Tíminn Sunnudagsblað - 31.03.1968, Page 21

lingspilt, sem var i liði hans, að
kitfa fjaiið eftiir kindunum, sem
fifátst i sjónauka, að voroUömib.
Datt mér þá í hug að bjóðast
til að spara piltinum erfiðið og
iáta Skúm sækja lömbin. Var því
vel tekið, þótt ekki væri laust við
vantrúarsvip á sumum. Bað ég
alla, sem þarna voru, að láta ekki
sína hunda trufla. Urðu menn vel
við þvá og héldu þeim hjá sér,
sumum hljóðandi og reiðum.
Ég benti Skúm upp í fjallið og
skipaði honum að koma með kind-
urnar. Hann virtist fyrst alls ekki
sjá þær, en tók samt sprettinn eft-
ir bendingu minni. Þegar hann
kom á hæðarhrygg^sem var á leið-
inni, var augljóst, að hann sá þær,
því hann hoppaði upp, gelti hátt
einu sinni og herti hlaupið.
Svo hljóta lömbin að hafa horf-
íð honum um stund meðan hann
sótti á fjallsbrekkuna, því að þau
stóðu þannig. En samt hélt hann
strikinu til þeirra og kom með
þau niður fjallið. Var það honum
fyrirhafnarsamt í upphafi, því
lömbin rákust illa fyrst og vildu
hlaupa sitt í hvora áttina. En hann
þvældi þau til að fara saman og
undan brekkunni í átt til okkar,
sem biðum. Stanzaði samt við og
við tii að hlusta eftir hvatningum
frá mér, — og kom með lömbin
alla leið til okkar að lokum. Voru
þau þá orðin hin auðsveipnustu við
hann.
Var honum vel fagnað.
Svo liðu árin. Skúmur varð eftir-
lætisskepna Helzt vildi hann ekki
fylgja öðrum en mér til kinda, þó
að hann léti til leiðast með eftir-
gangsmunum, þegar aðrir heima-
menn áttu í hlut. Varla fékkst
hann til, ef ég var viðstaddur, að
hlýða fyrirskipunum annarra. Ekki
vildi hann heldur vera að sam-
verki með öðrum hundum við kind
ur. Hætti, ef annar hundur hljóp
a-f stað og vildi fara að sama fé
og hann. Öðru má-li gegndi, þegar
stórg-ripir áttu í hlut. Þá þ-áði
bann aðstoðina.
Gott var að reka stórt fjársafn
með honum Vann hann mjög sjálf
s-tætt við það, — þurfti furðulega
litlar fyrirsagnir langtímum saman.
Ekki viidi hann láta ókunnuga
rekstrarmenn siga sér eða hunda
þeirra reka með sér. Dró sig þá
í hlé eins og daufdumbur væri,
— eða færði si-g á annan reit.
Mikl-u he-ldur vildi ég vera einn
með hann við smölun eða rekst-
ur, en vera án hans og hafa mann
í staðinn.
Við innrekstur í hús eða réttir
var hann ómetaniegur, en a-lltaf
beztur, ef við vorum bara tveir að
verki.
Auðvelt var að senda hann fram-
hjá einni gripategund til að re-ka
aðra, hvort sem í hlut áttu hestar,
kýr eða kindur. Var það gert méð
því að nota sérstök siguna-rorð og
htjóð við hverja tegund. Lærði
hann að greina merkingu þeirra.
Aldrei beit Skúmur sauðkindu-r
svo að ég vissi. En hann 1-eitaðist
við að grípa kjafti í hæla á hest-
um og kúm, ef þeir gripir voru
tregir að ganga undan honum.
Sjaldan fór hann með tíðu gelti
að skepnum, en gelti miklum rómi,
þega-r hann greip til þess, og hrökk
þá búpeningur við, o-g sýndi hon-
um ógjarnan þrjózku.
Á heimili mínu, Eyvik á Tjör-
nesi, var fé haldið til beitar á vetr-
um. Oft látið liggja við sjó um
nætur, en rekið til landbeitar á
daginn. Væri vond færð, þurfti
stundum að reka hóp á undan til
þes-s að leiðbeina forystufé og fá
hjörðina til að fylgja því, — helzt
í sporaslóð. Lét ég þá Skúm vera
á eftir og gæta þeirra kinda, er
síðast fóru. Lötraði hann aftastur
slóðina og geltj strjált. Þegar hon-
um fannst ætla að myndast hnapp-
ur á re-kstrinum eða slitna runan,
hljóp hann gjammandi fram með
ti-1 að jafna strolluna.
Ef leiti bar á mil-li okkar Skúms
við þetta samstarf, kom hann oft
skyndilega í sjónmál, eins og til
að grennzlast eftir því, hvort um
ný fyrirmæli væri að ræða. Hvarf
svo til baka, ef það reyndist ekki
vera, eða ég benti honum að fara
aftur á sinu fyrri stað.
Skerjabeit er í Eyvík og ekki
laust við flæðihættu, einkum á út-
mánuðum, þegar stórstreymt er og
vel gróin skerin. Sendi ég Skúm
löngum til að smala s-kerin, og til
að sækja kindur, er orðið höfðu
seint fyrir að ha-fa sig í land og
v-oru komnar á flæðisker. Hikaði
hann ekkert við að synda út í s-ker-
in og var aðgangsharður við að
knýja féð á sund til lands og
tókst það jafnan, enda vantar fé,
sem þannig er statt, sjaldan nema
herzlumun áræðis til að yfirgefa
flæðiskerið.
Skúmur var ven-julega ekki við
bragðsfljótui, þegar honu-m va-r
sigað. Hann fór oftast fremur hægt
af stað, virtist athuga, hvað fyri-r
lá, en var hu-nda ferðmestur, þeg-
ar á sprettinn var komið.
Stundum tók hann sjálfkrafa
tímum saman að sér verkefni, t.d.
að verja túnið og næsta engja-
svæði um nætur.
Hann hafði mikinn beyg af skot-
vopnum, leitaði frá og varð lúpu-
legur, þegar höfð var hönd á byssu.
Samt stillti hann sig ekki um, þeg-
ar til kasta kom, að fa-ra í veiði-
ferðir með bróður mínum, Sigfúsi
Kristjánssyni, sem var fengsæl
skytta. Kom í humátt á eftir, þe-gar
hann sá Sigfús fara af stað með
byssu. Synti hann á sjó fram eftir
fu-glum, sem lágu fyrir skotum, og
a.m.k. einu sinni kom hann skotn-
um selkóp að landi.
Kippti Skúm þannig í föðurkyn
að talið var Einhver tvískinnung-
ur var sarnt þarna í eðli hans.
Sjaldan sást, að hann væri veiði-
glaður, og alltaf virtist hann kvíða
fyrir skoti, þegar byssu var lyft.
Ætíð gekk hann tortrygginn og
feimulegur á svig við skotvopn,
hvar sem hann sá þau geymd.
Ljóst var að hann gerði sér ein-
hverja skuggalega grein fyrir
kyngi þessara hluta. Bauð hon-um
ef til vill i grun, að þar væri bani
hans?
Skúmur var duglegur áfloga-
hundur, þegar svo bar undir að i
slag fór. Átti ég kannski ein-hverja
sök á því stundum, að hann lenti
í áflogum við kynbræður s-ína, því
ég hefi alltaf haft gaman af kapp-
leikjum. Taldi ég mig hafa komið
honum í s-kilning um, að heppileg-
ast væri fyrir hann að taka föstu
kjaftta-ki utanvert í hnakka and-
stæðin-gsins Reyndist honum það
bragð sigursælt.
Eitt var það í fari Skúms, sem
var heimili hans til leiðinda. Hann
tók illa á móti einstaka gestum.
Skauzt að þeim þegjandi og skellti
skoltum utanum fótlegg eða hæl
þeirra. Varð þeim venjulega hverft
við og ekki dæmalaust að undan
blæddi. Fór hann að því, er þetta
snerti i manngreinarálit. En sjald-
an gat ég skilið af hverju honum
var það fólk ógeðfellt, sem hann
sýndi þessa andúð. Þetta var hans
einkamál og verður ekki skýrt.
En fyrix þessa fram-komu sína
fékk hann ííarða-r hirtingar — og
klipið var af vígtönnum han-s fyr-
ir þessar sakir. Ha-nn lagði þpnr
I í M 1 M N — SUNNUDAGSBLAÐ
237