Íslendingaþættir Tímans - 20.10.1979, Side 8

Björnfríður Ingibjörg
Elimundardóttir m® I
Björnfrlður Ingibjörg Elimundardóttir
andaöist I Borgarsjúkrahilsinu I Reykja-
vik 6. júli siBastliöinn eftir langa og erfiöa
sjúkdómslegu.
Hiln var fædd á Melum á Skarösströnd
10. september 1902 og var þriöja dóttir
hjónanna Ingibjargar Guömundsdóttur
og Elimundar Þorvaldssonar. Aö þeim
stóöu traustar bændaættir um Dali og
Breiöafjörö. Þegar hUn var á fyrsta ári
fluttist fjölskyldan aö Stakkabergi i sömu
sveit. Þar bjuggu þau Ingibjörg og
Elimundur meöan þeim entist þrek og
dvöldust siöan i skjóli barna sinna til ævi-
loka. Þau hvila nú i heimagrafreit á
Stakkabergi, og þar var Björnfriöur Ingi-
björglögt tilhinstu hvildar 14. júli I fögru
veöri aö viöstöddu fjölmenni skyldmenna
og vina. Daginn áöur heföi fariö fram
minningarathöfn i Laugarneskirkju, en I
þeirri sókn haföi hún átt heima siöustu
æviárin.
Barnahópur Stakkabergshjónanna varö
stór, sjö systur og einn bróöir. Þegar sú
kynslóö var aö alast upp átti ungt fólk
færri kosta völ en nú gerist. Börn annarra
en embættismanna og stórbænda þurftu
aö sjá sér farboröa fljótlega eftir ferm-
ingu, og þaö varö hlutskipti Björnfriöar
Ingibjargar. Fyrst fór hún I kaupavinnu
til nágranna, en siöar réöist hún til árs-
vista og þá fyrst út i Breiöafjaröareyjar.
Hún var i Elliöaey hjá ólafi Jónssyni og
Theodóru Daöadótturogsiöar I Hergilsey
ábúi þeirra feöga Snæbjarnar Kristjáns-
sonar og Hafliöa sonar hans. Eyjarnar
voru fagrar og gögn þeirra og gæöi mikil,
en harösótt var oft aö nytja þau gögn. Litt
var skeytt um kynskiptingu þegar þurfti
aö taka til hendi, hvort heldur var á sjó
eöa landi og þurftu konur þvi aö vera
jafnvigar á árina og rokkinn og kambana.
Björnfriöur Ingibjörg reri þvl stundum til
fiskjar og eitt sinn fór hún meö Hergils-
eyjarmönnum til selveiöa I Oddbjarnar-
sker. Fá störf sem hún vann um dagana
munu hafa veriö henni ógeöfelldari en sú
veiöiför enda heldur óvægilega gengiö aö
sela- og þó einkum kópadrápinu, og hún
var mikill dýravinur alla ævi.
Leiö hennar lá aftur upp á land, hún fór
i vist til sýslumannshjónanna I Stykkis-
hóimi og siöar aö Setbergi á Skóg-
arströnd. Þar var húh um sjö ára skeiö
hjá Mariu Andrésdóttur og Daöa Daniels-
syni og börnum þeirra, og undi hún sér
hvergi betur. Þarna var mannmargt
heimili og glaövært, félagslif var meö
8
mikium blóma f sveitinni, en hún félags-
lynd aö upplagi.
Þá fluttist Björnfriöur Ingibjörg til
Reykjavikur og vann þar aö ýmsum störf-
um til 1936 er hún réöst kaupakona til
bróöur mins, Bjarna Gestssonar, aö
Björnólfsstööum i Langadal. Dvöl hennar
þar varð þó öllu lengri en i upphafi var
ætlaö, þvf aö ekki skildu leiöir þeirra úr
þvi, meöan lif entist. Ekki gengu þau i
hjónaband, en húsfreyjusessinn á
Björnólfsstööum fyllti hún meö miklum
sóma aDa sina tiö. Hún gekk aö verki meö
miklum myndarskap bæöi heimilishaldi
öllu og handavinnu, og var framúrskar-
andi gestrisin og góö heim aö sækja. Aö
vor- og sumarlagi voru fáir dagar svo aö
gestlaust væri á Björnólfsstööum.
Björnfriöur Ingibjörg var meö afbrigö-
um skemmtileg i viöræöum. Hún var stál-
minnug og ákaflega ættfróö, og frásagn-
argáfa hennar með slikri snilld aö hún
gæddi hverja frásögn furöulegu lifi. Hún
gat til dæmis sagt þeim sem aldrei haföi I
Breiöafjaröareyjar komiö þannig frá lif-
inu þar aö allt varð ljóslifandi, fólkiö, lifs-
barátta þess og venjur.
Þeim Bjarna varö ekki barna auðið. Þó
varö barnahópur þeirra stærri en margra
annarra, þvi aö á hverju sumrivoru þar
börn til dvalar, stundum mörg. Þaö voru
bæöi skyld börn og vandalaus, sum nógu
stór til aö hjálpa til viö snúninnga og hey-
skap, en sum minni. Mörg þessara barna
dvöldust þar sumar eftir sumar og svo
tóku kannski yngri systkini þeirra viö.
öllum þessum börnum mun þaö sameig-
inlegt, aö minnast dvalarinnar á
Björnólfsstööum meö þakklæti, enda hafa
þau mörg og aöstandendur þeirra haldiö
tryggö viö þau Björnfriöi Ingibjörgu og
Bjarna.
Þaö voru ekki einungis börn sem nutu
dvalar á Björnólfsstööum. Lengi voru þar
áheimili gamalmenni, annaö hvort I hús-
mennsku eða sem sjúklingar, og fóru
stundum ekki þaðan fyrr en I slna siöustu
ferö. Þar vil ég nefna meöal annarra
móöursysturmina, Steinvöru Bjarnadótt-
ur, og Margréti Siguröardóttur. Siöast
átti einræn kona, sem bjó i smákofa i
landi næsta bæjar, athvarf á Björnólfs-
stööum. Björnfriöur Ingibjörg tók hana
heim til sln og hlynnti aö henni á allan
hátt þegar eitthvaö bjátaöi á, og heföi hún
varla lifaö af kalda vetur og sjúkleika
annars.
Björnfriöur Ingibjörg tók af lifi og sál
þátt I félagsmálum sveitarinnar. Störf
hennar i þágu kvenfélags Engihliöar-
hrepps má best marka af þvi aö þegar hún
fluttist burt geröi kvenfélagiö hana aö
heiöursfélaga slnum.
Björnfrlður Ingibjörg unni öllu iifi og
gróöriog þvi var voriö og sumariö hennar
besti timi. Húsdýrin og reyndar allar
skepnur voru vinir hennar og blómin voru
hennar lif ogyndi. Ensú stund rennur yfir
okkur öll, aö elli og þreyta segja til sin.
Þvi fór svo aö áriö 1972 seldu þau Bjarni
jöröina og fluttust til Reykjavikur. Viö-
brigöin voru mikil. Bæöi höföu þau alla
ævi veriö i tengslum viö hina lifandi
náttúru og lengst af átt allt undir sól og
regni. Húnvar alinupp viö hinnviöfeöma
Breiðafjörö og margbreytilega fegurö
hans og haföi siöar búiö viö mikiö og fag-
urt viösýni yfir opinn Húnaflóann, þar
sem Strandaf jöllin standa vörö i blámóöu
fjarlægöarinnar.
En nú er Björnfriöur Ingibjörg komin
aftur heim. Þó aö hún væri góöur Hún-
vetningur meöan hún dvaldi I þvi héraöi
er sú taug römm sem dregur rÁka fööur-
túna til og hún hvilir nú heima á Stakka-
bergi.
Ég sendi siöbúnar samúöarkveöjur til
Bjarna bróöur mins og annarra vanda-
manna og vina hinnar látnu.
Herborg Gestsdóttir
Islehdinqaþættir