Íslendingaþættir Tímans - 09.02.1980, Blaðsíða 7

Árni Óla
blaðamaður
12. jUnl sl.var geröiítför Arna Óla, elsta
blaöamanns tslendinga.
Hann var fæddur 2. desember 1888 á
Vikingavatni i Kelduhverfi. Foreldrar
hans voru hjónin Óli Kristjánsson og
Hólmfritlur Þórarinsdóttir, bæöi af norö-
ur-þingeyskum bændaættum. Hjá þeim
^tti hann heima fram aö tvltugsaldri en
Huttist þá til Reykjavikur. Hann tók próf
frá Verslunarskólanum 1909. Hann varö
Maöamaöur hjá Morgunblaöinu viö stofn-
un þess 1913 og upp frá þvi var blaöa-
mennskan lifsstarf hans. Þó vék hann frá
henni til annarra skrifstofustarfa árin
1920-1926.
Arni óla var tvigiftur. Fyrri kona hans
var Marla Pálsdóttir. Þau giftust 6. jUni
1913. Börn þeirra eru tvö: Anna Mjöll og
Atli Már. Maria dó 30. júni 1940.
Seinnikona Arna var Marla Guömunds-
dóttir hjúkrunarkona. Þau giftust 6. janú-
ar 1944. HUn lést 17. nóvember 1965.
Arni óla er þjóökunnur rithöfundur.
Hann var ritstjóri Lesbókar Morgun-
hlaösins fullan aldarfjóröung og ritaöi þar
toarga merka hluti. Auk þess komu Ut
toargar bækur eftir hann. Hann var flest-
um fróöari um fortíö Reykjavlkur en um
þaöefni vorusumar bækur hans. Slöasta
bók hans kom Ut fyrir sföustu jól og um
þaö leyti sem höfundurinn varö niræöur.
HUn heitir: Ekki einleikiö. HUn er mikil
mannlýsing og ber höfundi sinum gott
vitni. Nafniö dregur hUn af þvi aö hún
fjallar um þau fyrirbæri lifsins sem viö
þreifum á, vitum aö eiga sér staö, en
kunnum ekki full skil á meö áþreifanleg-
um rökum. Um þau efni og þvlllk fyrir-
b®ri haföi Arni margt skrifaö áöur, en I
þetta sinn ræöir hann um sjálfs sln sögu.
Hann var ekki I vafa i'm þaö aö hulinn
Verndarkraftur vakir yfir og vill hjálpa.
Arni Ola hélt andlegu atgjörvi óvenju-
lega vel I hárri elli. Fyrir rúmu ári
hringdi ég til hans og spuröi hvaö hann
kynni aö segja mér um endalok Svein-
bjamar kaupmanns Jakobsen. Mig rám-
aöi I aö hann heföi eitthvaö skrifaö um
Sveinbjörn. Eftir litla umhugsun sagöi
hann mér hvar I bókum sinum þaö væri aö
finna og ég held aö hann hafi engu af þvl
veriö búinn aö gleyma, þó aö hann vissi
ekki fremur en aörir hvaö endanlega varö
af Sveinbirni.
A Utmánuöum I vetur heyröi ég Arna
flytja erindi um táknmál i sambandi viö
góötemplararegluna. Þaö voru engin elli-
mörk á þeim flutningi. Nokkru siöar var
islendingaþættir
ég staddur þar sem menn drukku kaffi
eftir stúkufund. Þá kvaddi Arni Óla sér
hljóös. Ég hygg hann hafi veriö beöinn aö
seg ja eitthvaö yfir kaffinu. Hann var ekki
vanur aö trana sér mikiö fram, en góöur
þegn er á hann var heitiö til liösinnis.
Hann talaöi blaöalaust. Sú ræöa heföi
mátt ná hlustum alþjóöar. Hann talaöi um
hjátrú fyrr og slöar, einkum I sambandi
viö áfengi. Hann sagöi frá þvf aö hann
heföi sjálfur mótast af áfengishjátrú sem
heföi leitt til þess aöhann varö árum sam-
an aö berjast upp á llf og dauöa viö voöa-
lega ástrlöu. Nú haföi hann veriö templar
142 ár. M.a. gat hann þess I ræöu sinni aö
Arni Pálsson heföi sagt: „Þaö er undar-
legt meö hann Arna Óla. Hann skrifar
eins þó hann sé hættur ab drekka”.
Arni óla vissi af eigin reynd hvaö á-
fengisböler. Hann vissi llka af eigin reynd
hvillk gæfa þaö er aö vera bindindismaö-
ur. Og hann var sá drengur aö hann vildi
efla bindindishreyfinguna svo aö fleiri
' yröu óháöir hjátrú áfengistlskunnar. Þvl
kveöja islenskir bindindismenn hann nú
meö þökk og viröingu.
Hann var heiöursfélagi Blaöamannafé-
lags Islands og Stórstúku Islands I.O.G.T.
H.Kr.
Árni Óla
Kvebja frá Blaöamannafélagi tslands
12.júlí var kvaddur merkur brautryöj-
andi á sviöi blaöamennsku á Islandi —
Arni Ola.
Hann var fyrsti maöurinn, sem hér
var ráöinn til starfs sem almennur blaöa-
maöur. Meö þvl voru mörkuö timamót I
blaöaútgáfu hérlendis, þvl fram aö þeim
tima höföu ekki aörií- blaöamennsku aö
aöalstarfi en ritstjórar, sem gjarnan voru
einnig útgefendur.
Ráöning Arna óla til Morgunblaösins
1913 var þvl fyrsti visirinn aö þeirri þróun,
sem slöar varö.
Arni Óla lagöi mikla rækt viö islensk
fræöi og þá ekki slst ab grafast fyrir um
uppruna gamalla minja. tslenskir blaba-
menn þurfa á hinn bóginn ekki aö leita
lengi eöa fara langt til þess aö finna horn-
steininn aö stétt sinni eins og hún er nú
byggö upp.
Mikill erill og önn er fylgifiskur blaöa-
mennskunnar. Reynslan hefur lika oröiö
sú, aö fáir hafa enst þar lengi. Þeim mun
aödáunarveröari veröur Arni Óla okkur.
A honum var aldrei neinn bilbug aö finna
þrátt fyrir háan aldur. Hann stóö eins og
klettur Ur hafi til siöasta dags.
Þaöer Islenskri blaöamannastétt mikill
fengur aö hafa átt slíkan frumherja.
Blaöamenn sýndu honum hvern hug þeir
báru til hans meö þvl aö kjósa hann heiö-
ursfélaga Blaöamannafélags Islands.
NU að leiöarlokum vottum viö börnum
Arna Ólaogöörum aöstandendum dýpstu
samúö — og kveöjum hann meö viröingu
og þakklæti.
Af marggefnu tilefni skal
það ítrekað, að í Islendinga-
þætti Tímans eru ekki tekn-
ar greinar upp úr öðrum
blöðum. Birtar erugreinar
sem komið hafa í Tímanum
á útfarardegi viðkomandi.
Afrjiælisgreinar eru ekki
«naurbirtar.
I Islendingaþætti berst
mikill f jöldi greina og verða
því þeir, sem senda minn-
ingarorð eða afmæliskveðj-
ur, að hafa biðlund þvr
nokkur tími líður frá því
greinar berast, þar til unnt
er að birta þær.