Tíminn Sunnudagsblað - 06.01.1973, Qupperneq 8

t .............
Höskuldur Eyjólfsson á Hofsstöðum i Hálsasveit í
Borgarfirði er landskunnur hestamaður. Hann hefur
margan folann tamið og þótt hann sé áttræður, leggur
hann enn á gæðing sinn og lætur hann spretta úr spori.
Gömlu reiðgöturnar um ásana og eyrarnar i Hálsa-
sveitinni hafa löngum hlumið undir þeim hófum, og sá
gangur hefur verið hreinn. Jafnvel malbikið i Reykja-
vik er ekki ósnortið af hófaslætti gæðinganna hans
Höskuldar, þvi að þar hefur hann verið Iangdvölum.
Það þótti tiðindum sæta, er Höskuldur kom riðandi á
kjörstað i Reykjavik fyrir nokkrum árum — og hafði
tvennt til reiðar. — Nú ræðir Kjartan Sigurjónsson,
kennari i Reykholti, við hann áttræðan.

Ef ekið er um uppsveitir Borgar-
fjarðar, fram Reykholtsdal og lengra
fram með Reykjadalsá, austur fyrir
sögustaðinn og skólasetrið Reykholt,
tekur við Hálsasveit.
Þegar ég heyri orðið Hálsasveit eða
sé, þá kemur alltaf upp i hugann
ákveðið nafn, sem mér finnst einhvern
veginn vera svo nátengt að þau tvö orð
megi vart sundur skilja. Þetta nafn er
Höskuldur. Ef til vill er þetta fyrir
áhrif frá ákveðinni stöku, sem land-
fleyg er orðin. Höskuldur Eyjólfsson,
fyrrum bóndi að Hofstöðum i Hálsa-
sveit, er lika löngu landsþekktur.
Þekktastur mun Höskuldur fyrir
hestamennsku. Skemmst er að minn-
ast siðustu landbúnaðarsýningar, þeg-
ar Hóskuldi var veitt sérstök viður-
kenning fyrir góða ásetu á hesti. öllum
þeim, er þá sáu Höskuld á glæstum
umst upp, en alls vorum við þrettán.
— Byrjaðir þú þinn búskap hér á
Hofsstöðum?
—- Nei — ég fluttist nú ungur að ár-
um nokkuð til Reykjavikur og var þar
tvö ár.
— Við hvað fékkstu þar?
— Ja — allt, sem ég gat fengið að
gera, en það var nil á þeim timum erf-
itt aö fá að vinna, þótt mann langaði til
og var helzt ekki hægt, nema með allra
hálfan daginn og fá ekkert að gera.
Þeir létu mig alltaf vita, ef eitthvert
handtak vildi til eftir það og komu
bara heim til min og létu mig vita, svo
mér þótti nú þetta ágætt. En seinni
veturinn, sem ég var i Reykjavik tók
ég að mér hænsnarækt inni undir
Kleppi. Það var nú kannski gott að
vera þar nærri, ef maður yrði eitthvað
verri, segir Höskuldur og hnippir i
mig.
„Kórónulaus á hann ríki og álfur”
Rætt við Höskuld ó Hofsstöðum í Hálsasveit áttræðan
hesti, hlýtur að vera það sérlega eftir-
minnanlegt. Þar fór saman reisn og
fágætt samband milli manns og hests.
Það vissu færri þá, að Höskuldur
hafði fáum dögum áður fallið af baki
litt tömdum fola og slasazt i hálslið.
Þarna sýndi hann glæsilega ásetu og
hlaut verðlaun fyrir — hálsbrotinn.
Höskuldur er áttræður um þessar
mundir — og er ennþá að temja villta
fola. Engum manni hef ég kynnzt, sem
er jafnungur i anda, en kunningsskap-
ur okkar hefur orðið allnáinn þau sjö
ár, sem við höfum verið nágrannar.
Höskuldur býr hjá syni sinum og
tengdadóttur, Gisla bónda á Hofstöö-
um og Kristfriði Björnsdóttur frá
Sveinatungu.
Ég heimsótti Höskuld á dögunum og
átti við hann eftirfarandi viðtal:
— Hvenær fæddist þú Höskuldur og
hvar?
— Ég fæddist hér á Hofstöðum 1893
og ólst hér upp i glaðværum barnahóp.
Við vorum átta systkinin, sem kom-
16
handa brögðum, svo sem eins og þegar
karlarnir voru við istöku á Tjörninni i
Reykjavik, hann Söllu-Gvendur sem
kallaður var og Grimur, sem ég kall-
aði Grim Ægi. Hann var með eitt auga
i höfðinu, litill og fjörugur karl, og
hafði ég margt gaman af karli. Ég fór
að leika mér á reiðhestum minum á
isnum, fyrst stóra hringi i kringum
karlana, þegar þeir voru að taka isinn,
siöan smáminnkaði ég nú hringinn,
unz ég fór að gefa mig á tal við þá og
snikja um að fá að komast i vinnuna
hjá þeim. Þeir tóku þvi nú dræmt. Ég
sló þvi fram, að ég gæti svo sem tekið
þá með i reiðtúr, ef svo bæri undir, i
staðinn, ef þeir slægju til og reyndust
mér vel með það, að fá eitthvaö að
gera. Það gekk nú eftir, að þeir bitu á
agnið og fengu á tilsettum tima reið-
túr. Svo fóru leikar, að eftir það að ég
gat fariö með þá á reiðtúr, þá þurfti ég
ekki að vera að hafa neinar áhyggjur
og ekki að vera að hanga eins og
margir urðu að gera þá — heilan og
— Það var nú svona dálitið sukk-
samt, að fást við þessa hænsnarækt.
Sérstaklega er mér minnisstætt, að
þar sem hænsnin áttu að vera i
kjallaranum á þessu húsi og það kom
upp vatn i kjallaranum, urðum við að
þilja með borðum yfir á bitana, en það
hefur náttúrlega sjálfsagt hrotið i gegn
fóðurbætir, að minnsta kosti sýndi það
sig um vorið, þvi að þar var blómleg
hjörð, þegar ég tók upp borðin, mér
taldist svona til, ónákvæmt, að það
væru einar tvö hundruð mjög feitar og
bústnar rottur, sem birtust þarna og
runnu út um holtin, þá hugsaði ég með
mér, að gaman væri nú að eiga tvö
hundruð ær svona vel haldnar.
— Hvenær byrjaðirðu svo að búa?
— Seinni veturinn, sem ég var
þarna i hænsnaræktinni, kom til min
karl austan úr F"lóa og vildi selja jörð
sina. Þaö varð úr, aö ég fór með hon-
um austur, riðandi, um veturinn aö
skoða þetta, og mér gaf nú ekki náttúr-
lega á að lita, þetta var allt svo hund-
Sunnudagsblað Tímans