Tíminn Sunnudagsblað - 03.11.1973, Blaðsíða 14

Keflavík
torph tók upp búðir i Keflavik, Bá-
sendum, Hafnarfiröi og Hólmi (þ.e. i
Rvfk. Innskot S.M.), tók þar út mjöl,
sem til var og lánaði fólki, svo þaö hélt
þvi við lifi, fyrir hvað hann fékk stórt
lof”.
Það var þó ekki alltaf sem búðir
voru opnaðar þannig sem að ofan
greinir. í Alþingisbókum Islands má
finna dóma um innbrot i búðir, fyrir
árið 1700. Varðar það Keflavik og Bás-
enda. Hér á eftir munu koma heimildir
úr þessum bókum, er ég. hefi við leit
fundið. Verður þá fyrst fyrir okkur lýs-
ing á þjófi nokkrum.
(VI. bindi, bls. 479):
„Landsfógetinn Thomas Nikolajson
lýsti á sama stað og þeim manni Sig-
urði Geirmundssyni, sem burtu hefur
strokið frá Keflavik i Gullbringusýslu
nú i vor (málið var meðtekið i lögréttu
29. júni 1660), og er þess vegna for-
þenktur um uppbrot Keflavikurbúða.
Yfirlitur hans er dökkur á hár og
skegg, mjór að likamsvexti, en
kompagnisins gós er burt horfið”. Er
þetta sú elzta heimild um innbrot i
Keflavik. sem mér er kunnug . Málinu
er það með þó ekki lokið. Arið eftir,
1661, er aftur grennslazt eftir þjófi
þessum og eftir honum lýst á Alþingi,
að þessu sinni af Hans Voest, sem þá
var kaupmaður i Keflavik. I bréfi
kaupmanns segir að burtu hafi horfið
úr búð hans: klæði, léreft, hnifar,
skæri, brauð, bjór, pottar og ýmislegt
smávegis, að ógleymdum ,,300 Fiske
til Tals fra Ener Jonesen a Store
Holme (Einar var bóndi á Stóra-Hólmi
I Leiru), sem han i mit Hus insat havde
alt saman mere en 200 Rixdalers
værdigt”. Af þessu má ráða, að hér
hefur enginn smáþjófnaður verið fram-
inn, enda voru þjófarnir 3 ab meðtöld-
um Sigurði Geirmundssyni (þar á
meðal ein vinnukona frá Fuglavik á
Miðnesi). Ekki er mér samt kunnugt
um. hvaða refsingu þeir hlutu eða
hvort þeir gátu komizt undan réttvis-
inni.
betta sama ar. 1661, var og á Alþingi
tekin játning Magnúsar nokkurs
Eirikssonar um það, að hann hafi ekki
stojið úr Keflavíkurbúðum. Er hann
svo úr sögunni. En nú kemur til skjal-
anna maður, sem var meir en biræfinn
þjófur hér á Suðurnesjum, Ketill
nokkur Valdason.
Svo segir i Vallaannál (svipuð frá-
sögn ennfremur i Suðurnesjaannál
Sig. Sivertsens): ,,1687. Stolið miklu úr
Básendabúðum suður. Af þvi varð
uppvis Ketill nokkur Valdason að aust-
an”. Siðar segir við sama ár: „Katli
Valdasyni, er stolið hafði úr Básenda-
670
búðum, var dæmt húðlát til 5 marka
sakir féleysis, sú refsing lögð á hann
suður við Básendabúðir litlu eftir
þingið”.
Sama ár var svo mál Ketils tekið
fyrir i lögréttu á bingvöllum við öxar-
á, en hann átti enn eftir að koma við
sögu og þá i Keflavik.
1 Vallaannáf fyrir árið 1692 segir:
„Stolið stórmiklu úr Keflavikurbúö-
um. Að þvi urðu uppvisir Sæmundur
Jónsson, Jón Pétursson, Runólfur son
hans, Jón Gunnlaugsson, borsteinn
Sveinsson, mágur hans, allir innlendir
I Garði, og Ketill Valdason, er áður
hafði stolið úr Básendabúöum og
stryktur verið”. Siðar á sama ári segir
annállinn: „Hýddur fyrir 2 marka
stuld Sæmundur Jónsson, er ásamt
öðrum hafði stolið úr Keflavikurbúð-
um. Katli Valdasyni dæmt mark og
húðlát, og það á hann lagt i héraði.
Einninn refst hinum öllum, utan Jóni
Gunnlaugssyni, sem slapp og strauk
austur. Ketill og Sæmundur skyldu
brott verða úr Gullbringusýslu og fara
austur til sveitar sinnar, en þó varð
það fyrir atgang 01 (a) Klo(w), kaup-
manns i Keflavik (hann var áður
fógetafulltrúi á Bessastööum
1672—1679), að þeir allir 5 voru fluttir
um haf á Básendaskipi siðsumars, og
settir niður á Bremerhólmi, nema
Runólfur, hann varð striðsmaður, en
úr hinum meltist lifið um veturinn'/
1 Suðurnesjaannál stendur siðast um
sömu menn: ,,....en úr hinum rættist
litið allan veturinn”.
Leiðrétting
I grein i Sunnudagsblaði Timans:
Litið um öxl til eyðibýlis leiðréttist
eftirfarandi villur, sem slæðzt hafa inn
fyrir mistök og linubrengl:
Guðný er fædd i Holti á Barðaströnd.
— Einar Gestsson var fósturbróðir
Andrésar. — Guöný hefur ekkisaumað
myndina eftir Mugg, sú mynd er eftir-
prentun, — en hinar myndirnar „hefur
hún saumað sjálf”.
Árelius Nielsson
Leiðrétting
bau mistök urðu i umbroti
siðasta tbl. Sunnudagsblaðsins, að
aftan viö grein Asgeirs L. Jónsson-
ar um séra Wilhelm Klose slædd-
ust nokkrar málsgreinar úr
annarri grein. Setningarnar frá
siðustu greinarskilum tilheyra því
ekki grein Ásgeirs, og eru lesendur
beönir að hafa það i huga og
höfundur að virða það til betri veg-
ar.
Keflavik. 12. mai 1973,
Skúli Magnússon.
o o
Sunnudagsblað
Tímans
óskar gjarnan eftir
vel rituðum
frásögnum frá
liðinni tíð
um minnisverða
og sérstæða
atburði.
Handrit þurfa
að vera vélrituð
Lousn á 28.
krossgátu
TAL/IR’V
'O F Ú S A R I
5LAKNAB
K A N A K *
4 UM A F
Pl)fU N o
A R K Y R R
'A 5 TMÖGU R ÞAK'aS
4-K* LA6 FÆLUít
S AG. A SLAUFAI? J
K R A F S A U S T 0 K 'o
R A LAS l< S S K O K
I £>A KApW A R 'ATA
FiSKA RA AR AN
5 KARGA £ K I L N
t^ar ekki S‘A L
O F i-ElKA S AC AN
F A S YLURlNN K Ú
U L L a R RANANA l
LATUM R A é A E> 1 S.
Sunntidagsblaö Tímans