Íslendingaþættir Tímans - 01.11.1973, Qupperneq 5

þess fagskóla, sem veitti honum rétt-
indi til lifsstarfsins,þvi menntunarþrá
hans voru fá takmörk sett. Honum var
frá upphafi ljóst, að i fagi hans, vél-
tækninni, þurfti sifellt aukna þekkingu
og kunnáttu.
Eftir að Hallgrimur lauk prófi frá
Vélskóla Islands 1916, einn af þrem
fyrstu nemendum þeirrar nýju stofn-
unar, varð hann vélstjóri á togurum.
1 ársbyrjun 1918 réðst hann til Eim-
skipafélags Islands sem 2. vélstjóri á
gamla Gullfoss.
Skömmu siðar varð hann yfirvél-
stjóri hjá félaginu og var það alla tið,
þar til er hann lét af störfum fyrir ald-
urs sakir árið 1953.
Það var tvimælalaust mikill fengur
fyrir E.l. að fá slikan mann i þessa
stöðu á skipum sinum og hygg ég mig
hvergi halla á hans ágætu starfsbræð-
ur þótt ég telji að hann hafi verið með-
al þeirra fremstu i tækniþekkingu og
stjórnsemi.
Það var ekki aðeins, að hann ræki
sitt ábyrgðarmikla starf með styrkri
hendi, honum var mörgum fremur
sýnt um, að velja undirmenn sina úr
þeim gæðaflokki manna, að þeir stað-
næmdust i starfi hjá félaginu og unnu
sig upp i æðstu stöður, sem vélstjórar.
Kom þar greinilega i ljós skarp-
skyggni hans og mannþekking og naut
félagið þess.
Þá voru einnig önnur svið, sem Hall-
grimur lét sig varða, og snerti hag og
velferð E.í. Hann greip oft til pennans
og veitti alþjóð, i skilmerkum og
glöggum greinum, innsýn i þýðingu og
tilgang félagsins og varði málstað þess
ef honum fannstað þvi vegið eöa starf-
seminni sýnd tómlæti um of.
A þeim vettvangi átti Eimskip skel-
eggan málsvara alla tið, sem ég veit
að metinn hefur verið að verðleikum.
Þegar eftir siðari heimsstyrjöldina
gerbreyttu diselvélarnar vélbúnaði
skipa. Var þar um slika byltingu að
ræða, að þær áttu fátt eitt skylt með
gömlu eimvélunum annað en að skila
orku.
En Hallgrimur var þegar þaullesinn
i þeim tæknifræðum, er að dieselvél-
um laut, og var honum þvi að sjálf-
sögðu falin umsjón með niðursetningu
þessa nýja vélbúnaðar i fyrsta skip E1
Ms. Goðafoss og i flaggskip félagsins
Ms. Gullfoss og hafði þar yfirvélstjórn
á hendi þar til hann hætti sjómennsku.
Ég hef nú rakið i ófullomnum drátt-
um helztu atriði úr sjómánnsferli Hall-
grims Jónssonar. Eftir er þó annar,
sizt ómerkari þáttur, hin margháttuðu
störf hans að velferðarmálum sjó-
manna. 1 þeim efnum var hann mörg-
um framsýnni, fundvis á áður ótroðn-
ar slóðir og ódeigur við að túlka skoð-
Berglind Hólm
Leifsdóttir
fædd 9. september 1969
dáin 1. september 1973.
Hve valt er vorið bjarta
með viðkvæm blóm, er skarta
um stund á grænni grein.
Nú föl er ástin unga,
hún afbar reynslu þunga
sem vorsins lilja, ljúf og hrein.
Ó, gef oss, Guð, að skilja
þinn gæzkurika vilja,
er trú ei takmark sér.
1 húmi hljóðrar nætur,
þá hjartað særða grætur,
þin nálægö Drottinn, dýrmæt er.
Nú mælir mildum rómi
i myrkum helgidómi
þú, geislinn Guði frá:
,,Sjá, litla ljúfan bjarta
var lögð að minu hjarta
og dvelja mun i dýrð mér hjá.”
Min sál, ó, syrg þvi eigi,
en sjá, hve rönd af degi
fær rofið rökkurtjöld.
I helgi himinssala,
i húmi jarðardala.
má greina Drottins dýrð og völd.
J.S.
anir sinar i ræðu og riti, enda var fél-
agshyggjan einn af sterkustu þáttun-
um i eöli hans.
Hann gekk i Vélstj.félag fslands árið
1912, kjörinn varaformaður i stjórn-
inni og var formaður þessa félags
samfleytt frá 1924 til 1948.
Eins og gefur að skilja hefur for-
mannsstarfið krafizt ómælds tima af
siglandi manni, en Hallgrimur var
maður fórnfús fyrir sitt félag og bar
hag þess og velgengni mjög fyrir
brjósti. Hann sparaði hvorki fé né
fyrirhöfn i landverum sinum, bar hag
starfsbræðra sinna mjög fyrir brjósti
og undir hans stjórnarformennsku
varð VSFl sterkt og samstillt félag.
En félagshyggja Hallgrims naut sin
ekki siöur á hinum breiðari grundvelli.
Hann vann ómetanlegt starf að
stofnun Farmanna- og fiskimanna-
sambands Islands, einn aðalhvata-
maður þess og hafði forystu um stofn-
un bráðabirgðastjórnar sambandsins i
desember 1936 þar til á fyrsta þingi
þess i júni 1937 að hann ásamt
nokkrum góðum liðsmönnum hafði
gengið frá þeim sambandslögum, er
mörkuðuðu stefnu og markmið
heildarsamtakanna langt frami
timann.
Hlutur hans við stofnun Sjómanna-
dagsins og Dvalarheimilisins „Hrafn-
istu” var ómetanlegur, og mun hans
þar minnzt viö annað tækifæri, enda
ekki rúm hér að gera þvi verðug skil.
Þáttur Hallgrims Jónssonar að stofn-
un sjómannablaðsins Vikings var sizt
ómerkari.
Sennilega hefur hann, af framsýni
sinni eitthvað þótt á skorta félags- og
menningarlega, áður en blaðið komst
á laggirnar. Einnig þar átti hann meg-
in frumkvæði og var formaður blað-
nefndar i áratugi.
Eftirfarandi ávarp hans i 2. tbl. Vik-
ings 1939 lýsir honum vel:
Til vélstjóranna.
Meö útkomu sjómannablaðsins
„Vikingur” verður sú breyting á, að
islendingaþættir
5