Tíminn Sunnudagsblað - 02.06.1973, Blaðsíða 12

Séra Árelius Níelsson ræðir við
Þorbjörgu Hannibalsdóttur.
Niðurlag
Og nú tóku æskuárin viö. Ég varð að stunda flest heimilis-
störf bæði úti og inni. En þó einkum úti við. Það vantaði
nefnilega fremur stráka en stelpur.
Ég var i smalamennsku vor og haust. í fjósinu, einkum
við flórmokstur og vatnsburð á vetrum. Þá var allt vatn i
bæ og f jós borið i fötum. Það var stundum kaldsamt i frost-
um og hriðum og erfitt. A sumrin sat ég hjá kvifénu alla
daga. Það fannst mér leiðinlegt einkum i vondu veðri.
Oft fannst mér timinn aldrei ætla að liða, og ég ætlaði að
ærast. Stundirnar, eða öllu heldur heimferðartimann, varð
ég að sjá út eftir sjávarfalli i vaðiinum, en svo var fjarðar-
botninn nefndur um fjörur. Þvi varð mér oft tiðgengið upp á
holt og hæðir, þangað sem hægt var að sjá til sjávar.
Og auðvitað bar þá margt annað fallegt fyrir augu. Þótt
fjörðurinn og dalurinn væru þröngir, þá voru hliðar og hjall-
ar brosfögur i björtu veðri og lindaniður ómaði úr ölium átt-
um.
hálfgerð ráðskona þarna heima. Fóstra min var þd orðin
rúmliggjandi að mestu, og ég sá um mjólkina til dæmis al-
veg. Ég átti að sýna henni allt, hljóp meðal annars með
smjördömlurnar af strokkunum upp á loft að rúmstokknum
hennar.
Og i þvi sambandi eignaðist ég eina stærstu gleðistund
ævinnar. Ég heyrði hana fóstru mina hrósa mér.
Það voru hjá henni gestir, einhverjar vinkonur, sem hún
var að tala við og mundi hún þá sjálfsagt ekkert eftir, að ég
var væntanleg með smjörið. Nema ég heyrði hana segja
þessi orð:
,,Ja, hver hefði trúað, að hún Tobba, þessi vesalingur,
ætti eftir að taka við minum störfum. Og það er engin
skömm að verkunum hennar. Þau verða ekki betur gerð en
hún gerir”.
Enginn söngur hefur ómað betur i eyrum. En af hverju
hafði ég aldrei áður heyrt nema aðfinnslur? Var það
kannski viss þáttur i uppeldi eldri kynslóða, og kannsi til
góðs. En þó skyldi enginn gleyma þeirri speki: ,,Að vex
hver við vel kveðin orð”.
En þú varst að spyrja um burtför mina frá Kletti. Það er
nú saga að segja af tildrögum þess.
„Treystu sjálfum þér án þess
að slá undan eða gefast upp
og góðir vinir eru það bezta sem lífið getur gefið manni”, segir
Þorbjörg Hannibalsdóttir eftir niutiu ára langa og stranga lifsbaráttu.
Mér þótti lika vænt um fólkið á næsta bæ, sem hét
Fjarðarhorn. Hjónin þar hétu Vagn og Þuriður. Ailtaf svo
kát og elskuleg og tóku mér eins og heiðursgesti, þótt ég
væri bara að sækja kýrnar. Ég átti nefnilega, ef hægt væri,
að koma með þær með mér úr hjásetunni. Og stundum vözl-
uðu þær yfir ána, yfir til kúnna i Fjarðarhorni.
Ég man hve ég fagnaði að sjá, þegar þær settu upp halann
og lögðu af stað yfir eyrarnar. Þá vissi eg, að ég gæti
heimsótt vini mina fengið að heyra falleg orð og bragða góð-
an bita, sem þau höfðu alltaf á boðstólnm. Surr.ir sögðu, að
það væri hrossakjöt. Það þótti næstum synd. En þeir voru
samt færri dagarnir, sem slika heppni bar að höndum. Þótt
ég hefði oftast harðfisk og brauðsneið með mér i hjásetuna,
var ég alltaf svöng. Askurinn beið á borðshorninu, þegar
búið var að mjólka. ,t honum var þykkur grautur, oftast rúg-
grautur en stundum skyrhræringur með mjólk út á. Verst
var, að asklokið var laust, og oft hafði kötturinn lapið mest-
alla mjólkina upp úr miðjuasksins.þegar eigandann bar að.
En ég mátti átölulaust fá mér ábót, sem mér þótti mesta
hnossgæti. Niðri við sjó voru hjallar eða trönur, þar sem
hrognkelsi voru hert á vorin. Þar var oftast eitthvað hang-
andi af hvelju sumarið út. Þetta sótti ég og steikti handa
mér á kvöldin og þótti mjög gott. Það var steikt á glóð i
hlóðunum.
— En svo fórstu ung frá Kletti, var það ekki?
— Já, jú, ég var þá orðin 19 ára. Og áður var ég orðin
444
Þorbjörg fóstra min hafði oft og lengi hjá sér dætur Bær-
ings bróður sins, sem var víst heilsulitill. Einkum voru það
tvær, sem ég gat nánast talið fóstursystur minar. Þær hétu
Guðrún og Valgerður.
Guðrún varð siðari kona Jóhanns Sigurðssonar bónda á
Kirkjubóli i Múlasveit. Þau eignuðust mörg efnileg börn, en
voru alltaf fátæk, eins og flestir voru þá, en frábær að góð-
vild og gestrisni. Guðrún kom oft til min siðar, bæði fyrir
norðan og sunnan.
En það var Valgerður, sem hér kemur við sögu og átti eft-
ir óbeinlinis að ráða minni framtið — fram á þennan dag.
Hún réðst sem kaupakona innan við tvitugt að Illugastöðum
i Múlasveit. En húsbóndinn þar hét Guðmundur og var
bróðir Þórðar á Kletti, fóstra míns. Húsfreyjan hét Ingi-
björg og varsystirÞorbjargar á Kletti, fóstru minnar. Þessi
hjón áttu meðal fleiri barna son, sem hét Ari, mesti
myndarpiltur. Þótti bæði góðup greindur og glæsilegur.
Valgerður var lika ljómandi falleg stúlka, fingerð og
fremur veikbyggð bæði til likama og sálar, en ósköp góð og
elskuleg.
Nú iiður á sumar og ekkert bar til tiðinda, þangað til einn
daginn að Vala Bærings reikar heim af Klettshálsi, en svo
heitir litill fjallvegur milli fjarðanna og bæjanna þarna,
útgrátin og eins og svefngengiil i útliti. "
Ekki fékkst orð frá hennar vörum, annað en að hún hefði
verið rekin úr kaupavinnunni hjá frændfólki sinu, því að
Sunnudagsblaö Timans
I