Tíminn Sunnudagsblað - 03.11.1973, Blaðsíða 16

Petronius:
Smásaga.
Ekkjan frá Ephesus
Einu sinni var ung og fögur eigin-
kona i Ephesus, annáluð fyrir dyggðir
sinar og kvenkosti, svo að konurnar ur
nágrenninu gerðu för sina til þess að
sjá hana. Þegar eiginmaður hennar
lézt og var grafinn, iét hún sér ekki
nægja að ganga með slegið hár að gröf
hans og berja ser á nakið brjóst i aug-
sýn safnaðarins eins og siðir buðu,
heldur fylgdi hún liki bónda sins niður i
grafarskútann og sat þar grátandi yfir
nánum daga og nætur. Hvorki
foreldrar hennar eða aðrir ættingjar
gátu talið henni hughvarf eða fengið
hana til þess að hætta að kveija sjálfa
sig eða reyna að svelta sig i hel. Hún
rak jafnvel yfirvöldin brott, og allir
syrgðu hana sem dyggðagyðju er
ætlaði að bera þarna beinin öðrum
konum til fagurrar eftirbreytni.
A fimmta degi sat hún þarna enn án
þess að láta vott eða þurrt inn fyrir
varir sinar. Trúverðug ambátt sat
þarna hjá húsmóður sinni og grét
henni til samlætis. Þegar ljósið á
grafarlampanum brann niður i
kveikinn, bætti hún oliu á hann og
glæddi logann að nýju. Þessi dyggðum
prýdda ekkja var umræðuefni fólksins
i þorpinu, og allir, háir sem lagir, voru
sammála um, að hún væri einstök
kona i ást sinni og trúnaði, og allar
góöar konur ættu framvegis að fara að
dæmi hennar.
Meðan konan sat þarna i grafar-
skútanum. bar svo við einn daginn, að
sýslumaðurinn lét krossfesta nokkra
glæpamenn i nánd við grafreitinn. og
næstu nótt tók hermaðurinn, sem
settur hafði verið á vörð til þess að
gæta þess. að enginn tæki lik af
krossinum og græfi það. eftir ljósinu
niðri i grafarskútanum. og þegar hann
lagði við eyru. heyrði hann grátstunur
og gnistra tanna. Mannleg forvitni rak
hann til þess að grennslast um það,
hverju sætti, og þegar hann kom auga
á unga og fagra konu i grö'finni, stakk
hann fyrst við fótum skelfingu lostinn.
þvi að hann hélt, að þetta hlyti að vera
vofa eða vera úr öðrum heimi..
En þegar hann sá lik mannsins á
grafarbeðnum og greindi sorgar-
svipinn á ekkjunni, skildi hann hvernig
i öllu lá. Hann taldi vist, að konunni
ungu þætti missir hins látna ástvinar
óbærilegur. Hann langaði til þess að
sýna henni hluttekningu og lét nestis-
skrinu sina siga niður i grafarskútann
til hennar og bað hana bliðum orðum
að þiggja næringuna. Jafnframt þvi
þrábað hann konuna að hætta þessum
tilgangslausa harmagráti og stunum.
sem vel gætu sprengt hið fagra brjóst
hennar. Hann minnti hana á þau
sannindi. að hún mundi hvort sem væri
gista gröfina. þótt siðar yrði. ,.þvi að
grafreiturinn er nú einu sinni fétags-
heimili okkar allra." Hann talaði um
fvrir henni á marga lund og leitaði til
þess allra þeirra orða.sem gætu snúið
hug konunar frá vegi örvæntingar-
innar til leiðar skynseminnar. en hún
lét ekki huggast og barði þvi ákafar á
brjóst, sem bænir hans' urðu heitari.
reytti hár sitt og stráði þvi yfir lik
bónda sins.
Hermaðurinn gafst þó ekki upp og
hélt áfram fortölunum fram eftir
nóttu. Loks kom þar. að ambáttin
stóðst ekki lengur ilm vins og brauðs
úr nestisskrinunni og lét leiðast til að
seðja hungur sitt. Og þegar hún hafði
nært sig. tók hún einnig að tala um
fyrir húsmóður sinni og lét orð falla á
þessa lund:
,,Að hvaða gagni kæmi það hinum
látna eiginmanni þinum. þótt þú syltir
i hel? Hvers vegna viltu endilega grafa
þig lifandi hér. áur en forlögin mæla
svo fyrir? Heldurðu. að hinum látna sé
Flutt á bls. 667
672
Sunnudagsblað Timans