Tíminn Sunnudagsblað - 07.12.1969, Blaðsíða 17

Eritreskír skæruliðar rrte8 ■Fárta eimt
á störvg. Þeir eru allvet búnir vcpint.
um, sem henta skæruliöasveitumv
en veröa a3 hörfa undan f bilt, þsg.
ar Etiópíumenn tefla fram f töl
mennu ftfii.
mál né aðhylJast sömu trú, en eru
þó tengdir allsterkum böndum.
Það er forsaga styrjaldarinnar í
Etiópíu, að árið 1882 hernámu
ítalir strandlengjuna við Rauða-
hafið með samþykki Abessiníu, svo
sem Etiópía kallaðist þá. Brátt
slettist upp á vinskapinn. ítalir
héldu með her gegn Abessiníu-
möninum árið 1896, en fóru hall-
oka og urðu að láta undan síga
eftir verulegt mánnfall. ítölum
sveið þessi ósigur, og það færði
Mússólini sér í nyt, þegar hann
hafði eflt ítalska herinn og þóttist
þurfa að sanna þj'óð sinni, að hann
væri talsverður kari, þótt lágur
væri í lofti. Fasistaher hans réðst
á Abessiníu upp úr þurru á árum
é fjórða tug aldarinnar og bráut
landið undir sig.
f heimsstyrjöldinni síftari gengu
þessar afhísku nýlendur ítölum úr
greip'um. Halle Selassie settist
ur á veldisstól sinn í Etiópíu, og
Bretar tókust á hendur landstjóm
t Erítreu, er þeir fóru með í um-
boði Sameinuðu þjóðanna fram á
érift 1952. Þá hafði aUsherjarþing
Semeinuðu þjóðanna samþylrkt, að
Eritrea skyldi verfta samba'ndsríki
Etióptu, og haffti áfhrifamesti
»í.jórnmálaflokkur Eritrea fallizt
á þá framtíðarskipan.
Bretar hö-fftu komið á fót eins
konar þingi á meftan þeir réöu land
inu, og nú átti þessi frumgróði lýð
rseðisins í landi ólæsis að dafna við
hliftina á einvaldsstjórn Etiópíu-
keisara. Virðast forystumenn Eri-
trea í fyrstu hafa treyst góðum
viíja keisarans, eí til vill þó mest
fyrir áeggjanir Breta. En vonirn-
ar brugðust. Án þess að nokkur
hreyfði andmælum, brutu Etiópíu-
menn samninga á Eritreum, ná-
lega jafnskjótt og Bretar slepptu
yfirráðunum, og í fimmtán ár hafa
þeir einbeitt sér að því að afmá
eritresk þjóðareinkenni og fella
allt í þær skorður, sem þeim eru
sjálfum að skapi. Allri andspyrnu
var svarað af mikilli hörku og
ófyrirleitni, stjórnmálamennirnir
voru barðir til hlýðni eða fangels-
aðir að öðrum kosti og þaggað nið-
ur í fáliðaðri sveit menntamanna.
Enginn g&rði sér títt um það, þótt
þeir væru múlbundnir.
Þingnefnu, sem S'kipað var að
geöþótta Etiópíumanna, var haldift
þar til 1 nóvemberanánuði 1962.
Þá var það látift afnema sig sjálft
og Eritrea gerð að etiópsku hér-
afti. M var auftvitaft fyrir löngu
búift aft rfrká alla embætiismenn
Eritrea úr stöðum sínum og skipa
þær að nýju viídarmönnum keis-
arans, Etiópiiumönnum efta inn-
Ifrfldum leppum.
Þfrgar . árið 1961 höfðu menn,
sem á flótta voru undan her og
lögrfrglu keisarans, dregizt saman
í vopnaðar sveitir, sem veittu við-
nám, þegar svo bar undir, og
gerðú skyndiárásir, er tækiíæri
buftust. Þeim óx fiskur .um hrygg
með vaxandi harftstjórn Etiópíu-
manna, einkum á Rauftahafsströnd
mni í vesturhluta landsins, þar
sem þær bjugguet síðan ,mm og
mynduftu þjóðfrelsisher Eritr&a ár
ið 1965.
Þjálfun hfrrmanna, bæði liftsfor-
ingja og óbreyttra liðsmanna, hófst
í herskólanum í Aleppó á Sýrlandi
þegar árið 1962 og hefur haldið
áfrarn síðan. Nokkrir tugir Eri-
treumanna hafa verið um skeið í
Kína. Sýrlendingar, Kínverjar og
Kúbumenn eru hinir einir, sem
veitt hafa þessari smáþjóð lift-
sinni í viðureigninni við Etiópiu-
menn, látið þeim í té vopn og
hjúkrunargögn og miðlað þeirn
lyfjum og læknisþjónustu. Annars
eru vopn þeirra yfirleitt ránsfeng-
ur.
Þjóftfrelsisherinn skipti land-
inu i fimm hersvæði, og segja for-
ingjar harrs, að um tvö þusund
skæruliðar séu á hverju svæði.
Etiópíumenn ne'fna miklu hærri
tölur. Þessar skæruliftasveitir ráða
að jafnaði lögum og lofum á stór-
uai landsvæðuim, þótt þær vérfti
aft fara í fe-lur, þegar Etiópíumenn
gera meiriháttar herhlaup. En þær
koma jafnskjótt fram á sjónarsvið-
ið og óvinaherinn er kominn hjá
eða snúinn brott. Á þeim sveeðum,
þaa- sem Etiópíumenn hafa fasta
setu, er skemmdarverkum beitt og
skyndiárásum, líkt og hvarvetna
fcíðkast, þár sem skæruliðar eiga
í höggi við fjölmennara og betur
búið lið. Oft leynast hópar skæru-
liða meðal'íbúanna. í bænum Tess-
énei, skanimt frá landamærum
Súdan, hafði þjóðfretsisherinn iit
dæmis fyrir nokkrum árúm stofn-
að 120 manna neðanjarðarsveit.
sfrm frkki sinnti öðrúm verkum en
baráttuflni gegn Etiópíumönmwn.
En það er til dæmis um, hve mikla
hætíu þessir menn stofna sér i, að
r I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
1-001