Tíminn Sunnudagsblað - 22.09.1968, Blaðsíða 20

börnin þeirra börn, enda vísar fað
erni barns oft örugglega á það.
Þess getur ekki, að Jón Markús-
son og Sólrún Sigurðardóttir séu
hjón, en það mun þó vera, og held
ur eigi, að Snjófríður sé dóttir
Sólrúnar, en það mun þó örugg-
lega vera. Sólrún er þrjátíu og
átta ára að aldri, svo að ung að ár-
um hefur hún verið, er hún gift-
ist.
í ættartölubók Jóns á Skjöldólfs
stöðum, er dó 1684, Gunnlaugs-
sonar, prests í Möðrudal, Sölva-
sonar, getur pess, að Sesselja, dótt-
ir séra Gunnlaugs og systir Jóns,
hafi átt Sigurð Jónsson, er vel og
lengi bjó i Hólsseli á Fjalli. Dóttir
þessara hjóna er Sólrún, og hún
lætur heita Snjófríði eftir lang-
ömmu sinni, Snjófríði Þorláksdótt
ur, móður Gunnlaugs prests Sölva
sonar. Snjófriður lætur svo heita
Ólöfu eftir langömmu sinni, Ólöfu
Jónsdóttur, konu^ séra Gunnlaugs
Sölvasonar. Var Ólafarnafnið nafn
Ólafar Magnúsdóttur, konu séra
Ólafs skálds á Sauðanesi, Guð-
mundssonar. Þetta vísar rétta leið,
þótt í ættartölunum hafi það orð-
ið, að móðir Snjófríðar sé talin
Ingibjörg Sölvadóttir, bónda í
Hjarðarhaga, Gunnlaugssonar,
prests í Möðrudal, en hún er auð-
sjáanlega tengdamóðir Snjófriðar.
en ekki móðir.
Börn Sigurðar og Sesselju í Hóls
seli hafa verið mörg, en ætt-
fræði Norður-Þingeyinga er illa
könnuð, og veldur það miklu,
hversu hinn snjalli fræðimaður, Jó
hann Kristjánsson frá Leirhöfn, dó
ungur. í manntalinu 1703 má
greina nokkur börn Sigurðar, auk
Sólrúnar, er þá dveljast í Norður-
Þingeyjarsýslu, og sonur þeirra
var Sveinn, er fluttist austur í
Fljótsdalshérað og er dáinn 1703.
Hann var faðir Sigurðar tuggu á
Hauksstöðum á Jökuldal, mikils
ættföður, því að synir Sigurðar
voru Árni á Bustarfelli, Jón í
Möðrudal og Þórður í Merki á
Jökuldal. Sölvi Sigurðsson býr á
Austara-Landi þrjátíu ára, Gúð-
laug Sigurðardóttir er húsfreyja í
Skógum, örugglega dóttir Sigurðar,
því að Guðlaug Ólafsdóttir frá
Sauðanesi var móðir Ólafar, konu
séra Gunnlaugs. Þarna í Skógum er
þá Sigurður Jónsson, eflaust faðir
húsfreyju, 70 ára að aldri. Þar er
kominn Sigur'ður í Hólsseli, er
fyrr gat. Guðrún er 37 ára og önn-
ur börn Sigurðar, sem maður hygg
ur systkini, eru yngri, svo að Sól-
rún hefur verið elzt af börnum
Sigurðar og ekki út í bláinn nefnd.
Sólrún hét dóttir séra Sigurðar á
Refstað, Ólafssonar prests á Sauða
nesi, er fyrr gat. Hún átti Jón Jóns
son. Gæti það verið sá Jón, sem
talinn er meðal barna séra Jóns á
Hofi, Ögmundssonar, dáinn 1638,
og eigi er vitað neitt um. Þau
áttu son, sem Ólafur hét, og sýni-
lega er það sá Ólafur, sem er á
Hafursá 1703, 67 ára gamall. Sýn-
ist mér þá líkur til þess, að Sig-
urður í Hólsseli hafi verið það
líka, og hafi ungur farið í fóstur
til frænda sinna í Axarfirði eða
frænku sinnar, Ólafar í Möðrudal,
og átt síðan Sesselju, dóttur henn-
ar. Trúlega eru þau skyld, Sigurð-
ur og Sesselja, eins og flest hjón
á þessum tíma.
Sonur Sigurðar hefur verið tal-
inn Jón, faðir Fjallabræðra, er svo
nefndust, sjá Ættir Austfirðinga,
bls. 795. Jón Sigurðsson heitir ell-
efu ára drengur, ómagi í Keldu-
neshreppi, en þótt hann sé kall-
aður ómagi og í niðursetu í mann-
talinu, gat hann verið þar meðal
frænda. í manntalinu 1703 er tæp-
ast um annan Jón Sigurðsson að
ræða sem föður Fjallabræðra, er
fóru að fæðast um og eftir Í720.
í Kelduneskoti er Þorlákur Hall-
dórsson járnsmiður og Sólrún
Ólafsdóttir bústýra. Einn af Fjalla-
bræðrum hét Þorlákur. Enginn
Fjallabræðra ber nafn úr séra
Gunnlaugs ætt. Sonur Sigurðar í
Hólsseli, Jónssonar, hefur og ver-
ið talinn Oddur á Grímsstöðum
1712. Hiann er í Hólsseli 1703
sextán ára, en þá býr í Hólsseli
Sigurður Sigurðsson, 63 ára að aldri
er ekki sýnist eiga skylt við þetta
fólk. Sigurður Sigurðsson hefur
sýnilega verið tvíkvæntur, og ef
Oddur er sonur hans, gat móðir
hans verið af ætt séra Gunnlaugs
eða Jóns í Hafrafellstungu, Þór-
arinssonar, föður Ólafar, konu séra
Gunnlaugs. Oddur var faðir Sigurð
ar á Ljósavatni, föður Ljósavatns-
systkina, og settu þær systur hon-
um snjöll eftirmæli:
.Fjalla kauða foringinn,
fantur nauðagrófur,
er nú dauður afi minn
Oddur sauða þjófur.
Ekki er ólíklegt að þær Ljósa-
vatnssystur eigi kyn að rekja bæði
til séra Ólafs á Sauðanesi og séra
Stefáns í Vallanesi, skálds, Ólafs-
sonar.
Magnús faðir Snjófríðar kemur
þá næst við sögu. Það hefur kom-
izt inn í ættartölur, að það sé
Magnús í Geitdal, Snjólfsson prests
í Ási, Bjarnasonar. Séra Snjólfur
fékk Ás 1606 og dó gamall 1649.
Það er víst, að þeir eru miðaldra
menn um miðja öldina, Bjarni og
Þórður Snjólfsynir, og ólíklegt, að
Magnús hafi verið þeim mun yngri
en þeir, að hann sé að geta börn
um 1685. Magnúsar getur 1675.
Þá vill Brynjóifur biskup (líklega
dauður!) kaupa af honum Geitdal,
sjá Ættir Austfirðinga, bls. 519.
Það er sennilega fyrir það, að þá
er Magnús kominn af fótum fram.
Þó er ekki loku fyrir það skotið,
að Magnús hefði verið allmiklu
yngstur barna séra Snjólfs, en
samt getur hans 1649. Hann gat
gengið að eiga Sólrúnu um sjö-
tugs aldur, en þá er hún um tví-
tugt (að vísu ekki að marka að
fullu manntalsaldur), en heldur er
þetta ótrúlegt, þó heimildin að
þessu sé reyndar frá 1821 (vitlaus
í sumu). En það gat verið til Magn-
ús, sonur Magnúsar í Geitdal, og
hann hafi átt Sólrúnu. En allt er
þetta getgátur, og segir Espólín,
að Magnús, faðir Snjófríðar, hafi
verið af ætt séra Hávarðs á Desj-
armýri, Sigurðssonar, og' hefði
hann þá helzt orðið að vera bróður
sonur eða systursonur hans og
kominn sunnan úr Kjós. Um þetta
þýðir ekki að bollaleggja, en lík-
urnar styrkjast nú að því, að hún
hafi verið ættuð frá Geitdal.
Það er fyrir vinnuhjúaskildaga,
sem á þessum tima og þessum slóð
um er 3. maí. Þá virðist sem ,hún
hafi verið ráðin til næsta árs og
meðtekið kaup fyrirfram, ásamt
því sem henni hefur verið greitt
fyrir farandi ár. Það eru níutíu
álnir, hálf fimmta ær að verðlagi
þeirra tíma. Móðir hennar er þá
eflaust dáin, og hún gat hafa haft
gildar ástæður til að hlynna ekki
að stjúpa sínum .í apríllok leggur
hún af stað með níutíu álnir í
pokanum — átján ríkisdali, ef hún
hefur haft álnirnar í silfri. Hún
leggur á Hólssand, og þó líklega
frekar upp frá Hafrafellstungu og
upp heiði. Þessi karlmann-
lega stúlka vílar lítt fyrir sér leið
ina. Hún þekkir nokkuð til á fyr-
ihhugaðri leið. Hinn „nauðagrófi
fantur“, Oddur Sigurðsson, ætt-
faðir margra góðra manna, býr
740
T 1 M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ