Tíminn Sunnudagsblað - 15.11.1970, Blaðsíða 4

Torfl porstcírmonu-
íntmb í klaustrí(t~
Haustið 1929 voru samam íkomn-
ir til námsdvalar í héraðsskólan-
um á Laugum í Suður-Þingeyjar-
sýslu rúmt hundrað pilta og
stúlkna viðs vegar að af landinu.
Esja gamla, sem kölluð var
„járnbraut dreifbýlisins“ á þessum
árum, hafði mestan hluta október
mánaðar verið að safna þessu fólki
saman, allt vestan frá Flateyri í
Önundarfirði og frá Hornafirði í
Austur-Skaftafellssýslu að austan,
og skilaði því öllu sl'ysalaust í land
& Húsavík við Skjálfanda.
Nokkur hópur hafði svo komið
landveginn frá Akureyri og úr
ýmsum sveitum Þingeyjarsýslna.
’Meðal þessa æskuglaða fólks var
höfundur þessa þáttar, sem heita
anátti, að væri að hleypa
heimdraga í fyrsta sinn, ósvik-
inn *■ ávöxtur íslenzks dreif-
býlis eins og það var á
sig komið á þeim árum. Hér var
á ferðinni hlédrægur heimaalning-
ur með ofurlítið af ævintýraþrá í
brjósti og hálffæddar vonir í van-
þroskuðu hjarta.
En hvað um það: Þessi hálfstálp-
aði sveitadreng-ur frá Hvammi í
Austur-Skaftafellssýslu var þarna
kominn í sömu erindu-m og annað
námsfólk — til að „ma-nnast á
heimsins hátt“ eins og Væringinn
í kvæði Einars Benediktssonar.
Skólareglur í héraðsskólanum á
Laugum voru hvorki miklar né
margslungnar á þessum árum. En
skólastjórinn, Arnór Sigurjónsson
frá Litlu-La-ugum, gætti þess með
hógværð og lipurð, að þeim væri
hlýtt.
Ekki ma-n ég nú fyrir víst, hve
þessar skólareglur voru í mörgum
liðum, en hef það einhvern veginn
á tilfinninguAni, að þær hafi verið
álíka margar og boðorðin í kver-
inu mínu, sem síra Ólafur Steph-
ensen var búinn að ferma mig
upp á fyrir rúmu-m sex á-rum.
Þessar skólareglur voru við hlið-
ina á stundatöfl-unni ok-kar og
hengdar upp á vegg í A-deildinni,
sem jafnframt var aðaisamkomu-
salur skólans. En þó að þessar
skólare-glur væru yfirlætislausar í
hversdagsleika sínum, var ætlazt
til, að þeim væri hlýtt. Og til
áréttihgar var hver einstök grein
þeirra brýnd fyrir okkur við skóla
setningu og endu-rtekin af skóla-
stjóra frá kennaraborði-nu, svo oft
sem ástæða þótti, eða eitthvað
þótti halla á ógæfuhliðina með
agann í skólanum. En þó að ég
geti um þessar skólareglur hér og
þann hugblæ, sem form þeirra
mótaði í skólanum, vorum við veg-
sömuð af kennaraliði skólans fyr-
ir hlýðni og góða hegðun, enda
voi’um við allflest á aldrinum 18—
22 ára gömul og farin að venjast
af ódæl-sku- og bernskubrekum.
En umfram þær skólareglur, sem
ég þegar hef getið, var eitt gild-
andi boðorð í skólanum, sem ég
held þó, að hafi verið óskráð lög:
Piltar og stúlkur máttu ekki dvelj-
ast hvort á annars herbergjum.
Brot gegn þeirri reglu varðaði
brottrekstri úr skóla. En þótt við
ættum að heita komin yfir bernsku
brekaárin, mun okkur sumum
hafa orðið nokkuð gjarnt til að
neyta ofurlítils af þessum for-
boðna ávexti og lái það hver sem
vill hópi æs'kuglaðra sveina og
meyja á aldrinum 18—22 ára. Sú
mun líka hafa orðið raunin, að
þetta boðorð mun oftar hafa ver-
ið brotið en mok-kur önnur skóla-
regla, en -reynt var að fara dult
með það eins og önnur afbrota-
mál.
Námsmeyjar bjuggu í austur-
álmu skólans, en piltar í vestur-
álmu, og á landamærum var skrif-
stofa og svefnherbergi skólastjóra
og eins kennara. Mun það vafa-
laust hafa verið gert af öryggis-
ástæðum einum saman. í minni
ken-nsludeild sátu piltar austan
megin í s-kólastofu, en stúlkur við
vesturvegg og myndaðist þannig
gangur á milli skólaborðanna. Var
þess vandlega gætt, að karlar og
Húsmæðraskólinn á Laugum yzt til hægri, íþróttahús Laugaskóla á miSri mynd.
892
T t M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ