
ingum og Norðmönnum veitist erfitt
að skilja færeysfcuna. En vísurnar
virðast allar enda á þessari sömu
setningu:
„Komi tit allir, Föringar, hér er
gott að dansa.“
Þeir stíga dansinn af sveiflandi
léttleika, beygja sig og hneigja og
sveigja til hliðanna, hladast í hendur
l órofahring og hamast af slíkum
krafti, að áhorfendur eru öldungis
forviða. Fólkið flykkist að. Við erum
undir eins búin að gleyma hinum
hversdagslegu slagsmálum uppi á Að
algötunni og inni í ölkránni, því að
hér blasir við sérstæð sjón, sem virð
ist heilla alia, er á horfa. Þarna dansa
rosknir, síðskeggjaðir skútukarlar
með djúpar ennishrukkur, klæddir
yrjóttum sjópeysum og með rönd
óttar Færeyingahúfur á höfðinu, við
hlið kornungra stráka, sem sennilega
eru í hinni fyrstu veiðiferð á ís
landsmiðum.
Vð undrumst leikandi fimi þeirra
og störum á, Norðmenn og íslending-
ar, og það flögrar að þeim að eitt
sinn hafi forfeður þeirra líka iðkað
slíkan dans. Klossasmellingir glymja
og söngofsinn eykst, því að súrsaft
in svíkur engan. Við dveljumst lengi
þarna út frá og horfum á dansinn.
Þótt söngurinn virðist einhæfur og
tilbrigðalítill, þá er dansinn það
pkki. Þeir auka stappið og beygja sig
og hneigja, svo hægja þeir lítið eitt
á sér, færast aftur í aukana og snúast
af offorsi og ótrúlegri limamýkt. Allt
gera þeir þetta einkar samstillt og að
því er virðist fyrirhafnarlítiö. Þessi
dans er þeim í blóð borinn.
Það er farið að líða á hina björtu
nótt, þegar við höldum heim á leið.
Miðnætursólin gyllir Skútudalinn og
Hólshymuna, og skin hennar er hlað
ið roða og purpuralit. Það hefur ver
Framhald á 862. síSu.
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
851