Tíminn Sunnudagsblað - 02.06.1968, Blaðsíða 2

skjánum
Það 'uiJyrti Si’urður minn
Sveinbjörnsson, að ekki væri að
tvila nokkurn stafkrók í skriítinni,
og hafa svo sagt fleiri góðir pre-
dikarar og grandvarir til orðs og
æíis. Hafi þeir haft iög að mæia,
verður að hafa það fyrir satt, er
sagt er T helgri bók um iangar
dvaiir spámanna, og enda meistar-
ans sjálís, úti í eyðimörkum.
Nú er önnur öld, að minnsta
kpsíj hér við norðurbaug íslenzk-
jr menn, sem tekizt hafa ,á hend-
ur að ávaxta hinn austurlenzka arf
og kunngera það lýðnum, er meist
ara og spámönnum rann i sefa i
þögn eyðimerkurinnar, eru i
seinni tið orðnir ákaflega frábitn
jr öilu Hfi utan seiiingarfæris við
Jerúsalem okkar lands. Kveður
svo rammt að þvi, að búsettir og
starfandi prestar á svæðinu frá
Hvítá í Borgarfirði og hringinn
morður og austur ujn, ailt að Mýr-
daissandi, geta þá 'og þegar orðið
viðlika merkilegt fyrirbæri og hvit
ix hrafnar. Eða svo önnur iíking
eé tekin af fleygum verum: Presta-
etéttin í þessum landshlutum virð-
ist vera undir svipaðri örlaga-
rtjörnu og fuglinn örn.
beir sem senda Sunnu
-Saqsblaðinu efni til
birtsngar, eru vinsam-
!ega beSnír að vanda
Hl bandrita eftir föng-
um oq helzt að láta vél-
rita þau et kostur er.
^kki má bó véfrita
bé*,tar en í aðra hverja
línu.
Nú þegar kvað fölk í nálega
tuttugu prestaköilum á þessu
svæði ekki eiga sér neinn sóknar-
herra. í einni torfærustu sýslunni
eru einungis tveir prestar, sinn á
hivorum enda, og níu firðir og litlu
faerri fjallvegir á milli. Lítil sjávar
þorp, nær jafnt sem sveitir, minna
í þessu efni á þann olíuvið, sem
skekinn hefur verið til eftirtínslu,
og jafnve’ sumir kaupstaðirnir
njóta aðeins eins konar igripaþjón-
ustu vígðra manna, er skjótt getur
verið úti. Einu sinni þótti þó ekki
óvænlegt til árangurs að predika
meðal fiskimanna.
Það væri auðvitað illkvittni að
segja, að þjóðkirkjan ,heíði eða
væri í þann veginn að gefa megin-
hluta iandsins upp á bátinn. Hitt
er iagi nærri, að í þá átt virðist
þokast, að verulegur hl-utj þriggja
landsfjórðunga verði henni sem
Vindar og Gotar í titli Danakon
ungs. Til samanburðar hafa svo
menn úti á landsbyggðinni gamiar
sögur um klerka, sem voru leið
to-gax sins fólks — eldklerkinn,
sem gekk með söfnuð sinn út að
Systrastapa til þess að huga að
hraunflóðinu, sem hlaðizt hafði
upp í farvegi Skaftár á meðan
hann söng messu fyrir luktum dyr
um í' klausturkirkjunni, og prófast
inn digra, sém svo stóð í ístaðinu
árið 1851, að þjóðsaga kom upp
unl það, að setuliði þeirrar tíðar
væri ætlað að standa yfir hofuð-
svörðum hans. En 'hvað kenning-
unni hrakar, bætist ^upp með
stjörnuspánni í Moggánum, og
kannski leggja líka vottar Jehóva,
kunnir að dugnaði og ósérhlífni,
land undir fót með dýnur sinar og
fylla í eyðurnar. í óræðri íramiið
fen-gist svo ef til vill nærtækur
starfsvettvangur fyrir heiðingjatrú
boð — akur eins og það heitir á
fagmáli.
Það olli miklu, að Skúlj fógeti
bjó í Viðey, en ekki Kiðey, þegai
hann kom innréttingunum <á stofn
<)g það eru svo sem íleiTÍ en
pire-star, sem kveinka sér við að
tylla sér niður sum-ardegi lengur
á stað, þar sem ekki grillir í
Re\ikjanesfjallgarð og Hengil í
góðu skyggni frá einhverju sjón-
arlhiorni. Læknar eru undir sömu
sök seldir, nálega í sama mæli o-g
prestar, og ekki annað sýnna en
bráðum muni verða svigrúm fyrir
fyrir blóðtökumenn og hómó-
pata — ormadoktora, er Jósef á
Hnausum kallaði svo — þar 1
grennd, er fyrrum voru læknis-
setrin, þó að sennilega sé talsvert
farið að fyrnast yfir þau fræði,
sem voru grundvöUur læknislist-
ar hómópaíanna. Á svipaðan bátt
hentuðu ef til vill Iausnarstei-nar
í stað Ijósmæðra.
Aftur á móti virðist hafa tekizt
fram að þessu að fá sýslumenn
og bæjarfógeta í þau embætti, sem
losna, hverju sem það gegnir. jvo
að ekki terst fyrir innheimta lög-
mætra gjalda, þó að bresti á lóg-
skipaða þjónustu. Og er ekki nems
staðar bæjarstjóralaust tii lengd-
ar, enda liggur sjálfur stjórnmála-
heiðurinn við að fylgja kosninga-
sigri eftir með þvilíkum manni,
helzt með laglegum lögfræðingi.
Með skólastjóra og kennara geng-
ur svo og svo, en þar eru bær
útgöngudyr, að í neyð má láta
próf og skirfeini liggja milli hluta.
Sjálfsagt er að geta þess, að á-
reiðanlega hafa bæði biskup og
landiæknir haft af því áhvggjur,
hve þynnzt hafa raðir undirsáta
þeirra um iandið, og reynt að
fylla í skörðfn. Einu sinni var
meira að segja vigður djákni, sem
raunar mátti fátt um hönd hafa
af því, sem kennimanni byrjar.
Samt sem áður fjölgar hjörðum
án hirðis og læknisdæmum án
iæknis, og er þá reynt að koma
nafni á það, að fólkið eigi í eitt-
hvért hús að venda, með þvi skipa
til forsjár presta og lækna á fjar-
lægum stöðum.
Yfirleitt hefur samt, verið held-
ur hljótt um þetta allt, þótt slutid-
um sé kvartað, helzt þá um lækn-
isl-eysið. Þrátt f.vrir ÖH jarðarslrið-
in, sem geisa. finnsf þó blettur á
heimskringlunni, þar sem smá-
munir raska ekki róseœj hugans.
Meðan slátrararnir athafna sig í
Víet Nam og Bíafra, öreigagangan
sígur áfram um hálf Bandaríkin
og stúdentarnir í Paris og Berlín
fara hamförum, Iætur fslendingur-
inn sér ekki frekar bregða í smá-
vægilegum vanda en Þórir jökull
á Örlygsstöðum. Segi menn svo,
áð ekki eimi eiíir af fornum dyggð-
um.
J. H.
410
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ